Ορθόδοξη Θεολογία/Φίλιας Γεώργιος, «Η λοιπή μυστηριακή ζωή και λατρεία:Τα μυστήρια της Ιεροσύνης και του Ευχελαίου» στο Γ. Φίλιας Πίστη και Βίωμα της Ορθοδοξίας: Η Λατρεία της Ορθόδοξης Εκκλησίας τόμος β΄, (ΕΑΠ:Πάτρα, 2002)
Στο παρόν πόνημα θα εξετάσουμε την πορεία της Αγγλικανικής Εκκλησίας σχετικά με τη χειροτονία των γυναικών. Πως από τις πρώτες διακόνισσες που χειροτονήθηκαν για να καλύψουν πρακτικές ανάγκες έφτασαν στη χειροτονία γυναικών σε όλους τους βαθμούς ιερωσύνης. Η σύγχρονη κοινωνία απαιτεί ισότητα σε όλους τους τομείς για όλους ανεξάρτητα από φύλο, φυλή, χρώμα, καταγωγή, προτιμήσεις και γενικά οτιδήποτε παλαιοτέρα δήλωνε διαχωρισμό ανάμεσα στους ανθρώπους και διακρίσεις οποιασδήποτε μορφής. Το ζήτημα της ισότητας των γυναικών δεν είναι καινούριο έχουν γίνει πολλοί αγώνες για την ισότητα των δύο φύλων, για ίσα εργασιακά δικαιώματα και ίσες ευκαιρίες. Στη δύση αναπτύχθηκε το κίνημα της φεμινιστικής θεολογίας, που διεκδίκησε και πέτυχε την είσοδο των γυναικών στον κλήρο, διά της χειροτονίας σε όλους τους βαθμούς ιεροσύνης στην Αγγλικανική Εκκλησία.
Αυτή η κίνηση προκάλεσε τριγμούς και στο εσωτερικό της Αγγλικανικής Εκκλησίας αλλά και αντιδράσεις από τον υπόλοιπο χριστιανικό κόσμο. Οι Ορθόδοξοι αλλά και οι Ρωμαιοκαθολικοί αντέδρασαν και εξέφρασαν την αντίθεση τους στη χειροτονία των γυναικών προβάλλοντας επιχειρήματα από την Παράδοση αλλά και από την ανθρωπολογία. Η Αγγλικανή Εκκλησία προχώρησε παρ’ όλες τις αντιδράσεις στη χειροτονία των γυναικών και αυτό είχε ως αποτέλεσμα πολλοί πιστοί αλλά και κληρικοί να αποχωρήσουν από τους κόλπους της. Αρχικά, η αναβίωση του θεσμού των Διακονισσών, παρ όλες τις αντιδράσεις, δεν ήταν αντίθετη με την Εκκλησιαστική Παράδοση ή και με την Εκκλησιαστική κανονική τάξη, αφού και οι ίδιοι χαρακτήριζαν τον θεσμό ως sui generis, που δεν συνδέεται με τους άντρες διακόνους. Αυτό βέβαια αυτή τη στιγμή που οι χειροτονίες των γυναικών έφτασαν στον βαθμό του Επισκόπου δεν ισχύει και το Τάγμα των Διακονισσών στην αρχική του μορφή δεν υφίσταται πλέον.
Είναι όμως αυτός ο τρόπος εξέλιξης της Εκκλησιαστικής Παράδοσης ή είναι αυθαίρετες κινήσεις χωρίς να λαμβάνονται υπόψιν οι κανόνες της Εκκλησιαστικής Τάξης σχετικά με το μυστήριο της ιερωσύνης; Μπορεί ένα κοινωνικό ζήτημα, όπως αυτό των διακρίσεων κατά των γυναικών να εισχωρήσει τόσο στην Εκκλησιαστική κανονικότητα, ώστε να αντικαταστήσει Παράδοση αιώνων; Και αν ναι, τότε μιλάμε με θεολογικούς όρους ή με κοινωνικούς; Παράγουμε θεολογία ή όχι; Επίσης, το Τάγμα των Διακονισσών, για το οποίο γίνονται πολλές συζητήσεις για την αναβίωση του και από άλλες χριστιανικές Εκκλησίες, όπως και από τους Ορθοδόξους, ως ένας αρχαίος θεσμός που λειτούργησε τους πρώτους χριστιανικούς αιώνες, μήπως η κίνηση των Αγγλικανών να τον υποβαθμίσουν πλέον δίνει επιχειρήματα σε εκείνους που βλέπουν πίσω από την αναβίωση του ένα πρώτο βήμα προς την είσοδο των γυναικών στην ιερωσύνη; Αυτά τα ερωτήματα θα πραγματευτούμε στην παρούσα εργασία σεβόμενοι την Ορθόδοξη Παράδοση και τους Εκκλησιαστικούς Κανόνες.
This thesis examines the process that the Anglican Church has followed regarding the Ordination of women. Starting from the first Deaconesses, who were ordained to cover practical needs, the Anglican Church reached the point of ordaining women to all the degrees of ordained clergy. Nowadays, the society demands equality in every area of our lives regardless of sex, race, colour, origin, preferences and in general in everything that can be a discrimination factor. The women equality with men issue is not something new. There have been a lot of fights for equality of gender, for equal working rights and opportunities. In the west the Feministic movement appeared, claimed and achieved the ordination of women as Deacons, Priests and Bishops.
Ordination of women caused both friction within the Anglican church and an uproar from the rest of the Christian world. The Orthodox and the Roman Catholics opposed to the ordination of women stating arguments from Tradition and anthropology. The Anglican Church continued with the ordination of women regardless of the objections and that resulted in some believers and clergy to leave the Anglican Church. Originally, when the Anglican Church revived the ancient ministry of Deaconess, this was not in contrast with Tradition or with the Ecclesiastical Order, since even the Anglicans themselves characterised the ministry as sui generis and separated it from the male Deacons. This, of course does not apply now, since women have become Priests and Bishops and the ancient order of Deaconess in its original form does not exist.
Is this the way though of evolving Ecclesiastical Tradition or is ordination of women an arbitrary act that ignores the ecclesiastical rules regarding the sacrament of priesthood? Is it acceptable for a social issue to influence so much of the Ecclesiastical Canon and replace centuries of Tradition? If so, then do we use theological terms or social terms? Do we produce theology or not? Also, regarding the ancient ministry of deaconess and its reviving which has been discussed so much by Christian Churches and by the Orthodox, as it is an ancient ministry that was active in the first christian centuries. Could the ordination of women as Deacons, Priests and Bishops which made the ancient ministry of deaconess not be necessary anymore, be an argument for those who see behind reviving the ancient ministry a first step towards women entering priesthood? These questions will be examined in this paper, showing respect to Orthodox Tradition and the Ecclesiastical Canons.
Η xειροτονία των γυναικών στην Αγγλικανική Εκκλησία. Ορθόδοξη ανάγνωση.