Κουλιεράκης, Γ., Mεταλληνού, Ο., Πάντζου, Π. Κοινωνιολογική και Ψυχολογική Προσέγγιση των Νοσοκομείων/Υπηρεσιών Υγείας. Τόμος Β. Συμπεριφορές Υγείας. Πρότυπα και Μεταβολές.
Εισαγωγή: Η «Επαγγελματική Εξουθένωση (ΕΕ)» είναι μια διαδικασία κατά την οποία οι σωματικές και ψυχολογικές δυνάμεις του επαγγελματία σταδιακά εξαντλούνται, ως αποτέλεσμα παρατεταμένης έκθεσης σε εργασιακό στρες. Πρόκειται για ένα σύνδρομο με τρεις διαστάσεις: τη Συναισθηματική Εξάντληση (ΣΕ), την Αποπροσωποποίηση (ΑΠ) και τα μειωμένα Προσωπικά Επιτεύγματα (ΠΕ). Η κατάθλιψη αποτελεί μια εξαιρετικά συχνή στην εποχή μας ψυχική νόσο, που εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως θλίψη, αδυναμία άντλησης ικανοποίησης, κόπωση, μειωμένη συγκέντρωση, διαταραχές ύπνου κλπ. Οι αιτίες που οδηγούν σε κατάθλιψη είναι ποικίλες και μπορεί να περιλαμβάνουν παράγοντες που σχετίζονται με την εργασία. Και τα δύο σύνδρομα φαίνεται να επηρεάζουν τους νοσηλευτές σε σημαντικό βαθμό και να επιδρούν με ιδιαιτέρως επιβαρυντικό τρόπο, τόσο στους ίδιους, όσο και στους υγειονομικούς οργανισμούς όπου εργάζονται. Η σχέση της ΕΕ και της κατάθλιψης έχει αποτελέσει αντικείμενο εκτεταμένης επιστημονικής έρευνας, με τα αποτελέσματα όμως να είναι μικτά.
Σκοπός: Σκοπός της εργασίας ήταν η μελέτη της ΕΕ, της κατάθλιψης και της μεταξύ τους σχέσης, στο νοσηλευτικό προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων, καθώς και η διερεύνηση συσχετίσεων και διαφορών, ανάλογα με τα δημογραφικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά των νοσηλευτών.
Υλικό και μέθοδος: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 131 νοσηλευτές, που συμπληρώσαν ανώνυμα ένα γενικό ερωτηματολόγιο, τον Κατάλογο Επαγγελματικής Εξουθένωσης της Maslach (Maslach Burnout Inventory, ΜΒΙ), για την εκτίμηση της EE και την Κλίμακα Αυτοαξιολόγησης της Κατάθλιψης του Zung (Zung Self-Rated Depression Scale, ZSDS), για την εκτίμηση της κατάθλιψης.
Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των νοσηλευτών ήταν 44,00 ±7,09 έτη. Όσον αφορά το φύλο, το ποσοστό των γυναικών ήταν 87,8% και των αντρών 12,2%. Η βαθμολογία στην κλίμακα MBI ήταν για την ΣΕ ήταν 25.62±13.11, για την ΑΠ 9,28±7,47 και για τα ΠΕ 35,4±9,26. Η μέση βαθμολογία στην κλίμακα ZSDS ήταν 40,72 ±10,28. Το 14,5% των νοσηλευτών παρουσίαζε ήπια καταθλιπτικά συμπτώματα και το 4,6% Μείζονα Καταθλιπτική Διαταραχή. Η βαθμολογία της κλίμακας ZSDS παρουσίασε στατιστικά σημαντική συσχέτιση με τις βαθμολογίες και των τριών διαστάσεων της ΕΕ (για την ΣΕ p<0,001, r = 0,635, για την ΑΠ p<0,001, r = 0,515 και για τα ΠΕ p<0,001, r = -0.483). Στατιστικά σημαντικές διαφορές στην ΕΕ και την κατάθλιψη διαπιστώθηκαν ανάλογα με το φύλο και το επίπεδο νοσηλευτικής εκπαίδευσης.
Συμπέρασμα: Το νοσηλευτικό προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου Τρικάλων βιώνει μέτρια επίπεδα ΕΕ και κατάθλιψης. Η επιστημονική έρευνα πρέπει εστιάσει στην ανάδειξη των δύο συνδρόμων και των παραγόντων που συνδέονται με την εμφάνισή τους στους υγειονομικούς οργανισμούς. Οι ιθύνοντες της πολιτικής υγείας στη χώρα μας επιβάλλεται να σταθούν αρωγοί στο έργο των νοσηλευτών και κάνοντας συντονισμένες προσπάθειες, να εξασφαλίσουν τους απαραίτητους πόρους για την αντιμετώπιση της ΕΕ και της κατάθλιψης.
Introduction: «Burnout» is a process in which the physical and psychological strength of the professional is gradually exhausted, as a result of prolonged exposure to work-related stress. It’s a syndrome with three dimensions: Emotional Exhaustion (EE), Depersonalization (DP), and diminished Personal Accomplishments (PA). Depression is an extremely common mental illness in our era, manifested by symptoms such as sadness, inability to experience pleasure, fatigue, reduced concentration, sleep disturbances, etc. The causes that lead to depression are varied and may include work-related factors. Both syndromes seem to affect nurses to a considerable extent and impact in a particularly aggravating way, both on themselves and on the healthcare organizations. The relationship between burnout and depression has been the subject of extensive scientific research, but the results are mixed.
Aim: The aim of this study was to examine burnout, depression and their relationship in the nursing staff, at the General Hospital of Trikala, as well as the investigation of correlations and differences, depending on the demographic and professional characteristics of nurses.
Material and Method: The sample of the study consisted of 131 nurses of the General Hospital of Trikala, who filled anonymously a general questionnaire, the Maslach Burnout Inventory (MBI) to measure burnout and the Zung Self-Rated Depression Scale (ZSDS) to assess depression.
Results: The average age of nurses was 44.00±7.09 years. Regarding gender, the percentage of women was 87.8% and that of men 12.2%. The MBI score for ΕΕ was 25.62 ± 13.11, for DP 9.28 ± 7.47 and for PA 35.4 ± 9.26. The mean score in the ZSDS scale was 40.72 ± 10.28. 14.5% of nurses had mild depressive symptoms and 4.6% Major Depressive Disorder. The rating of the ZSDS scale showed statistically significant correlation with the scores of all three burnout dimensions (for EE p <0.001, r = 0.635, for DP p <0.001, r = 0.515 and for PA p <0.001, r = -0.483). Statistically significant differences in burnout and depression were found according to gender and level of nursing education.
Conclusions: Nursing staff of the General Hospital of Trikala experiences moderate levels of burnout and depression. Scientific research should focus on highlighting the two syndromes and the factors associated with their presence in health organizations. Health policy makers in our country have a duty to assist nurses and coordinate efforts to provide the necessary resources to treat burnout and depression.
