Εισαγωγή: Το κυκλικό ωράριο εργασίας αποτελεί μια αναπόφευκτη πραγματικότητα για τις υπηρεσίες υγείας. Οι επαγγελματίες υγείας είναι υπεύθυνοι για την παροχή υγειονομικής περίθαλψης και καλούνται να καλύψουν σε 24ωρη βάση τις ανάγκες του πληθυσμού. Αυτό επιτυγχάνεται με τον προγραμματισμό και την εναλλαγή των βαρδιών διασφαλίζοντας τη συνέχεια στην παρεχόμενη φροντίδας υγείας.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας αποτελεί η διερεύνηση των επιπτώσεων του κυκλικού ωραρίου εργασίας στη σωματική και ψυχική υγεία του νοσηλευτικού προσωπικού του Γενικού Νοσοκομείου Έδεσσας, καθώς και η επιρροή που ασκεί στο οικογενειακό και κοινωνικό του περιβάλλον. Συγκεκριμένα, γίνεται συσχέτιση του κυκλικού ωραρίου εργασίας με τα δημογραφικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά των εργαζομένων, τις συνήθειες ύπνου, το επίπεδο κόπωσης και τις συμπεριφορές υγείας που υιοθετούν.
Μεθοδολογία: Το δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 150 νοσηλευτές και βοηθοί νοσηλευτών. Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ενός ανώνυμου ερωτηματολογίου το οποίο περιελάμβανε: α) ερωτήσεις δημογραφικών και επαγγελματικών χαρακτηριστικών, β) ερωτήσεις που αφορούν το σύστημα βαρδιών, την εκτίμηση του στρες και την ικανοποίηση από τις οικονομικές απολαβές, γ) ερωτήσεις σχετικά με τη διατάραξη της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής, δ)την κλίμακα «Athens Insomnia Scale» (AIS) αναφορικά με τον ύπνο και ε) ερωτήσεις σχετικά με τις συμπεριφορές υγείας των νοσηλευτών. Η αξιοπιστία του ερωτηματολογίου ελέγχθηκε με τον δείκτη Cronbach alpha και αποδείχθηκε καλή εσωτερική συνέπεια. Επίσης, πραγματοποιήθηκε έλεγχος κανονικότητας Kolmogorov-Smirnov στις μεταβλητές του ερωτηματολογίου που υπέδειξαν τη χρήση μη παραμετρικών στατιστικών μεθόδων. Πραγματοποιήθηκε περιγραφική και επαγωγική ανάλυση του ερωτηματολογίου και δημιουργήθηκε πίνακας συσχετίσεων των μεταβλητών. Το επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίσθηκε σε p<0.05.
Αποτελέσματα: Το 74% των νοσηλευτών εργάζεται με κυκλικό ωράριο. Η πλειοψηφία των νοσηλευτών χαρακτήρισε από «αρκετά» έως «εξαιρετικά» αγχωτικές καταστάσεις την ανεπάρκεια προσωπικού (74,6%), το ασταθές πρόγραμμα εργασίας (64%) και τη διαρκή μετακίνηση σε άλλα τμήματα λόγω έλλειψης προσωπικού (58,7%). Το 73,4% εμφανίζει θετική στάση στην πιθανότητα να αποκτήσει ένα σταθερό πρωινό πρόγραμμα, ενώ σε σχέση με τις οικονομικές απολαβές του, το 57,3% θεωρεί ότι δεν αμείβεται ικανοποιητικά σε σχέση με το έργο που παρέχει. Το κυκλικό ωράριο εργασίας συνδέθηκε θετικά με τη διατάραξη της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής των νοσηλευτών (p=0,013). Επιπλέον, το μεγαλύτερο ποσοστό του νοσηλευτικού προσωπικού (77,3%) εμφανίζει αϋπνία. Παρόλα αυτά, δεν βρέθηκε να σχετίζονται στατιστικά η αϋπνία με το κυκλικό ωράριο (p>0.05), όπως επίσης και με κανένα δημογραφικό και επαγγελματικό χαρακτηριστικό των νοσηλευτών (p>0.05). Οι συμπεριφορές υγείας δεν σχετίζονται με το ωράριο εργασίας (p>0.05), καθώς τόσο οι νοσηλευτές με κυκλικό ωράριο, όσο και αυτοί με πρωινό φαίνεται να έχουν παρόμοιες συμπεριφορές υγείας. Ωστόσο, από τα δημογραφικά και επαγγελματικά χαρακτηριστικά, η ηλικία των νοσηλευτών σχετίζεται στατιστικά με τις συμπεριφορές υγείας (p=0.042), δείχνοντας ότι όσο αυξάνεται η ηλικία, τόσο αυτές βελτιώνονται. Επίσης, η διατάραξη της κοινωνικής και οικογενειακής ζωής των νοσηλευτών παρουσιάζει θετική γραμμική σχέση με την αϋπνία (p˂0.01) και αντίστοιχα η αϋπνία με τις συμπεριφορές υγείας (p˂0.05), ενώ δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική σχέση ανάμεσα στη διατάραξη της οικογενειακής και κοινωνικής ζωής και των συμπεριφορών υγείας των νοσηλευτών.
Συμπεράσματα: Τα προβλήματα που δημιουργεί το κυκλικό ωράριο εργασίας στην υγεία και την καθημερινότητα του νοσηλευτικού προσωπικού ποικίλουν. H οργάνωση του χρόνου εργασίας αποτελεί σημαντική πρόκληση για τους οργανισμούς από την άποψη της διαχείρισης του ανθρώπινου δυναμικού και της ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και προσωπικής ζωής. Η εύρεση εναλλακτικών στρατηγικών διαχείρισης των προβλημάτων που σχετίζονται με το κυκλικό ωράριο κρίνεται επιτακτική, με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την εν γένει αναβάθμιση της ποιότητας ζωής των εργαζομένων.
Λέξεις Κλειδιά: κυκλικό ωράριο, νοσηλευτές, οικογένεια, κοινωνικό περιβάλλον, συνήθειες ύπνου, συμπεριφορές υγείας
Introduction: Cyclical working hours are an inevitable reality for health services. Health professionals are responsible for providing health care and are called upon to meet the needs of the population on a 24-hour basis. This is achieved by scheduling and rotating shifts ensuring continuity in the health care provided.
Purpose: The aim of this study is to investigate the effects of cyclical working hours on the physical and mental health of the nursing staff of Edessa’s General Hospital, as well as the impact it has on their family and social environment. Specifically, the cyclical working hours are correlated with the demographic and professional characteristics of the employees, the sleeping habits, the level of fatigue and the health behaviors that they adopt.
Methodology: The study sample consisted of 150 nurses and nursing assistants. The data collected using an anonymous questionnaire, which included: a) questions about demographic and professional characteristics, b) questions about the shift system, stress assessment and satisfaction with financial earnings, c) questions about disruption of their family and social life, d) the Athens Insomnia Scale (AIS) regarding sleep and e) questions about nurses' health behaviors. The reliability of the questionnaire was checked with the Cronbach alpha index and proved to be a good internal consistency. Kolmogorov-Smirnov regularity test was also performed on the questionnaire variables that indicated the use of non-parametric statistical methods. A descriptive and inductive analysis of the questionnaire was performed and a correlation table of variables was created. The level of statistical significance was set at p <0.05.
Results: The 74% of nurses work part-time. The majority of nurses characterized as "sufficient" to "extremely" stressful situations the lack of staff (74.6%), the unstable work schedule (64%) and the constant floating to other departments due to lack of staff (58.7%). The 73.4% show a positive attitude towards the possibility of having a daily program, while in relation to their financial earnings the 57.3% consider that they are not paid satisfactorily in relation to the work they provide. The cyclical working hours were positively associated with the disruption of the family and social life of the nurses (p=0.013). In addition, the largest percentage of nursing staff (77.3%) shows insomnia. However, insomnia was not found to be statistically related to the shift work (p>0.05), as well as to any demographic and professional characteristics of the nurses (p>0.05). Health behaviors are not related to working hours (p>0.05), as both nurses who worked cyclical and morning shifts appear to have similar health behaviors. However, age of nurses is statistically related to health behaviors (p=0.042) among the demographic and professional characteristics, showing that as age increases, the health behaviors are improved. In addition, the disruption of social and family life of nurses shows a positive linear relationship with insomnia (p˂0.01) and respectively insomnia with health behaviors (p˂0.05), while no statistically significant relationship was found between the disruption of family and social life with health behaviors of nurses.
Conclusions: The problems that are created by the cyclical working hours in health and daily life of nursing staff vary. The scheduling of working time is a significant challenge for organizations in terms of human resource management and work-life balance. Finding alternative strategies for managing problems related to cyclical working hours is considered imperative, so as to improve employees’ working conditions and generally upgrade their quality of life.
Keywords: cycling working hours, nurses, family, social environment, sleep habits, health behaviors
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Main Files
«Ο αντίκτυπος του κυκλικού ωραρίου εργασίας στην υγεία του νοσηλευτικού προσωπικού και στον τρόπο ζωής του. Μελέτη του Γενικού Νοσοκομείου Έδεσσας» Description: 124402_ΑΠΟΣΤΟΛΟΥ_ΘΕΟΔΩΡΑ.pdf (pdf)
Book Reader Info: Κυρίως σώμα διπλωματικής Size: 2.8 MB
«Ο αντίκτυπος του κυκλικού ωραρίου εργασίας στην υγεία του νοσηλευτικού προσωπικού και στον τρόπο ζωής του. Μελέτη του Γενικού Νοσοκομείου Έδεσσας» - Identifier: 92034
Internal display of the 92034 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)