Το φαινόμενο του mobbing και της οργανωσιακής σιωπής στους νοσηλευτές και ο ρόλος της ηγεσίας. Η περίπτωση ενός Γενικού Νοσοκομείου της Περιφέρειας

The mobbing and organizational silence phenomenon in nurses and the role of leadership. The case of a regional General Hospital (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Μουσθενιώτη, Σταυρούλα
  3. Διοίκηση Μονάδων Υγείας (ΔΜΥ)
  4. 12 Σεπτεμβρίου 2020 [2020-09-12]
  5. Ελληνικά
  6. 134
  7. Δελτσίδου, Άννα
  8. Δελτσίδου, Άννα | Τσιρώνη, Μαρία
  9. Εργασιακή παρενόχληση | Οργανωσιακή σιωπή | Ηγεσία | Νοσηλευτές
  10. 4
  11. 26
  12. 97
  13. πίνακες, διαγράμματα
    • Εισαγωγή: Το ανθρώπινο δυναμικό είναι το βασικότερο κεφάλαιο ενός οργανισμού υπηρεσιών υγείας. Η έκφραση των απόψεων και των ιδεών των νοσηλευτών που βρίσκονται στην πρώτη γραμμή με τους ασθενείς – πελάτες είναι σημαντική για την απόδοση και την αποτελεσματική λειτουργία του. Το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής αναφέρεται στην επί σκοπού παρακράτηση ιδεών, απόψεων και πληροφοριών. Παράλληλα, τα περιστατικά ηθικής παρενόχλησης (mobbing) στους εργασιακούς χώρους της υγείας βαίνουν αυξανόμενα τα τελευταία χρόνια και εκδηλώνεται συνήθως σε νοσηλευτικό προσωπικό. Η παρενόχληση έχει συνδεθεί με την σιωπή των νοσηλευτών με αρνητικές συνέπειες σε ατομικό, επαγγελματικό και οργανωσιακό επίπεδο. Η ηγεσία αποτελεί σημαντικό παράγοντα για την εμφάνιση των δυο αυτών κοινωνικών φαινομένων μέσα στους οργανισμούς. Ο ρόλος του ηγέτη θεωρείται καταλυτικός για το επίπεδο της επικοινωνίας και του κλίματος στο πλαίσιο του οργανισμού. Σκοπός: Σκοπός της παρούσας εργασίας είναι η διερεύνηση του φαινομένου mobbing και της οργανωσιακής σιωπής στους νοσηλευτές ενός περιφερειακού νοσοκομείου της Ελλάδας και των χαρακτηριστικών της ηγεσίας που σχετίζονται με την εμφάνιση ή μη των δυο φαινομένων. Μεθοδολογία: Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 131 νοσηλευτές ενός Γενικού Νοσοκομείου της Περιφέρειας. Η έρευνα πραγματοποιήθηκε με τη χρήση τριών ερωτηματολογίων που έχουν μεταφραστεί και σταθμιστεί στην ελληνική γλώσσα. Το εργαλείο που χρησιμοποιήθηκε για τη διερεύνηση του mobbing είναι το ερωτηματολόγιο Negative Acts Questionnaire (NAQ). Για τη διερεύνηση του φαινομένου της οργανωσιακής σιωπής και φωνής των εργαζομένων χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο Van Dyne, Ang & Botero. Για τα χαρακτηριστικά του ηγέτη έγινε χρήση του Πολυπαραγοντικού Ερωτηματολογίου Ηγεσίας (Multifactor Leadership Questionnaire - M.L.Q.) στη σύντομή του μορφή (Form -5x). Μετά την έγκριση διεξαγωγής της έρευνας από τη Διοίκηση του Νοσοκομείου, μοιράστηκαν τα ερωτηματολόγια στους νοσηλευτές και συλλέχθηκαν μία βδομάδα μετά. Η επεξεργασία των δεδομένων έγινε με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS. Αποτελέσματα: Το 35,9% των νοσηλευτών έχουν υποστεί ψυχολογική βία στην εργασία τους το τελευταίο εξάμηνο και η συχνότητα εκδήλωσης εκφοβιστικών συμπεριφορών ήταν χαμηλή (σπάνια 42,6%). Οι πιο συχνές μορφές εκφοβισμού σχετίζονται με την εργασία και την προσωπικότητα των εργαζομένων και αφορούν την ανάθεση καθηκόντων κατώτερων των ικανοτήτων τους (36,7%), τον μη διαχειρίσιμο φόρτο εργασίας (36.6%), τον υπερβολικό έλεγχο στην εργασία (32,8%), την αγνόηση των απόψεών τους (19,8%) και τη διάδοση φημών και κουτσομπολιών (22,9%). Οι πιο συχνοί εργασιακοί παράγοντες που σχετίζονται με το φαινόμενο είναι η γενικά κακή ατμόσφαιρα στο εργασιακό περιβάλλον (36,2%), τα προβλήματα ανταγωνισμού (36,2) και προβλήματα που σχετίζονται με τη διοίκηση και τη θέση εργασίας (25,5%). Επίσης, άλλοι παράγοντες αφορούν την εγωκεντρική προσωπικότητα των ατόμων που ασκούν ψυχολογική βία (29,8%), τα αισθήματα ανασφάλειας (23,4%) ή προσωπικές αντιπάθειες (21,3%). Ο εκφοβισμός εκδηλώνεται κάθετα (38,3%) και οριζόντια (36,2%), σχετίζεται στατιστικά σημαντικά με το στυλ της παθητικής ηγεσίας (r= 0.325) και το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής και φωνής, ενώ δεν σχετίζεται με τα δημογραφικά χαρακτηριστικά (ηλικία, φύλο). Βρέθηκε στατιστικά σημαντική αρνητική συσχέτιση του εκφοβισμού με την ελευθερία έκφρασης (r = - 0.290) και τη συνεργασία με τους νοσηλευτές και τον προϊστάμενο (r = - 0.190 και r = - 0.213). Οι νοσηλευτές που έχουν υποστεί συμπεριφορές εκφοβισμού επιλέγουν τη συγκαταβατική σιωπή (r=0.412) και τη συγκαταβατική ή αμυντική φωνή (r=0.319 και r=0.358 αντίστοιχα). Η συσχέτιση του mobbing με την συνεργατική διάσταση της σιωπής και φωνής είναι αρνητική (r= - 0.192 και r= - 0.246 αντίστοιχα). Συμπεράσματα: Διαπιστώθηκε πως η συχνότητα εμφάνισης εκφοβιστικών συμπεριφορών είναι σπάνια και εκδηλώνονται στο 35,9% των νοσηλευτών. Οι κυριότερες μορφές αφορούν την εργασία (ανάθεση καθηκόντων κατώτερων των ικανοτήτων ή με παράλογους στόχους και προθεσμίες, πρόσθετο φόρτο εργασίας) και το ίδιο το άτομο (προσβλητικά σχόλια, κουτσομπολιά, φήμες, κοινωνική απομόνωση). Ο εκφοβισμός εκδηλώνεται κάθετα και οριζόντια και σχετίζεται με το παθητικό στυλ ηγεσίας και το φαινόμενο της οργανωσιακής σιωπής. Το φαινόμενο του εργασιακού εκφοβισμού αυξάνει την οργανωσιακή σιωπή των εργαζομένων, καθώς η σιωπή είναι μία από τις πιθανές αντιδράσεις των θυμάτων. Βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση των δυο φαινομένων με τη συνεργασία των νοσηλευτών μεταξύ τους και με τη σχέση τους με τον προϊστάμενο. Όταν η συνεργασία είναι καλή, η συχνότητα εμφάνισης των δυο φαινομένων μειώνεται.
    • Introduction: Human resources are the main asset of a healthcare organization. The expression of the views and ideas of the nurses who are in the front line with the patients - customers is important for its performance and efficient operation. The phenomenon of organizational silence refers to the deliberate withholding of ideas, opinions and information. At the same time, cases of moral harassment (mobbing) in the workplace of health are increasing in recent years and usually occur in nursing staff. Harassment has been linked to the silence of nurses with negative consequences on an individual, professional and organizational level. Leadership is an important factor in the emergence of these two social phenomena within organizations. The role of the leader is considered a catalyst for the level of communication and climate within the organization. Purpose: The purpose of this paper is to investigate the phenomenon of mobbing and organizational silence in nurses of a regional hospital in Greece and the characteristics of leadership related to the occurrence or not of the two phenomena. Methodology: The research sample consisted of 131 nurses of a General Hospital of the Region. The research was conducted using three questionnaires that have been translated and weighted into the Greek language. The tool used to investigate mobbing is the Negative Acts Questionnaire (NAQ). The Van Dyne, Ang & Botero questionnaire was used to investigate the phenomenon of organizational silence and voice of employees. For the characteristics of the leader, the Multifactor Leadership Questionnaire (M.L.Q.) was used in its short form (Form -5x). After the research was approved by the Hospital Administration, the questionnaires were distributed to the nurses and collected a week later. Data were processed using the SPSS statistical package. Results: 35.9% of nurses have suffered psychological violence at work in the last six months and the incidence of bullying is low (rarely 42.6%). The most common forms of bullying are related to the work and personality of employees and concern the assignment of duties below their capacity (33.6%), unmanageable workload (31.3%), excessive control at work (32, 4%), ignoring their views (19.8%) and spreading rumors and gossip (22.9%). The most common work-related factors related to the phenomenon are the generally bad atmosphere in the work environment (36.2%), competition problems (36.2) and problems related to management and the workplace (25.5%). . Also, other factors relate to the egocentric personality of individuals who engage in psychological violence (29.8%), feelings of insecurity (23.4%) or personal dislikes (21.3%). Bullying manifests itself vertically (38.3%) and horizontally (36.2%) and is statistically significant in relation to the style of passive leadership (r = 0.325) and the phenomenon of organizational silence and voice, while it is not related to demographic characteristics (age, gender). A statistically significant negative correlation between bullying was found with freedom of expression (r = - 0.290) and cooperation between nurses and the supervisor (r = - 0.190 and r = - 0.213). Nurses who have been bullied choose the consonantal silence (r = 0.412) and the consonantal or defensive voice (r = 0.319 and r = 0.358). The association of mobbing with the cooperative dimension of silence and voice is negative (r = - 0.192 and r = - 0.246 respectively). Conclusions: It has been found that the incidence of bullying is rare and occurs in 35.9% of nurses. The main forms concern work (assignment of duties below capacity or with irrational goals and deadlines, additional workload) and the individual himself (offensive comments, gossip, rumors, social isolation). Bullying manifests itself vertically and horizontally and is related to the passive style of leadership and the phenomenon of organizational silence. Mobbing increases the organizational silence of employees, as silence is one of the possible reactions of victims. A statistically significant correlation was found between the two phenomena with the cooperation of the nurses with each other and with their relationship with the supervisor. When cooperation is good, the incidence of both phenomena decreases.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.