Κολονοσκόπηση και πρόληψη κολοορθικού καρκίνου: παράγοντες πρόβλεψης της προληπτικής συμπεριφοράς με βάση το μοντέλο της προσχεδιασμένης συμπεριφοράς

Colonoscopy and colorectal cancer prevention: Using the theory of planned behavior to examine the factors that predict preventive behavior (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Ζλατινούδης, Χαράλαμπος
  3. Διοίκηση Μονάδων Υγείας (ΔΜΥ)
  4. 13 Σεπτεμβρίου 2020 [2020-09-13]
  5. Ελληνικά
  6. 95
  7. Καραδήμας, Ευάγγελος
  8. Καραδήμας, Ευάγγελος | Τριγώνη, Μαρία
  9. κολονοσκόπηση | πρόληψη κολοορθικού καρκίνου (καρκίνος του παχέος εντέρου) | μοντέλο της προσχεδιασμένης συμπεριφοράς | colonoscopy | colorectal cancer (bowel cancer) screening | theory of Planned Behavior
  10. 1
  11. 6
  12. 108
  13. Περιέχει πίνακες
    • Η εφαρμογή ενός προγράμματος προσυμπτωματικού για τον κολοορθικό καρκίνο σχετίζεται με μείωση της θνησιμότητας από την συγκεκριμένη κακοήθεια. Η Ελλάδα δεν διαθέτει επί του παρόντος ένα οργανωμένο πρόγραμμα προσυμπτωματικού ελέγχου με την Ελληνική Γαστρεντερολογική Εταιρεία να αναγνωρίζει ως μέθοδο εκλογής για την πρόληψη την κολονοσκόπηση. Ωστόσο, το ποσοστό αποδοχής της συγκεκριμένης εξέτασης από τις λίγες μελέτες που έχουν διεξαχθεί φαίνεται ότι κυμαίνεται σε επίπεδα κάτω του 10% για τον γενικό πληθυσμό. Στόχος της συγκεκριμένης εργασίας είναι η διερεύνηση για πρώτη φορά της στάσης τμήματος του ελληνικού πληθυσμού απέναντι στην προληπτική κολονοσκόπηση με βάσει το μοντέλο της προσχεδιασμένης συμπεριφοράς, παρέχοντας πληροφορίες για τους παράγοντες εκείνους του πληθυσμού που αν τροποποιηθούν θα οδηγήσουν σε αύξηση της αποδοχής. Παράλληλα, διερευνάται η συσχέτιση άγχους υγείας με την υιοθέτηση ή μη της κολονοσκόπησης και παρατίθενται πληροφορίες για την αποτελεσματικότητα της κάθε μεθόδου προσυμπτωματικού ελέγχου και η διεθνής εμπειρία από την εφαρμογή αυτών, θεωρώντας ότι η γνώση αυτών είναι πολύτιμη κατά την χάραξη μιας οργανωμένης πολιτικής πρόληψης για τον κολοορθικό καρκίνο. Στην μελέτη συμπεριλήφθηκαν μόνο άτομα που ομιλούν την ελληνική γλώσσα και διαβιούν στην Ελλάδα. Συνολικά απάντησαν στα ερωτηματολόγια της έρευνας που μοιράστηκαν χέρι με χέρι στην κοινότητα και σε ένα κέντρο υγείας της επαρχίας 104 άτομα, με το 59,6% να αφορά γυναίκες και το υπόλοιπο 40,4% άντρες. Η πλειοψηφία αυτών (69,3%) είχε ηλικία μεταξύ 50 και 75 ετών, ήταν κάτοικοι μεγάλης πόλης (80,8%) και είχαν επίπεδο εκπαίδευσης ανώτερο από την βασική υποχρεωτική εκπαίδευση της χώρας (83,1%). Λαμβάνοντας υπόψιν μόνο τους συμμετέχοντες ηλικίας 50 ετών και άνω που αποτελεί και την ηλικία έναρξης για τον προσυμπτωματικό έλεγχο του καρκίνου του παχέος εντέρου στον γενικό πληθυσμό τα ποσοστά υποβολής σε κολονοσκόπηση για τους άντρες και τις γυναίκες ήταν 50 και 44,7% αντίστοιχα. Το δείγμα εμφανίζεται θετικά προσκείμενο στην πίεση από το περιβάλλον και αρνητικά στη στάση απέναντι στην κολονοσκόπηση. Από την στατιστική ανάλυση των δεδομένων προέκυψαν αρκετές στατιστικά σημαντικές συσχετίσεις, όπως μεταξύ της αυξημένης ηλικίας και των στοιχείων της στάσης για την κολονοσκόπηση καθώς και μεταξύ του χαμηλού επιπέδου εκπαίδευσης και της αρνητικής στάσης για την κολονοσκόπηση. Ταυτόχρονα, διαπιστώθηκε ότι οι άντρες και όσοι παρακολουθούνται σε τακτική βάση από ένα ιατρό ανεξαρτήτως ειδικότητας είναι πιο πιθανό να υποβληθούν σε κολονοσκόπηση. Επίσης, διαπιστώθηκε ότι τα άτομα με μεγαλύτερο σκορ άγχους υγείας είναι πιο πιθανό να μην έχουν υποβληθεί σε κολονοσκόπηση στο παρελθόν και να μην έχουν προγραμματίσει μία για το μέλλον. Διαπιστώνεται ότι το μοντέλο της προσχεδιασμένης συμπεριφοράς είναι ένα χρήσιμο εργαλείο στην προσπάθεια κατανόησης και πρόβλεψης της συμμετοχής σε ένα ενδοσκοπικό πρόγραμμα πρόληψης για τον κολοορθικό καρκίνο. Τα ανωτέρω ευρήματα, παρά του περιορισμούς της έρευνας, οφείλουν να ληφθούν υπόψιν στην προσπάθεια αύξησης της συμμετοχής του πληθυσμού στόχου στην κολονοσκόπηση.
    • The implementation of a population-based colorectal screening program reduces the mortality related to this particular cancer. There is currently no organized population-based screening program in Greece. The Hellenic Society of Gastroenterology considers colonoscopy as the best screening method. Nevertheless, the percentage of acceptance of colonoscopy remains low, with studies estimating it below 10% for the general population. The aim of the current study is to investigate for the first time the beliefs of a sample of the greek population with regards to colonoscopy using the Theory of Planned Behavior. This will allow the detection of the factors which should they were modified would lead to an increase in the uptake of colonoscopy. Another objective is the exploration of a potential relationship between health anxiety and acceptance of colonoscopy and to provide information with regards to the available screening methods and the worldwide experience related to their implementation, believing that this information is a prerequisite for setting up an organized population-based screening program for colon cancer . The exclusion criteria were non-Greek speaking persons and the residence outside Greece. In total 104 persons filled in the questionnaires, which were distributed hand to hand in the community and in a primary care centre located in province. 59.6% were women and the remaining 40,4% were men. Most of the sample’s age was between 50 and 75 years old (69,3%), was living in a big city (80,8%) and had continued their education beyond the state’s obligatory level of education (83,1%). Considering the sample aged 50 years old and over, which is the age of colorectal cancer screening for the general population the colonoscopy uptake in men and women were 50 και 44,7% respectively. The participants were positive towards the construct of the health belief model which relates to social pressure and negative to the one relating to the beliefs with regards to colon cancer and screening. The statistical analysis revealed many significant correlations, such as the likelihood of colonoscopy uptake with increasing age, the older age and the positive beliefs with regards to colonoscopy and the lower education level with negative colonoscopy beliefs. Noteworthy, taking into consideration the whole group of participants, it was found that the male gender and the regular follow up by a physician of any specialty is associated with statistical significance with a higher chance of undergoing a colonoscopy. In addition, it is noted that the persons who scored higher in the anxiety questionnaire were more likely not to have undergone a colonoscopy and not to have planned one in the near future. The theory of planned behavior can be a useful tool in the effort to understand and predict the participation in an endoscopy-based screening program for colorectal cancer. The findings of the study, despite its limitations, needs to be taken into consideration when trying to increase the participation rates in colonoscopy of the Greek population.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.