Εισαγωγή: Το μητρικό γάλα, ως πολύτιμο δώρο της φύσης, αποτελεί ασπίδα προστασίας για την υγεία των νεογνών, βρεφών και παιδιών. Είναι επίσης αναφαίρετο δικαίωμα κάθε νεογνού και αναντικατάστατος παράγοντας για τη ψυχική και σωματική ανάπτυξη κάθε παιδιού. Για την μητέρα αποτελεί αποκλειστικό προνόμιο και έχει ευεργετική επίδραση. Για τους λόγους αυτούς η υποστήριξη, προστασία και προαγωγή του μητρικού θηλασμού θα πρέπει να αποτελούν κύρια προτεραιότητα της Δημόσιας Υγείας. Η συμβολή των επαγγελματιών υγείας των ιδιωτικών μαιευτηρίων είναι σημαντική για έναρξη, στήριξη, συνέχιση και εγκαθίδρυση του αποκλειστικού θηλασμού.
Σκοπός: Η διερεύνηση των γνώσεων και στάσεων των επαγγελματιών υγείας (ιατροί, μαίες, νοσηλευτές) των ιδιωτικών μαιευτηρίων της Θεσσαλονίκης αναφορικά με τον μητρικό θηλασμό καθώς και η διερεύνηση της εφαρμογής των «Δέκα Βημάτων» - WHO/UNICEF από τους επαγγελματίες υγείας των ιδιωτικών μαιευτηρίων της Θεσσαλονίκης.
Μέθοδος: Η συγκεκριμένη έρευνα αποτελεί μία περιγραφική μελέτη συσχέτισης των γνώσεων και στάσεων των επαγγελματιών υγείας των ιδιωτικών μαιευτηρίων της Θεσσαλονίκης καθώς και της εφαρμογής των «Δέκα Βημάτων» με τη χρήση ανώνυμου και αυτοσυμπληρούμενου ερωτηματολογίου. Πραγματοποιήθηκε σε τρεις από τις πέντε ιδιωτικές μαιευτικές κλινικές της Θεσσαλονίκης και το δείγμα αποτέλεσαν όλοι οι επαγγελματίες υγείας (γυναικολόγοι, παιδίατροι, μαίες, νοσηλευτές). Τα ερωτηματολόγια που χρησιμοποιήθηκαν ήταν το Breastfeeding Questionnaire της Ingram (2006) αναφορικά με τις γνώσεις και στάσεις για μητρικό θηλασμό καθώς και το ερωτηματολόγιο για την Αυτοαξιολόγηση της Συμμόρφωσης Πρακτικών του Μαιευτηρίου για την Εφαρμογή των «Δέκα Βημάτων» (WHO/UNICEF). Η διεξαγωγή της έρευνας και η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε το διάστημα Ιανουάριος–Μάρτιος 2019.
Αποτελέσματα: 81 επαγγελματίες υγείας αποτέλεσαν το τελικό δείγμα της έρευνας. Πραγματοποιήθηκε ανάλυση του ερωτηματολογίου Breastfeeding Questionnaire όπου δεν φάνηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση των στάσεων για τον μητρικό θηλασμό και των ανεξάρτητων μεταβλητών, ενώ αναφορικά με τις γνώσεις για το μητρικό θηλασμό προέκυψε στατιστική σχέση στο επίπεδο 0,05 (p<0,05) και της ανεξάρτητης μεταβλητής της ειδικότητας. Συγκεκριμένα οι Γυναικολόγοι-Μαιευτήρες είχαν μικρότερη βαθμολογία γνώσεων για το μητρικό θηλασμό σε σχέση με τους Παιδιάτρους/Νεογνολόγους, τις Μαίες-Μαιευτές και τους/τις Νοσηλευτές-τριες. Όσον αφορά στην αυτοαξιολόγηση της συμμόρφωσης πρακτικών των ιδιωτικών κλινικών για την εφαρμογή των «Δέκα Βημάτων» η μέση συνολική βαθμολογία ήταν 8,2, η τυπική απόκλιση ήταν 1,5, η διάμεσος ήταν 8,5, η ελάχιστη τιμή ήταν 3,2 και η μέγιστη τιμή ήταν 10. Η μεγαλύτερη μέση τιμή παρουσιάζεται στο Βήμα 8 (ελεύθερος χωρίς περιορισμούς θηλασμός) με μέση τιμή 0,93 ενώ η μικρότερη μέση τιμή (0,70) παρουσιάζεται στο Βήμα 9 (χρήση υποκατάστατων-πιπίλων).
Συμπεράσματα: Συνολικά μέσα από τις απαντήσεις τους αναφορικά με τις στάσεις, οι επαγγελματίες υγείας τάσσονται υπέρ του μητρικού θηλασμού καθώς δείχνουν πως γνωρίζουν τη ευεργετικότητα και σημαντικότητα που προσφέρει. Όσον αφορά στις γνώσεις για το μητρικό θηλασμό, όπου οι απαντήσεις στα ερωτήματα δύναται να υποστηριχθούν επιστημονικά και οι επαγγελματίες θα έπρεπε να απαντούν βασισμένοι στις επιστημονικά τεκμηριωμένες πρακτικές, στην πλειοψηφία των ερωτήσεων υπήρχε μεγάλο ποσοστό αντικρουόμενης και ουδέτερης απάντησης. Οι μαίες/μαιευτές και οι παιδίατροι/νεογνολόγοι υπερτερούν στο επίπεδο των γνώσεων με τους γυναικολόγους /μαιευτήρες να παρουσιάζουν το χαμηλότερο ποσοστό. Αναφορικά με την αυτοαξιολόγηση της συμμόρφωσης πρακτικών των ιδιωτικών κλινικών της Θεσσαλονίκης για την εφαρμογή των «Δέκα Βημάτων» συνολικά φάνηκε να εφαρμόζονται σε μεγάλο βαθμό τα Βήματα. Αξίζει να αναφερθεί πως τα ποσοστά της αυτοαξιολόγησης της συμμόρφωσης με τον Διεθνή Κώδικα Εμπορίας Υποκατάστατων Μητρικού Γάλακτος κινούνται σε σχετικά υψηλά επίπεδα με χαμηλότερο σκορ να παρουσιάζει ο Κώδικας 2.
Λέξεις Ευρετηρίου: Μητρικός θηλασμός, γνώσεις, στάσεις, επαγγελματίες υγείας, ιδιωτικά μαιευτήρια.
Introduction: Breast milk, a valuable gift of nature, is a protection shield for the health of infants and children. It is also an inalienable right of every newborn and irreplaceable factor for the mental and physical development of each child. For each mother it is an exclusive privilege and has a beneficial effect. For these reasons, support, protection and promotion of breastfeeding should be a major priority of Public Health.
The contribution of health professionals in private maternity hospitals is important for initiating, supporting, continuing and establishing exclusive breastfeeding.
Aim: To investigate the knowledge and attitudes of the health professionals (doctors, midwives, nurses) of the private maternity clinics in Thessaloniki regarding maternal breastfeeding as well as to investigate the implementation of “Ten Steps” of WHO/UNICEF by health professionals in private maternity clinics of Thessaloniki.
Method: This research is a descriptive study of the correlation of the knowledge and attitudes of the health professionals of the private maternity clinics of Thessaloniki and the implementation of the "Ten Steps" using an anonymous and self-completed questionnaire. It was held in three of the five private maternity clinics in Thessaloniki and the sample comprised of all health professionals (gynecologists, pediatricians, midwives, nurses). The Breastfeeding Questionnaire (Ingram, 2006) regarding knowledge and attitudes for breastfeeding was used in this study, as well as the WHO/UNICEF Maternity Hospital Self-Assessment Questionnaire (WHO/UNICEF) questionnaire. The survey and data collection took place between January and March 2019.
Results: The final sample of the survey comprised of 81 health professionals . An analysis of the Breastfeeding Questionnaire questionnaire was carried out, and it was revealed that there was no statistically significant correlation between the attitudes for breastfeeding and the independent variables, and with respect to the knowledge about breastfeeding, a statistic relationship was found at the level of 0.05 (p <0.05) and the independent variable of specialty. Specifically, gynecologists/obstetricians had lower knowledge of breastfeeding than pediatric/neonatologists, midwives and nurses. Regarding the self-assessment of the compliance of private clinics practices for the implementation of the "Ten Steps", the average overall score was 8.2, the standard deviation was 1.5, the median was 8.5, the minimum was 3.2, and the maximum was 10. The highest mean is presented in Step 8 (free without breastfeeding restrictions) with an average of 0.93 while the lowest average (0.70) is presented in Step 9 (use of substitutes-pacifiers).
Conclusions: Overall, through their replies to the attitudes, professionals are in favor of breastfeeding, as they show they are aware of the beneficialness and importance they offer. As far as the knowledge about breastfeeding is concerned, where the answers to the questions can be scientifically supported and the practitioners should respond based on scientifically documented practices, the majority of the questions have had a large percentage of conflicting and neutral answers. Midwives and pediatricians / neonatologists have a higher level of knowledge with gynecologists / obstetricians having the lowest rate. Regarding the self-assessment of the compliance of practices of private clinics in Thessaloniki for the implementation of the "Ten Steps", the average overall seemed to be largely applied to Steps. It is worth mentioning that the rates of self-assessment of compliance with the International Code for the Marketing of Breast-milk Substitutes are at relatively high levels with a lower score than Code 2.
Keywords: Breastfeeding, knowledge, attitudes, health professionals, private maternity clinics.
ΜΗΤΡΙΚΟΣ ΘΗΛΑΣΜΟΣ - ΓΝΩΣΕΙΣ ΚΑΙ ΣΤΑΣΕΙΣ ΤΩΝ ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΩΝ ΥΓΕΙΑΣ ΣΕ ΙΔΙΩΤΙΚΑ ΜΑΙΕΥΤΗΡΙΑ ΤΗΣ ΘΕΣΣΑΛΟΝΙΚΗΣ