ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΣΤΡΕΣ, ΕΠΑΓΓΕΛΜΑΤΙΕΣ ΥΓΕΙΑΣ,ΕΡΓΑΣΙΑΚΟ ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝ, ΕΠΙΛΥΣΗ ΤΩΝ ΣΥΓΚΡΟΥΣΕΩΝ
1
40
59
ΠΕΡΙΕΧΕΙ:ΠΙΝΑΚΕΣ, ΔΙΑΓΡΑΜΜΑΤΑ, ΕΙΚΟΝΕΣ
Ι. ΠΕΡΙΛΗΨΗ
Σκοπός
Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι να διερευνηθούν οι παράγοντες που επηρεάζουν το εργασιακό στρες στους εργαζόμενους των υπηρεσιών παροχής υγείας, επικεντρώνοντας στο προσωπικό του Γενικού Νοσοκομείου Σερρών. Συγκεκριμένα μελετώνται μία σειρά από πιθανοί συμβάλλοντες παράγοντες του εργασιακού στρες και συγκρούσεων, όπως τα δημογραφικά χαρακτηριστικά και το επίπεδο εκπαίδευσης των εργαζόμενων, το εργασιακό περιβάλλον, καθώς και η επιμόρφωση για διαχείριση συγκρούσεων. Παράλληλα εξετάζονται και επιπλέον παράγοντες που μέχρι σήμερα έχουν μελετηθεί ελάχιστα στην ελληνική ή ξένη βιβλιογραφία, όπως η επιθυμία αλλαγής επαγγέλματος, η επιθυμία αλλαγής χώρου εργασίας και ο βαθμός ικανοποίησης των εργαζομένων από τη Διοίκηση. Ο απώτερος στόχος είναι τα αποτελέσματα και συμπεράσματα της παρούσης έρευνας να βελτιώσουν σημαντικά την κατανόηση του εργασιακού περιβάλλοντος και τις συνθήκες μέσα στις οποίες αναπτύσσονται οι εργασιακές συγκρούσεις, έτσι ώστε να οδηγήσουν στον καλύτερο σχεδιασμό πρωτοβουλιών για τη βελτίωση των εργασιακών συνθηκών των εργαζομένων στους οργανισμούς παροχής υπηρεσιών υγείας.
Υλικά-Μέθοδοι
Η παρούσα έρευνα διεξήχθη στο Γενικό Νοσοκομείο Σερρών όπου και διαμοιράστηκαν ερωτηματολόγια σε υπαλλήλους της Ιατρικής, Νοσηλευτικής, Τεχνικής και Διοικητικής Υπηρεσίας, τα οποία περιελάμβαναν ερωτήσεις σχετικά με το εργασιακό στρες και τις συγκρούσεις ανάμεσα στους εργαζόμενους. Συνολικά μοιράστηκαν 300 ερωτηματολόγια εκ των οποίων συμπληρώθηκαν και επεστράφησαν τα 200 (ποσοστό ανταπόκρισης 66.7%). Η επακόλουθη επεξεργασία και στατιστική ανάλυση των συγκεντρωμένων δεδομένων πραγματοποιήθηκε στο πρόγραμμα StatisticalPackageforSocialSciences (SPSS), έκδοση 21.0. Στη συνέχεια, συγκρίθηκαν τα ευρήματα της παρούσης έρευνας με αυτά της ελληνικής και διεθνούς βιβλιογραφίας. Για το λόγο αυτό, διεξήχθη μία εκτενής βιβλιογραφική ανασκόπηση σχετικών δημοσιευμένων άρθρων, εργασιών και βιβλίων σε μια σειρά βάσης δεδομένων (GoogleScholar, Medline, PubMed, Εθνικό Κέντρο Τεκμηρίωσης, Εθνικό Αρχείο Διδακτορικών Διατριβών) χρησιμοποιώντας τις παρακάτω λέξεις – κλειδιά: “εργασιακό στρες”, “επίλυση συγκρούσεων”, “effectsofstressonmentalhealth”, “stress”, “workingconditions”. Συνολικά ανασκοπήθηκαν 250 μελέτες από τις οποίες οι 70 συμπεριλήφθησαν στη συγκεκριμένη μελέτη.
Αποτελέσματα
Συνολικά, τα αποτελέσματα της έρευνας κατέδειξαν ότι η κακή επικοινωνία, το υπερβολικό άγχος και η ασάφεια στην ιεράρχηση προτεραιοτήτων για την υλοποίηση μίας διαδικασίας, είναι οι τρεις βασικοί παράγοντες που ευνοούν τη δημιουργία και την ανάπτυξη συγκρούσεων στον εργασιακό χώρο. Οι εργασιακές συγκρούσεις βρέθηκε να έχουν άμεσες αρνητικές επιπτώσειςστην ψυχοσυναισθηματική κατάσταση των εργαζομένων, αλλά και έμμεσες, όπως μείωση της παραγωγικότητάς τους. Τα παραπάνω έχουν ως αποτέλεσμα να φθίνει η αποδοτικότητα του οργανισμού που αντιπροσωπεύουν και έτσι να επηρεάζεται αρνητικά η ποιότητα των παρεχόμενων υπηρεσιών υγείας προς τους πολίτες.
Περαιτέρω ανάλυση των δεδομένων δείχνει ότι οι συγκρούσεις συμβαίνουν ανάμεσα στο σύνολο των ειδικοτήτων και των επιπέδων ιεραρχίας στο Γενικό Νοσοκομείο Σερρών, ενώ από τα αποτελέσματα φάνηκε ότι δεν υπήρξε σημαντική διαφοροποίηση με την ηλικία, το φύλο ή την οικογενειακή κατάσταση. Αξίζει να σημειωθεί ότι ένα μεγάλο τμήμα των ερωτηθέντων (66%) αναφέρουν ότι δεν έχουν επιμορφωθεί ποτέ για θέματα συγκρούσεων στον εργασιακό χώρο. Το δείγμα που χρησιμοποιήθηκε θεωρείται ότι αναπαριστά με ικανοποιητικό τρόπο το σύνολο των εργαζομένων, καθώς στις ειδικότητες των νοσηλευτών η πλειοψηφία των ερωτώμενων ήταν γυναίκες, ενώ δεν υπήρχε σημαντική διαφοροποίηση στην ηλικία μεταξύ ανδρών και γυναικών. Περαιτέρω, δεν υπήρχε σημαντική διαφοροποίηση μεταξύ του φύλου και της οικογενειακής κατάστασης, ενώ ανάμεσα στους εργαζομένους με διοικητική θέση, η αναλογία των δύο φύλων ήταν όμοια με αυτή του συνόλου του δείγματος.
Συμπεράσματα
Το στρες στο εργασιακό περιβάλλον σε συνδυασμό με άλλους στρεσογόνους παράγοντες στους οποίους εκτίθενται οι επαγγελματίες υγείας στην καθημερινή τους ζωή, συντελούν στην αύξηση του άγχους. Συνεπώς, η Διοίκηση σε κάθε δομή παροχής υπηρεσιών υγείας αλλά και οι ίδιοι οι επαγγελματίες υγείας καλούνται να αποκτήσουν τις κατάλληλες γνώσεις και δεξιότητες που θα τους επιτρέπουν να αναγνωρίζουν τις γενεσιουργές αιτίες του εργασιακού στρες, τη λήψη κατάλληλων μέτρων για την άμεση εκτόνωσή του και τέλος την ανάπτυξη μηχανισμών πρόληψης για την μακροπρόθεσμη διαχείρισή του. Για να επιτευχθούν τα παραπάνω, θεωρείται απαραίτητη και επιβεβλημένη η εκπαίδευση και η επιμόρφωση των στελεχών σε δομές υγείας και των επαγγελματιών υγείας σε θέματα εργασιακού στρες κι επίλυσης συγκρούσεων.
II. Abstract
Aim
The aim of the present study seeks to investigate which factors affects work stress in healthcare workers by focusing on the staff of the General Hospital of Serres. Specifically, a number of possible factors contributing to work stress are being studied here, including demographic characteristics and education level of workers, workplace environment, and conflict management training. Atthesame, additionalfactors such as desire to change profession or workplace, as well as worker’s satisfaction levels with administration, are also explored, since so far they have been poorly-represented in the Greek and international literature. Ultimately, it is hoped that the results and conclusions of the present study will significantly enhance our understanding of the working environment and the conditions under which working conflicts arise, which will then lead to better planning initiatives for the improvement of health care working conditions.
Materials and Methods
The present study was conducted at the General Hospital of Serres, where questionnaires containing questions related to work stress and conflict between workers, were distributed to employees of the Medical, Nursing, Technical and Administrative Services. A total of 300 questionnaires were handed out from which 200 were completed and returned back (response rate 66.7%). Subsequent processing and statistical analysis of the collected data was run on Statistical Package for Social Sciences (SPSS), version 21.0. Findings of the present study were then compared with those of existing Greek and international literature. Forthisreason, athorough literature review of relevant published articles, studies and books was conducted on a number of databases (Google Scholar, Medline, Pub Med, National Documentation Centre, National Archive of Ph.D. theses) using the following keywords: “εργασιακόστρες”, “επίλυσησυγκρούσεων”, “effects of stress on mental health”, “stress”, “working conditions”. In total, 250 studies were reviewed, of which 70 have been included in the present study.
Results:
Overall, thefindings of the present work indicated that poor communication, excessive stress, and unclear priority setting during the implementation of an activity, are the three main factors favoring and leading to conflicts in the workplace. Work conflicts were found to have direct adverse effects on the psycho-emotional state of workers, but indirect too such as decline of their productivity. Theaboveleadtoaan overall declinein the efficiency of organization these workers represent, which ultimately deteriorates the quality of the health services citizens receive.
Further analysis of the data shows that conflicts arise between all specialties and all hierarchy levels at the General Hospital of Serres, whilst there was not significant variation with age, sex or family situation. Notably, alarge proportion oftherespondents (66%) haveneverreceived training relating to conflicts in workplace. Thesampleusedforthestudyisconsideredtoreflect the whole of the workforce in a adequately since women were the majority of the respondents amongst nursing specialties, while there was not significant variation on the age between men and women. Furthermore, therewasnosignificantvariationbetweensex and family situation, while between administrative employees the analogy of the two sexes was similar to that of the overall sample.
Conclusions:
Stress in the workplace environment in combination with other stressors to which healthcare professional are exposed in their everyday lives, all collectively lead increased stress. Consequently, healthcare administrations as well as healthcare professional are encouraged to acquire appropriate knowledge and skills that will allow them to identify the causes of work stress, to take appropriate measures for its immediate alleviation, and finally to develop prevention mechanisms for its long-term management. In order for the above to be achieved, educating and training healthcare professionals in matters related to work stress and conflict resolution is deemed necessary.
Η επίδραση του εργασιακού στρες στην επίλυση των συγκρούσεων