Διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που επιδρούν στη δωρεά αίματος από τους επαγγελματίες υγείας: Μια εφαρμογή της Θεωρίας Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς
Investigation of Psychosocial factors affecting blood donation by Health Professionals: An Application of Theory of Planned Behavior (Αγγλική)
Μετάγγιση Blood Transfusion | Αιμοδοσία Blood Donation | Δωρητής αίματος Blood donor | Ψυχοκοινωνικοί παράγοντεςPsychosocial factors | Θεωρία Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς Theory of Planned Behavior. | Αιμοδοσία Blood donation
3
30
101
Περιέχει: σχήματα, πίνακες, διαγράμματα.
Περίληψη
Εισαγωγή: Με τη συνεχώς αυξανόμενη ζήτηση σε αίμα παγκοσμίως, υπάρχει τεράστια ανάγκη να εξασφαλισθεί επαρκής και ασφαλής προμήθεια αίματος και των παραγώγων του. Τα ποσοστά δωρεάς αίματος στη χώρα μας κυμαίνονται σε πολύ χαμηλά επίπεδα εν σύγκριση με αυτά των άλλων χωρών. Η κατάσταση αυτή δημιουργεί την ανάγκη να κατανοηθούν καλύτερα οι ψυχολογικοί παράγοντες που επηρεάζουν την προθυμία των αιμοδοτών να δωρίσουν αίμα.
Σκοπός: Να διερευνηθούν οι ψυχοκοινωνικοί παράγοντες που σύμφωνα με τη Θεωρία της Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς επηρεάζουν τους επαγγελματίες υγείας του Γενικού Νοσοκομείου Κεφαλληνίας ως προς τη δωρεά αίματος. Συγκεκριμένα στόχος της έρευνας είναι να γίνει κατανοητός ο ρόλος μεταξύ της στάσης των αιμοδοτών, των υποκειμενικών κανόνων και του αντιληπτού ελέγχου της συμπεριφοράς τους όσον αφορά την πρόθεση τους να δωρίσουν αίμα και να μετατραπούν σε τακτικούς ή μη αιμοδότες.
Μέθοδος - Υλικό: Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη η οποία έλαβε χώρα στο Γενικό Νοσοκομείο Κεφαλονιάς κατά τον Ιανουάριο – Φεβρουάριο του 2018. Η συλλογή δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χορήγηση ανώνυμων ερωτηματολογίων σε 170 επαγγελματίες υγείας. Εφαρμόστηκε περιγραφική και επαγωγική στατιστική ανάλυση (το κριτήριο Χ2, t-test και oneway anova, πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση). Η ανάλυση πραγματοποιήθηκε με το στατιστικό πακέτο SPSSv23.
Αποτελέσματα: Οι άντρες δίνουν αίμα σε υψηλότερο ποσοστό (86% έναντι 44%, p<0.001) επειδή οι γυναίκες δε μπορούν να δωρίσουν αίμα για λόγους υγείας (35% έναντι 2%). Το χαμηλότερο ποσοστό των γυναικών αποδίδεται σε λόγους υγείας γεγονός που προκύπτει ως αιτία αδυναμίας δωρεάς αίματος. Τα άτομα <30 ετών δε δίνουν αίμα στο 41%, ενώ οι >30 ετών δίνουν αίμα σε ποσοστό άνω του 57% (p=0.004). Οι παντρεμένοι έχουν υψηλότερα ποσοστά αιμοδοσίας (64% έναντι 44%, p=0.003). Το 35,13% των υποκειμένων που δεν αιμοδότησαν δήλωσε ότι ο λόγος που δεν δώρισαν αίμα είναι επειδή «δεν χρειάσθηκε». Η πρόθεση (p=0.0002), η στάση (p<0.0001), οι υποκειμενικοί κανόνες (p=0.0023), ο αντιληπτός έλεγχος συμπεριφοράς (p=0.0049), οι συμπεριφοριστικές πεποιθήσεις (p=0.0033) και ο έλεγχος των πεποιθήσεων (p=0.0421) επηρεάζουν θετικά τη δωρεά αίματος. Από την εφαρμογή της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης προέκυψε ότι από τις παραμέτρους της θεωρίας, η στάση (β=0.45, p<0.0001), οι συμπεριφοριστικές πεποιθήσεις (β=0.34, p<0.0001), ο αντιληπτός έλεγχος συμπεριφοράς (β=0.25, p<0.0001) και οι υποκειμενικοί κανόνες (β=0.30, p<0.0001) σχετίζονται θετικά με την πρόθεση δωρεάς αίματος.
Συμπεράσματα: Οι κύριοι λόγοι συμμετοχής των επαγγελματιών υγείας στη δωρεά αίματος συνδέονται κυρίως με την ηθική υποχρέωση σε συγγενείς/φίλους και τον αλτρουισμό. Η εφαρμογή της ΘΠΣ απεδείχθη σημαντικός προβλεπτικός παράγοντας της πρόθεσης για τη δωρεά αίματος. Επιπλέον η ανάγκη σχεδιασμού και οργάνωσης κατάλληλων παρεμβάσεων για την προσέλκυση και διατήρηση των δωρητών επεμβαίνοντας στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς τους τόσο σε ατομικό όσο και σε συλλογικό επίπεδο κρίνεται απαραίτητη.
Λέξεις – Κλειδιά: Μετάγγιση, Αιμοδοσία, Δωρεά Αίματος, Αιμοδότης, Ψυχοκοινωνικοί παράγοντες, Θεωρία Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς.
Abstract
Introduction: With the ever-increasing demand in blood globally, there is a tremendous need to ensure an adequate and safe supply of blood and its derivatives. Blood donation rates in our country are very low compared to other countries. This situation creates the need to better understand the psychological factors that affect blood donation's willingness to donate blood.
Purpose: To investigate the psychosocial factors that according to Theory of Planned Behavior affect the healthcare professionals of the General Hospital of Kefallinia as regards blood donation. The specific purpose of the research is to understand the role between blood donor attitudes, subjective rules and the perceptual control of their behavior with regard to their intention of donating blood and turning them into regular or non-donor blood donors.
Method - Material: This is a cross-sectional study that took place at the General Hospital of Kefalonia in January - February 2018. Data collection was made by providing anonymous questionnaires to 170 health professionals. Descriptive and inductive statistical analysis was applied (criterion X2, t-test and oneway anova, multiple linear regression). The analysis was performed with the SPSSv23 statistical packet.
Results: Men give blood at a higher rate (86% vs. 44%, p <0.001) because women cannot donate blood for health reasons (35% vs. 2%). Individuals <30 years do not give blood at 41%, while> 30 years give blood over 57% (p = 0.004). Married have higher blood donation rates (64% vs. against 44%, p = 0.003). The 35.13% of the non-donated subjects stated that the reason they did not donate blood was because they "did not need to". The intention (p = 0.0002), the attitude (p <0.0001), the subjective norms (p= 0.0023), the perceived behavioral control (p = 0.0049), the behavioral beliefs (p= 0.0033) and the control of beliefs (p= 0.0421) positively affect blood donation. From the application of the linear regression, it emerged that from the parameters of the theory, the attitude (β = 0.45, p <0.0001), behavioral beliefs (β = 0.34, p <0.0001), perceptual behavioral control (β = 0.25, p <0.0001) and subjective norms (β = 0.30, p <0.0001) are positively related to the blood donation intent.
Conclusions: The main reasons for participation of health professionals in blood donation are mainly related to the moral obligation to relatives / friends and altruism. The implementation of the TPB has proved to be an important predictor of the intention for blood donation. In addition, the need to design and organize appropriate interventions to attract and retain donors by intervening in shaping their behavior both at individual and collective levels is deemed necessary.
Keywords: Blood Transfusion, Blood Donation, Blood Donors, Psychosocial factors, Theory of Planned Behavior.
Διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που επιδρούν στη δωρεά αίματος από τους επαγγελματίες υγείας: Μια εφαρμογή της Θεωρίας Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς Περιγραφή: ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΔΜΥ ΚΟΛΕΝΤΣΗ ΦΩΤΕΙΝΗ. 2018 ΕΑΠ.pdf (pdf)
Book Reader Άδεια: Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές Πληροφορίες: Κυρίως σώμα διπλωματικής, Παραρτήματα, Σχήματα, Γραφήματα, Πίνακες. Μέγεθος: 2.0 MB
Διερεύνηση των ψυχοκοινωνικών παραγόντων που επιδρούν στη δωρεά αίματος από τους επαγγελματίες υγείας: Μια εφαρμογή της Θεωρίας Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς - Identifier: 91396
Internal display of the 91396 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)