Μελέτη των πεποιθήσεων των διαβητικών ασθενών και αξιολόγηση της πρόληψης της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας με τακτική οφθαλμολογική εξέταση με βάση το μοντέλο πεποιθήσεων για την υγεία.

Study of the awareness and evaluation of the diabetic retinopathy prevention on diabetic patients, with regular eye tests, based on the health belief model. (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Δημητρακόπουλος, Γεώργιος
  3. Διοίκηση Μονάδων Υγείας (ΔΜΥ)
  4. 16 Σεπτεμβρίου 2017 [2017-09-16]
  5. Ελληνικά
  6. 102
  7. Βασιλικού, Αικατερίνη
  8. Βασιλικού, Αικατερίνη | Παλιούρας, Δημήτριος
  9. σακχαρώδης διαβήτης | διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια | κοινωνικο-γνωστικά μοντέλα | Μοντέλο Πεποιθήσεων για την Υγεία | diabetes mellitus | diabetic retinopathy | social cognitive models | Health Belief Model
  10. 1
  11. 5
  12. 84
  13. Περιέχει : πίνακες, εικόνες, σχήματα
    • Η διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια αποτελεί την κύρια αιτία τύφλωσης ανάμεσα στον ενεργό πληθυσμό στις ανεπτυγμένες χώρες. Η τακτική οφθαλμολογική εξέταση αποτελεί σημαντικό μέτρο πρόληψης ενάντια στην ασθένεια καθώς ανιχνεύει αλλοιώσεις των αγγείων του αμφιβληστροειδούς από τα πρώτα στάδια της νόσου και συμβάλλει ενεργά στην έγκαιρη αντιμετώπιση. Το μοντέλο πεποιθήσεων για την υγεία αποτελεί ένα θεωρητικό εργαλείο μελέτης της ανθρώπινης συμπεριφοράς απέναντι στην υγεία. Στηρίζεται στη μέτρηση των γνωστικών διεργασιών με στόχο τη διαμόρφωση, το σχεδιασμό και την υιοθέτηση αποτελεσματικών προληπτικών συμπεριφορών υγείας. Η μεγάλη αξία του μοντέλου για την υγεία δεν εντοπίζεται μόνο στον προσδιορισμό των γνωστικών παραγόντων που επηρεάζουν τη συμπεριφορά απέναντι στην υγεία, αλλά και στη δυνατότητα πρόβλεψης της ανθρώπινης συμπεριφοράς σε θέματα υγείας. Η κριτική θεώρηση του μοντέλου εντοπίζεται στη λειτουργικότητα των συστατικών του στοιχείων και στην αδυναμία του να εντοπίσει πολλές φορές τους αληθινούς λόγους που οδηγούν σε συμπεριφορές πρόληψης, καθώς οι παράγοντες που χρησιμοποιεί δεν μπορούν να υπολογίσουν άλλους σημαντικούς παράγοντες καθορισμού της ανθρώπινης συμπεριφοράς, όπως πχ η συνήθεια. Σκοπός: Στηριζόμενοι στο Μοντέλο Πεποιθήσεων για την Υγεία (Health Belief Model), η συγκεκριμένη μελέτη έχει ως σκοπό τη διερεύνηση της προληπτικής συμπεριφοράς των διαβητικών ασθενών στην πόλη της Άρτας απέναντι στη νόσο της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας. Γίνεται προσπάθεια αναζήτησης των παραγόντων (ηλικία, στάσεις, συμπεριφορές, γνώσεις, πεποιθήσεις, εμπόδια) που επηρεάζουν την προληπτική συμπεριφορά των ασθενών και της συχνότητας με την οποία υποβάλλονται σε οφθαλμολογικούς ελέγχους. Μέθοδος: Η έρευνα διενεργήθηκε σε τυχαίο δείγμα πληθυσμού που πάσχει από σακχαρώδη διαβήτη με διανεμηθέντα ερωτηματολόγια σε ιδιωτικά ιατρεία παθολόγων και ενδοκρινολόγων στην πόλη της Άρτας. Το τελικό δείγμα της μελέτης αποτέλεσαν 118 ασθενείς οι οποίοι εθελοντικά συμπλήρωσαν το ερωτηματολόγιο που τους δόθηκε. Αποτελέσματα: Σημαντική επίδραση ως προς τις πεποιθήσεις ασκούν οι δείκτες της σοβαρότητας, των οφελών, των εμποδίων και της αυτο-αποτελεσματικότητας. Διαπιστώνεται έλλειμμα γνώσης επί της σοβαρότητας της πάθησης καθώς και της τρωτότητας. Η ύπαρξη της νόσου βρέθηκε να διαφοροποιεί σημαντικά τις αντιλήψεις της σοβαρότητας, της τρωτότητας καθώς και των οφελών. Οι συμμετέχοντες που διαμένουν στην πόλη φαίνεται να αντιλαμβάνονται περισσότερο τη σοβαρότητα της πάθησης και την τρωτότητα, να διαθέτουν περισσότερες ενδείξεις για δράση, καλύτερη αυτο-αποτελεσματικότητα και μικρότερη αίσθηση των εμποδιών, σε σχέση με τους κάτοικους των χωριών. Οι συμμετέχοντες με το μικρότερο εισόδημα φαίνεται να αντιλαμβάνονται περισσότερα αντιληπτά εμπόδια -κυρίως όσον αφορά το κόστος- και εμφανίζουν μικρότερη αυτο-αποτελεσματικότητα. Η συμμόρφωση στην τακτική οφθαλμολογική εξέταση συσχετίστηκε περισσότερο με τη μεγαλύτερη διάρκεια διαβήτη (11,3±7,3 έναντι 8,8±3,7, p<0,05), την εγκατεστημένη νόσο της διαβητικής αμφιβληστροειδοπάθειας (1,7±0,5 έναντι 2,5±0,6, p<0,05), τη διαμονή στην πόλη (1,1±0,2 έναντι 1,4±0,5, p<0,05), το υψηλότερο μορφωτικό επίπεδο (4,6±1,7 έναντι 3,1±1,7, p<0,05), τον έγγαμο βίο (2,1±0,5 έναντι 2,5±0,9, p<0,05) και τη γνώση του ιατρικού όρου «επίπεδα της γλυκοζιωμένης αιμοσφαιρίνης» (1,5±0,5 έναντι 1,8±0,4, p<0,05). Επίσης, οι ασθενείς αυτοί εμφανίζουν σημαντικά μεγαλύτερη αντίληψη της σοβαρότητας, της τρωτότητας και των οφελών, ενώ αντιλαμβάνονται λιγότερα εμπόδια και διαθέτουν καλύτερη αυτο-αποτελεσματικότητα. Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι η ενίσχυση της επίγνωσης της σοβαρότητας και της τρωτότητας απέναντι στη διαβητική αμφιβληστροειδοπάθεια, στον πληθυσμό των διαβητικών ασθενών, και η ανάπτυξη παρεμβάσεων και δράσεων με στόχο να ξεπεραστούν τα εμπόδια που οδηγούν σε παραμέληση της τακτικής οφθαλμολογικής εξέτασης, είναι δυνατόν να αυξήσουν τη συμμόρφωση απέναντι στη συνιστώμενη προληπτική συμπεριφορά.
    • Diabetic retinopathy is the leading cause of blindness amongst working age groups in developed countries. Regular ophthalmological screening enables early detection of retinopathy even in the early stages of the disease. Thus it facilitates prevention and effective management of the disease. The Health Belief Model is a theoretical tool that facilitates the study and interpretation of human behavior towards health. It is a theoretical tool of great value for two reasons: on the one hand, it provides the ability to determine cognitive factors that affect human behavior towards health; on the other hand, it offers the possibility to predict human behavior towards health issues. The critical consideration of the model is focused on the functionality of its component parts and the inability to always detect the real reasons that lead to preventive behaviors. That is mainly due to the fact that its key factors fail to estimate other important factors determinant of human behavior, such as habit. Aim: This study aims to examine the preventive behavior of diabetic patients toward diabetic retinopathy in the city of Arta based on the Health Belief Model. Furthermore, the study attempts to seek the factors (such as age, attitudes, education, beliefs, inhibitory factors) that affect the patients’ preventive behavior as well as the frequency at which they undergo ophthalmological screening. Method: The research was conducted at a random sample of diabetic patients, amongst the inhabitants in the city of Arta. A questionnaire was distributed in the waiting rooms of private practices of pathologists and endocrinologists. The final sample of the study consisted of 118 diabetic patients, who volunteered to answer the questionnaire given to them. Results: The indices of the perceived severity, the benefits, and the perceived barriers have the major influence on the awareness of the disease. It is concluded that there is lack of awareness of the severity and the susceptibility towards the disease. The existence of the disease was found to differentiate the factors of severity, susceptibility and perceived benefits. The participants in the study that live in the city seem to be more aware of the severity as well as the susceptibility towards diabetic retinopathy, to have more indications for action, more self-efficacy and less barriers compared to those living in villages. The participants with the lower income seem to apprehend more barriers, particularly in terms of the cost of the ophthalmological screening. Thus they develop less self – efficacy. The compliance in regular ophthalmological screening examinations was correlated more with the longer duration of diabetes (11,3 ± 7,3 versus 8,8 ± 3,7, p <0,05), established disease (diabetic retinopathy) (1,7 ± 0, 5 versus 2,5 ± 0,6, p <0,05), living in the city (1,1 ± 0,2 versus 1,4 ± 0,5, p <0,05), being married (2,1±0,5 versus 2,5±0,9, p<0,05), the higher educational level ( 4,6 ± 1,7 versus 3,1 ± 1,7, p <0,05) and the knowledge of the medical term "levels of glycosylated hemoglobin” (1,5 ± 0,5 versus 1,8 ± 0,4 , p <0,05). Also, these patients present significantly greater perception of the severity, the susceptibility and the benefits while they perceive lesser barriers and have better self-efficacy. Conclusions: The results show that raising awareness, toward the severity and the susceptibility, towards diabetic retinopathy and developing actions to overcome the barriers can lead diabetic patients to compliance towards recommended preventive behavior as far as it concerns opthalmological screening.
  15. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.