Θεωρία Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς και Theory of Planned Behavior, | κάπνισμα και smoking | έφηβοι και adolescents | επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος και harmful effects of smoking | αυτό-αποτελεσματικότητα και self-efficacy
1
9
96
Περιέχει πίνακες, διαγράμματα, εικόνες
Κοινωνιολογική και Ψυχολογική Προσέγγιση των Νοσοκομείων/Υπηρεσιών Υγείας.Συμπεριφορές Υγείας. Πρότυπα και Μεταβολές. Τόμος Β. Πάτρα: ΕΑΠ.Κουλιεράκης, Γ., Μεταλληνού, Ο., Πάντζου, Π.(2000)
H συνήθεια του καπνίσματος αποτελεί σημαντική απειλή της δημόσιας υγείας στις σύγχρονες κοινωνίες, ως η κύρια αιτία πρώιμης αλλά αποτρεπτής θνησιμότητας παγκοσμίως. Ιδιαίτερα ανησυχητική είναι η έναρξη της καπνιστικής συνήθειας στην εφηβική ηλικία. Η υιοθέτηση ανθυγιεινών συμπεριφορών στην νεαρή ηλικία οδηγεί και σε ανάλογη συμπεριφορά και στην ενήλικη ζωή. Ένας έφηβος καπνιστής θα παραμείνει καπνιστής εφόρου ζωής με περιορισμένη ποιότητα ζωής και μεγαλύτερη πιθανότητα πρόωρου θανάτου προκαλώντας μεγάλη οικονομική επιβάρυνση των συστημάτων υγείας.
Σκοπός της έρευνας είναι η διερεύνηση των γνώσεων και των στάσεων των εφήβων μαθητών και μαθητριών γυμνασίου για το κάπνισμα καθώς και των παραγόντων που επηρεάζουν την καπνιστική συνήθεια των εφήβων με βάση τη Θεωρία της Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς. Έλαβε χώρα τον Μάρτιο του 2018 σε εξωσχολικές μονάδες (αθλητικούς, πολιτιστικούς συλλόγους, φροντιστήρια ξένων γλωσσών) της ευρύτερης περιοχής της Θεσσαλονίκης σε έφηβους που φοιτούν στην Γ΄τάξη του γυμνασίου. Το συνολικό δείγμα της παρούσας έρευνας αποτέλεσαν 128 έφηβοι που απάντησαν σε ερωτηματολόγια.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα οι 15χρόνοι έφηβοι διαθέτουν ικανοποιητικό επίπεδο γνώσεων σχετικά με τις βλαπτικές συνέπειες του καπνίσματος στην υγεία. Οι γνώσεις αυτές δεν συνεισέφεραν στην πρόβλεψη της στάσης και της πρόθεσης για το κάπνισμα. Μεταξύ αγοριών και κοριτσιών δεν υπήρχαν σημαντικές διαφοροποιήσεις ως προς τις γνώσεις για το κάπνισμα και ως προς τις στάσεις απέναντι στο κάπνισμα. Στην πρόβλεψη της πρόθεσης για κάπνισμα, συνεισέφεραν σημαντικά τόσο οι στάσεις των εφήβων όσο και το κοινωνικό πρότυπο. Θετική συσχέτιση παρατηρήθηκε μεταξύ της πρόθεσης των εφήβων να καπνίσουν καθώς και της στάσης τους απέναντι στο κάπνισμα και της επίδρασης του κοινωνικού προτύπου. Η υποκειμενική αντίληψη για την άσκηση ελέγχου δεν αποτέλεσε προβλεπτικό παράγοντα της πρόθεσης για κάπνισμα ενώ δεν προέκυψε και συσχέτιση της με την πρόθεση και τη στάση των εφήβων να καπνίσουν. Οι προσδοκίες της αυτό-αποτελεσματικότητας δεν συσχετίστηκαν με την πρόθεση και τη στάση των εφήβων να καπνίσουν.
Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η Θεωρία της Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς μπορεί να αποτελέσει πλαίσιο για τη διερεύνηση της συμπεριφοράς του καπνίσματος στους έφηβους καθώς και εφαρμογής των ευρημάτων της στο σχεδιασμό κατάλληλων προγραμμάτων αγωγής υγείας για την αποφυγή του καπνίσματος από τους έφηβους.
Λέξεις κλειδιά: Θεωρία Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς, κάπνισμα, έφηβοι, επιβλαβείς συνέπειες του καπνίσματος, αυτό-αποτελεσματικότητα
Cigarette smoking threat public health in contemporary societies, as it consist principal cause of early and preventable mortality worldwide. Scientific studies reveal a disturbing tendency that youth start smoking from their early years of adolescence. The adoption of an unhealthy way of living during young age leads to similar behavior in adult life. Αn adolescent smoker is going to be a lifelong smoker with limited quality of life and higher possibility of early death which causes huge economic burden in health systems.
This paper focuses on studying the behaviors of adolescences and their knowledge regarding the smoking , while, using the Theory of Planned Behavior, it tries to determine the factors that influence adolescences on having smoking habits. The study took place at extracurricular units (cultural and sport clubs, private tutoring academies of foreign languages) of the general area of Thessaloniki. The research was based on third grade teenagers of secondary school. The examined sample was consisted by 128 teenagers filling out questionnaires.
According to the results, fifteen years old teenagers have a satisfying level of knowledge for the harmful effects of smoking on health. However, the specific knowledge did not contribute to predict the attitude and intention for smoking. There were no significant differences regarding the knowledge and attitude of smoking between boys and girls. The attitude of teenagers and the subjective norms had a significant contribution on predicting the intention for smoking. Τhe intention of teenagers to smoke and their attitude for smoking under the influence of subjective norms presented positive correlation. Οn the other hand, the perceived behavioral control did not consist a predictive factor of intention for smoking while there was no correlation between teenagers’ intention and attitude to smoke. Finally, the expectations of self-efficacy did not present any correlation with teenagers’ intention and attitude to smoke.
The above findings indicate that the Theory of Planned Behavior is able to constitute a framework for studying the role of smoking in adolescents and for applying its findings on the planning of health programs suitable for preventing adolescents from smoking.
Keywords : Theory of Planned Behavior, smoking, adolescents, harmful effects of smoking, self-efficacy
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Main Files
Γνώσεις, στάσεις και συμπεριφορέs αναφορικά με το κάπνισμα σε έφηβους μαθητές γυμνασίου με βάση τη Θεωρία της Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς Description: ΔΙΠΛΩΜΑΤΙΚΗ ΕΡΓΑΣΙΑ ΖΑΡΔΑΒΑ.pdf (pdf)
Book Reader Info: "Κυρίως σώμα διπλωματικής και παράρτημα" Size: 1.6 MB
Γνώσεις, στάσεις και συμπεριφορέs αναφορικά με το κάπνισμα σε έφηβους μαθητές γυμνασίου με βάση τη Θεωρία της Προσχεδιασμένης Συμπεριφοράς - Identifier: 91052
Internal display of the 91052 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)