Εισαγωγή: Η ενσυναίσθηση αναφέρεται στην ατομική ικανότητα κατανόησης της
συναισθηματικής κατάστασης των άλλων. Τελευταία, αποτελεί πεδίο έντονης ερευνητικής
δραστηριότητας. Ιδιαίτερα στην υγεία, τα διαθέσιμα δεδομένα καταδεικνύουν ότι η ικανότητα
ενσυναίσθησης των επαγγελματιών υγείας σχετίζεται με την πολυπόθητη ασθενοκεντρική
φροντίδα παρέχοντας υπηρεσίες βασισμένες στις ανάγκες του ασθενούς. Αυτή η ικανότητα
μπορεί να είναι επίκτητη ή να καλλιεργηθεί και συνιστά πρόδρομο της ηθικής κρίσης και της
αντίληψης της ηθικής της φροντίδας που διαμορφώνει ο κάθε επαγγελματίας υγείας.
Σκοπός: Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η διερεύνηση με κατάλληλα ψυχομετρικά
εργαλεία, της ικανότητας ενσυναίσθησης και της ηθικής συγκρότησης επαγγελματιών υγείας
σε γενικό νοσοκομείο, καθώς επίσης και η συσχέτισή τους προκειμένου να διαπιστωθεί ο
βαθμός της αλληλεπίδρασής τους στη διαμόρφωση της προσωπικότητας και της
συμπεριφοράς των επαγγελματιών σε σχέση με τον ασθενή. Παράλληλα, θα διερευνηθεί κατά
πόσον ενσυναίσθηση και ηθικές αξίες επηρεάζονται από γενικά δημογραφικά
χαρακτηριστικά.
Μεθοδολογία: Πρόκειται για συγχρονική περιγραφική μελέτη συσχετίσεων. Θα
χρησιμοποιηθεί η μέθοδος της δειγματοληψίας ευκολίας για την επιλογή του πληθυσμού
μελέτης και η χρήση δομημένων ερωτηματολογίων. Για την εκτίμηση της ενσυναίσθησης θα
χρησιμοποιηθεί το ερωτηματολόγιο Interpersonal Reactivity Index (IRI), ενώ για την
εκτίμηση της ηθικής συγκρότησης θα χρησιμοποιηθεί το ερωτηματολόγιο Moral Competence
Test (MCT). Η στατιστική ανάλυση θα γίνει με το στατιστικό πρόγραμμα SPSS 21.0. Το
αμφίπλευρο επίπεδο στατιστικής σημαντικότητας ορίστηκε ίσο με 0,05.
Αποτελέσματα: Η γνωστική ενσυναίσθηση και το ενσυναίσθητο ενδιαφέρον συγκέντρωσαν
τιμές μεγαλύτερες του μέσου όρου της κλίμακας με το ενσυναίσθητο ενδιαφέρον να
προηγείται όλων. Τις πιο χαμηλές τιμές κατέγραψε η προσωπική δυσφορία. Οι μοναδικές
συσχετίσεις των δημογραφικών χαρακτηριστικών με τις μελετώμενες διαστάσεις της
ενσυναίσθησης ήταν ότι οι γυναίκες είχαν υψηλότερη βαθμολογία φαντασιακής
ενσυναίσθησης και υψηλότερη βαθμολογία προσωπικής δυσφορίας. Επιπλέον η προσωπική
δυσφορία συσχετίστηκε αντιστρόφως ανάλογα με την εκπαίδευση. Στον μελετώμενο
πληθυσμό διαφάνηκε η ικανότητα της ηθικής κρίσης των συμμετεχόντων, εντούτοις ο C-
δείκτης κατέγραψε χαμηλές τιμές με την πλειοψηφία των συμμετεχόντων να σημειώνουν
πολύ χαμηλό επίπεδο ηθικής κρίσης. Η ηλικία συσχετίστηκε αντιστρόφως ανάλογα με την
ικανότητα ηθικής κρίσης. Δεν παρατηρήθηκε καμία συσχέτιση ανάμεσα στην ικανότητα
ηθικής κρίσης και στις τέσσερις κλίμακες διαπροσωπικής ανταπόκρισης.
Συμπέρασμα: Η ενσυναίσθηση και η ηθική συγκρότηση αποτελούν θεμέλιο λίθο για την
παροχή της ηθικής φροντίδας. Και οι δύο συνιστούν μεταβλητές ικανότητες οι οποίες
δύναται να διδαχθούν. Οι διαχειριστές υπηρεσιών υγείας, λαμβάνοντας υπόψη τις σύγχρονες,
πολύπλοκες απαιτήσεις στον χώρο της υγείας, οφείλουν να τις εντάξουν ως απαραίτητα
συστατικά του οργανωσιακού κλίματος. Επίσης, πρέπει να προωθηθεί η εκπαίδευση των
συγκεκριμένων δεξιοτήτων τόσο στα προγράμματα φοίτησης όσο και στην δια βίου
εκπαίδευση των εν ενεργεία νοσηλευτών και λοιπών επαγγελματιών παρέχοντας διττό
όφελος, τόσο για τη διασφάλιση της ποιοτικής φροντίδας όσο και για την διατήρηση του
προσωπικού των υπηρεσιών υγείας.
Introduction: Empathy refers to the individual's ability to understand the emotional state of
others. In recent years, it has been a field of intense research activity. Particularly in health
care, the available data show that the empathic ability of health professionals is related to the
much-needed patient-centered by providing services based on patient's’ needs. This ability can
be acquired or cultivated and it constitutess a precursor to moral judgment.
Purpose: The purpose of the present study is to investigate by use of appropriate
psychometric tools the empathic ability and moral constitution of health professionals in a
general hospital as well as aspects of their correlation., A secondary purpose is to determine
the degree of their interaction in the personality development and conduct of health
professionals with regards to their patients. In addition, it investigated whether empathy and
moral values are influenced by general demographic characteristics.
Methodology: This is a cross-sectional study of correlations. Convenience sampling was used
for the selection of study participants, to whom structured questionnaires were administered.
An Interpersonal Reactivity Index (IRI) was used to evaluate empathy, and the Moral
Competence Test (MCT) questionnaire was used to assess moral constitution. The statistical
analysis was conducted with the SPSS 21.0 statistical program. Two-sided level of statistical
significance was set at 0.05.
Results: The cognitive empathy and the empathic concern accumulated values above the
average scale, with the empathic concern to precede all. The lowest values were observed for
personal distress. The unique associations of demographic characteristics with the dimensions
of empathy under study underline that women had higher ratings of fantasy and a higher
degree of personal distress. In addition, personal distress was correlated inversely with
education. In the population under study the ability of the participants’ ethical crisis appeared
to be low; the C-index recorded low prices with the majority of participants reporting a very
low level of moral crisis. Age was inversely correlated with moral judgment. No correlation
was observed between moral crisis capacity and the four Interpersonal Reactivity Index subscales.
Conclusion: Empathy and moral constitution constitute the foundations for providing ethical
care. Both are variable capabilities that can be taught. Healthcare managers need to take into
account the complex health requirements of our age and integrate them as essential
components of the organizational climate. In addition, cultivation of these skills should be
promoted in both academic curricula and lifelong education programs of active nurses and
other health professionals, aiming at the dual benefit of ensuring quality care and of
maintaining health care staff.
«Η σχέση μεταξύ ενσυναίσθησης και ηθικής συγκρότησης επαγγελματιών υγείας»