Οι μεταφορές των επικίνδυνων εμπορευμάτων (ΕΕ) μέσω των οδικών σηράγγων είναι ιδιάζουσας σημασίας, καθώς παρουσιάζουν σημαντικό κίνδυνο ατυχήματος. Οι επιπτώσεις ενός ατυχήματος, όπου εμπλέκονται ΕΕ, ιδιαίτερα στο κλειστό περιβάλλον μίας οδικής σήραγγας είναι πολύ πιο σημαντικές από το να συνέβαινε το ίδιο ατύχημα στο ανοιχτό οδικό δίκτυο και μπορεί να είναι καταστροφικές.
Η συμφωνία «European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road» ή πιο γνωστή ως «Συμφωνία ADR» αποτελεί την Ευρωπαϊκή Συμφωνία για τη Διεθνή Οδική Μεταφορά των Επικίνδυνων Εμπορευμάτων και καθορίζει μεταξύ άλλων το πλαίσιο, το οποίο διέπει τη διακίνηση των ΕΕ μέσω των οδικών σηράγγων, ταξινομώντας τις οδικές σήραγγες σε κατηγορίες (A, B, C, D & E) ανάλογα με την επικινδυνότητα που παρουσιάζεται, εφαρμόζοντας ανάλογους περιορισμούς στη διέλευση των οχημάτων που μεταφέρουν ΕΕ. Η ταξινόμηση αυτή προκύπτει ως αποτέλεσμα εφαρμογής της ανάλυσης επικινδυνότητας εξαιτίας της μεταφοράς ΕΕ μέσω των οδικών σηράγγων και του διασυνδεδεμένου με αυτές ανοικτού δικτύου. Η Ευρωπαϊκή Οδηγία 2004/54/ΕΚ, η οποία ενσωματώθηκε στο ελληνικό δίκαιο με το Π.Δ. 230/2007 αναφορικά με τις σήραγγες μήκους άνω των 500 μ., όρισε την ανάγκη σύστασης μίας διοικητικής αρχής υπεύθυνης για όλα τα θέματα ασφαλείας που αφορούν τις σήραγγες, όπως επίσης και την υποχρέωση διενέργειας της ανάλυσης επικινδυνότητας για όποια σήραγγα απαιτείται από ανεξάρτητο οργανισμό, βάσει μίας ενιαίας μεθοδολογίας. Για την Ελλάδα η διοικητική αυτή αρχή είναι η Διοικητική Αρχή Σηράγγων (ΔΑΣ), η οποία συγκροτήθηκε με το Π.Δ. 230/2007 και εξέδωσε το 2011 τις οδηγίες για την εκπόνηση αυτών των αναλύσεων, ορίζοντας έτσι την ενιαία μεθοδολογία που ακολουθείται στην Ελλάδα.
Καθώς στην Ελλάδα δεν ήταν διαδεδομένη η εφαρμογή προτυποποιημένων μεθόδων ανάλυσης της επικινδυνότητας έργων μηχανικού, η ΜΔΕ καταγράφει την ελληνική εμπειρία σχετικά με τη μεταφορά των ΕΕ μέσω των οδικών σηράγγων. Με εφαρμογή της τροποποιημένης μεθόδου Delphi και τη συμμετοχή μίας ομάδας εννέα εμπειρογνωμόνων ειδικών στο συγκεκριμένο θέμα, γίνονται προτάσεις βελτίωσης της διαδικασίας αδειοδότησης και λειτουργίας των σηράγγων, οι οποίες αφορούν στη βελτίωση της μεθοδολογίας εκπόνησης των αναλύσεων επικινδυνότητας, τον τρόπο επιμόρφωσης του προσωπικού που ασχολείται με τον έλεγχο ή/και την εκπόνηση αναλύσεων επικινδυνότητας και τη βελτίωση της συνεργασίας μεταξύ των διαχειριστών των σηράγγων και των Υπηρεσιών Έκτακτης Ανάγκης.
Carriage of dangerous goods (DG) through road tunnels is of great importance, especially since such carriage exhibits serious risk of accidents. The consequences of an accident involving DG especially in the closed environment of the tunnel might be more significant than the same accident happening on open roads and might be catastrophic.
The “European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road” or “ADR Agreement” is the European Agreement concerning the International Carriage of Dangerous Goods by Road through which the transit of DG through road tunnels is defined and the road tunnels are classified in five categories (A, B, C, D & E) according to the risk that is presented by applying transit restrictions on the vehicles transporting DG. The European Directive 2004/54/EC which was transposed in the Greek law by the P.D. 230/2007 regarding long tunnels of over 500 m in length states that member states shall designate an administrative authority responsible for ensuring that all aspects of the safety of a tunnel are assured, and the need for carrying out risk analyses, where necessary, by a body functionally independent from the Tunnel Manager, based on a detailed and well-defined methodology. Regarding Greece, the Tunnel Administrative Authority (TAA) was established by P.D. 230/2007 and issued, in 2011, the Directions regarding the procedures for carrying out the risk analyses which since then constitute the uniform methodology for Greece.
This thesis is presenting the Greek experience regarding the carriage of DG through road tunnels, since in Greece using standardized methods for carrying out risk analyses for engineering projects was uncommon. Recommendations for improving tunnel licensing and operation procedures are made by applying the modified Delphi method with the input of nine experts on risk analysis. These recommendations are made to improve risk analysis approach, the training for those involved with carrying out or reviewing the risk analyses regarding the transit of DG and the cooperation between tunnel managers and emergency services.
Μεταφορά επικίνδυνων εμπορευμάτων μέσω οδικών σηράγγων: Εφαρμογή της μεθόδου QRA στις οδικές σήραγγες στην Ελλάδα