Ο σκοπός της παρούσας Μεταπτυχιακής Διπλωματικής Εργασίας είναι η προσέγγιση των φυσικών
καταστροφών μέσα από την μελέτη των πλημμυρικών και κατολισθητικών φαινομένων που έπληξαν την
περιφέρεια της Κρήτης το Φεβρουάριο του 2019.
Το πρώτο μέρος είναι αφιερωμένο στην επισκόπηση της βιβλιογραφίας και συγκεκριμένα
επικεντρώνεται σε μια σειρά από φυσικές καταστροφές όπως ο σεισμός, οι πυρκαγιές, οι πλημμύρες και
οι κατολισθήσεις. Αρχικά, γίνεται αναφορά στην κλιματική αλλαγή και την επιρροή της στα τεχνικά έργα,
όπου μέσα από σύγχρονα εργαλεία, όπως τα κλιματικά μοντέλα (Global Climate Models- GCMs) που
αποσκοπούν στην ποσοτική πρόβλεψη του παγκόσμιου και περιφερειακού κλίματος, ο σύγχρονος
μηχανικός καλείται να αντιμετωπίσει τις όποιες επιπτώσεις έχουν τα ακραία φυσικά φαινόμενα στις
κατασκευές. Στη συνέχεια γίνεται αναφορά στον γενικότερο σχεδιασμό για την αντιμετώπιση των
Φυσικών Καταστροφών μέσα από την ανάλυση της επιχειρησιακής οργάνωσης που απαιτείται, δίνοντας
ιδιαίτερο βάρος στον σχεδιασμό που υλοποιείται στην Ελλάδα και τον Ν.4662/07-02-2020, ο οποίος
αποτελεί την τελευταία βαθιά παρέμβαση στο νομοθετικό πλαίσιο που διέπει την αντιμετώπιση των
φυσικών και τεχνολογικών καταστροφών. Η αναφορά στον σχεδιασμό ολοκληρώνεται με την ανάλυση
των Ασκήσεων Ετοιμότητας όπου αφιερώνεται ένα ολόκληρο κεφάλαιο, πριν το αμιγώς κατασκευαστικό
κομμάτι, τον σχεδιασμό δηλαδή των απαραίτητων τεχνικών έργων που απαιτούνται για την αντιμετώπιση
των πολλαπλών κινδύνων που πηγάζουν από την εκδήλωση μιας φυσικής καταστροφής.
Το δεύτερο μέρος της διπλωματικής εργασίας, είναι αφιερωμένο στη μελέτη περίπτωσης, όπου
αρχικά επισημαίνονται γενικότερα στοιχεία για το Υδατικό Διαμέρισμα της Κρήτης, τις περιβαλλοντικές
συνθήκες αλλά και το συγκεκριμένο Σχέδιο Διαχείρισης Κινδύνων Πλημμύρας του Υδατικού αυτού
Διαμερίσματος. Στη συνέχεια, παρατίθενται στοιχεία για τα πλημμυρικά φαινόμενα που έπληξαν το νησί
το 2019, τα μετεωρολογικά δεδομένα αλλά και τις επιπτώσεις-καταστροφές όπως αυτές καταγράφηκαν
και συνεχίζονται να καταγράφονται από τους αρμόδιους φορείς. Σημαντικό βάρος δίνεται στον κύκλο
διαχείρισης και συγκεκριμένα σε όλες τις ενέργειες που έγιναν κατά τη φάση της απόκρισης και τις πρώτες
ώρες μετά το συμβάν αλλά και στην φάση της αποκατάστασης που διανύουμε κατά τον χρόνο σύνταξης
της παρούσας διπλωματικής εργασίας. Στην παραπάνω κατεύθυνση χρησιμοποιήθηκαν πραγματικά στοιχεία για τους πληγέντες όπως αυτά παραχωρήθηκαν από τον Τομέα Αποκατάστασης Επιπτώσεων
Φυσικών Καταστροφών Ν. Χανίων, Υπηρεσία η οποία συστάθηκε για τις εν λόγω καταστροφές και
αποτελεί τμήμα της Γενικής Διεύθυνσης Αποκατάστασης Φυσικών Καταστροφών. Τα παραπάνω
στοιχεία καταχωρήθηκαν σε βάση Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (GIS), όπου μετά από
επεξεργασία, παρουσιάζεται μια σειρά από ενδιαφέροντα στοιχεία που προέκυψαν, όπως την χωρική
κατανομή των κατοικιών που έπαθαν ζημιά σε σχέση με τις Ζώνες Δυνητικά Υψηλού Κινδύνου
Πλημμύρας (ΖΔΥΚΠ).
Τέλος, καταγράφηκαν οι μέχρι τώρα δυσκολίες που αντιμετωπίστηκαν από τους μηχανικούς του
Τ.Α.Ε.Φ.Κ. Ν. Χανίων, αλλά και τους ιδιοκτήτες, στη διαδικασία της αποκατάστασης και αποζημίωσης,
ενώ προτάθηκαν λύσεις οι οποίες εν πολλοίς υιοθετήθηκαν από την υπηρεσία με σκοπό τη μείωση των
χρόνων που απαιτούνται για την έγκριση της επισκευής αλλά και την αντιμετώπιση των όποιων
δυσκολιών απαγόρευαν την έγκριση της οποιαδήποτε αποζημίωσης. Βεβαίως κατά τον χρόνο σύνταξης
της παρούσας διπλωματικής εργασίας, η διαδικασία της αποκατάστασης είναι σε πλήρη εξέλιξη, ενάμιση
χρόνο μετά την εκδήλωση των πλημμυρικών φαινομένων, φέρνοντας καθημερινά νέα δεδομένα και
στοιχεία για το ύψος των ζημιών και τα εμπόδια αποκατάστασης τους.
The purpose of this dissertation is to approach the natural disasters through the study of floods and
landslides that hit the region of Crete in February 2019.
The first part is dedicated to the literature review and specifically focuses on a number of natural
disasters such as earthquakes, fires, floods and landslides. Of course, before all this, reference is made to
climate change and its influence on technical projects, where through modern tools, such as climate models
(Global Climate Models (GCMs)) aimed at quantitatively predicting the global and regional climate, the
modern engineer is called upon to deal with the effects of extreme natural phenomena on construction.
Then, reference is made to the general planning of dealing with Natural Disasters through the analysis of
the operational organization required, giving special weight on the planning implemented in Greece and
Law 4662 / 07-02-2020 which is the last deep intervention in the legal framework governing the response
to natural and technological disasters. The reference to the design is completed with the analysis of the
Preparedness Exercises, where a whole chapter is dedicated, before we move on to the pure construction
part, ie the design of the necessary technical works required to deal with the multiple risks arising from
the occurrence of a natural disaster.
The second part of the dissertation is dedicated to the case study, where starting we have general
information about the Water Department of Crete, the environmental conditions and the specific Flood
Risk Management Plan of this Water Department. The following are data on the floods that hit the island
in 2019, the meteorological data and the effects-disasters as they were recorded and continue to be
recorded by the competent agencies. Significant weight is given on the management cycle and specifically
on all the actions taken during the response phase and the first hours after the event but also in the recovery
phase that we are going through at the time of writing this dissertation. In the above direction, real data
for the victims were used as they were provided by the Natural Disaster Impact Rehabilitation Department
of Chania Prefecture, a service which was established for these disasters and is part of the General
Directorate of Natural Disaster Rehabilitation. The above data were recorded on the basis of Geographic
Information Systems (GIS), where after having been processed, we had a number of interesting data that
emerged such as the spatial distribution of homes that were damaged in relation to Potentially High Flood
Risk Zones (PHFRZ).Finally, the difficulties encountered so far by the engineers of NDIRD were recorded. Prefecture
of Chania and the owners, in the process of restoration and compensation, while solutions were proposed
which were largely adopted by the service in order to reduce the time required for the approval of the
repair and handling to any difficulties that prohibited the approval of any compensation. Of course, at the
time of writing this dissertation, the restoration process is in full progress, one and a half years after the
occurrence of floods, bringing daily new data and data on the amount of damage and the obstacles to their
restoration.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.