Το Φράγμα Αποσελέμη και ο αντίστοιχος ταμιευτήρας της Περιφερειακής Ενότητας Ηρακλείου Κρήτης είναι έργο ενίσχυσης της Ύδρευσης της ευρύτερης περιοχής Ηρακλείου και Αγ. Νικολάου καθώς και των περιοχών κατά μήκος του άξονα Λινοπεράματα – Ηράκλειο – Χερσόνησος – Όρια νομών Ηρακλείου και Λασιθίου – Νεάπολη – Αγ. Νικόλαος – Ελούντα.
Η πλήρωση του ταμιευτήρα Αποσελέμη με νερό εξασφαλίζεται κατά ένα μέρος από τη λεκάνη απορροής του Αποσελέμη (Ε≈62 km2) και κατά το υπόλοιπο από τη λεκάνη του Οροπεδίου Λασιθίου (Ε≈130 km2).
Περιοχή μελέτης είναι η υδρολογική λεκάνη του ταμιευτήρα Αποσελέμη και η διερεύνηση της λειτουργίας του, βασίζεται στα διαθέσιμα υδρολογικά και ποιοτικά δεδομένα των αρμόδιων Φορέων, σε μεθόδους που χρησιμοποιούνται ευρύτατα καθώς και σε απλά φυσικομαθηματικά προσομοιώματα, προκειμένου να προσεγγιστούν κατά το δυνατόν ακριβέστερα: α) το υδρολογικό ισοζύγιο της λεκάνης απορροής Αποσελέμη, β) του ταμιευτήρα και γ) το εισρέον ρυπαντικό φορτίο.
Αρχικά, γίνεται βιβλιογραφική έρευνα και διερευνώνται οι ισχύουσες εγχώριες και Ευρωπαϊκές Οδηγίες, σχετικά με τις ποιοτικές παραμέτρους και τα εισρέοντα ρυπαντικά φορτία. Στο υπάρχον ελληνικό θεσμικό πλαίσιο, διαπιστώθηκε έλλειψη θεσμοθετημένων προτύπων ποιότητας επιφανειακών νερών που προορίζονται για την παραγωγή πόσιμου ύδατος και κατηγοριοποίησής τους, καθώς και μεθόδων μέτρησης, δειγματοληψίας και ανάλυσής τους.
Από τη μελέτη τόσο του υδρολογικού ισοζυγίου της λεκάνης Αποσελέμη όσο και του ταμιευτήρα, προκύπτει ότι οι εισροές, συνολικά, δεν επαρκούν για την πλήρωσή του, χωρίς τη συμμετοχή των υδάτων του Οροπεδίου Λασιθίου.
H εκτροπή των υδάτων του Οροπεδίου Λασιθίου και η μεταφορά τους μέσω σήραγγας, από το 2019, ενισχύει το υδατικό δυναμικό του ταμιευτήρα σε τέτοιο βαθμό ώστε να υπερχειλίζει και αποδεικνύεται καθοριστική για την λειτουργία του ταμιευτήρα.
Όσον αφορά στο ρυπαντικό φορτίο, τα αποτελέσματα της εργασίας δείχνουν ότι οι κυριότερες πηγές ρύπανσης στη λεκάνη απορροής είναι τόσο η κτηνοτροφική όσο και η γεωργική δραστηριότητα με αποτέλεσμα να καταλήγουν στον ταμιευτήρα 120 tn/year ολικού αζώτου και 59 tn/year ολικού φωσφόρου. Επιπρόσθετα ο ταμιευτήρας δέχεται 28 tn/year οργανικού φορτίου λόγω έλλειψης εγκαταστάσεων επεξεργασίας λυμάτων στους περισσότερους οικισμούς της λεκάνης.
Παρά το γεγονός ότι στις ποιοτικές μετρήσεις του Φορέα Διαχείρισης, οι συγκεντρώσεις των διαλυμένων ανόργανων φωσφορικών αλάτων είναι χαμηλότερες του ορίου, η εκτιμώμενη συγκέντρωση ολικού φωσφόρου κρίνεται μεγάλη συγκρινόμενη με τις συγκεντρώσεις των μεγαλύτερων λιμνών της Ελλάδας.
Ωστόσο, η ποιότητα του αποθηκευμένου ύδατος, παραμένει κατάλληλη για την παραγωγή πόσιμου ύδατος και μετά τη συνήθη φυσική & χημική επεξεργασία και απολύμανση είναι πόσιμο.
The Aposelemi Dam and the corresponding reservoir of the Regional Unit of Heraklion Crete is a project to strengthen the water supply of the wider area of Heraklion and Ag. Nikolaou as well as the areas along the axis Linoperamata - Heraklion - Hersonissos - Boundaries of the prefectures of Heraklion and Lassithi - Neapoli - Ag. Nikolaos - Elounda.
The filling of the Aposelemi reservoir with water is ensured in part by the catchment area of Aposelemi (E≈62 km2) and in the rest by the basin of the Lassithi Plateau (E≈130 km2).
The study area is the hydrologic basin of the Aposelemi reservoir and the investigation of its operation is based on the available hydrologic and qualitative data of the relevant Agencies, on methods that are widely used as well as on simple mathematical simulations, in order to approach as accurately as possible: a) the hydrologic balance of the Aposelemi catchment, b) of the reservoir and c) the incoming pollutant load.
Initially, a bibliographic research is performed and the current domestic and European Directives are investigated, regarding the quality parameters and the incoming pollutant loads. In the existing Greek institutional framework, there was a lack of institutionalized surface water quality standards intended for the production of drinking water and their categorization, as well as methods for their measurement, sampling and analysis.
From the study of both the hydrologic balance of the Aposelemi basin and the reservoir, it appears that the inflows, in total, are not sufficient for its filling, without the participation of the waters of the Lassithi Plateau.
The diversion of the waters of the Lassithi Plateau and their transport through a tunnel, starting in 2019, enhances the water potential of the reservoir to such an extent that it overflows and proves to be crucial for the operation of the reservoir.
Regarding the pollutant load, the results of the work show that the main sources of pollution in the catchment area are both livestock and agricultural activity, resulting in 120 tn / year of total nitrogen and 59 tn / year of total phosphorus being added to the reservoir. In addition, the reservoir receives 28 tn/year of organic load due to lack of wastewater treatment plants in most settlements of the basin.
Despite the fact that in the quality measurements of the Management Agency, the concentrations of dissolved inorganic phosphates are lower than the limit, the estimated concentration of total phosphorus is considered large compared to the concentrations of the largest lakes in Greece.
However, the quality of the stored water remains suitable for the production of drinking water and after the usual physical & chemical treatment and disinfection it is drinkable.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Αξιολόγηση Λειτουργίας Υδρευτικού Φράγματος – Μελέτη Περίπτωσης Φράγματος Αποσελέμη Κρήτης.