H διαχείριση και η προστασία των υδατικών πόρων με τη προσέγγιση της βιώσιμης ανάπτυξης βρίσκεται σε αρκετά πρώιμο στάδιο στον ελληνικό χώρο. Παρά τις Κοινοτικές Οδηγίες που έχει υιοθετήσει η Ευρωπαϊκή Ένωση και καλύπτουν την ανάγκες ενός πλαισίου διαχείρισης των υδά-των, η ενσωμάτωσή τους στην ελληνική πολιτική διαχείρισης δεν έχει ολοκληρωθεί. Ειδικότερα όσον αφορά τους υδατικούς πόρους που κατανέμονται μεταξύ δύο ή και περισσότερων διοικητι-κών ενοτήτων ή ακόμα και χωρών, η αειφορική διαχείριση και προστασία τους γίνεται ακόμα δυ-σκολότερη, καθώς περιπλέκεται και καθυστερεί η λήψη αποφάσεων από τους εκάστοτε φορείς διαχείρισης.
Η ορθολογική λήψη αποφάσεων προστασίας των Υδατικών Πόρων και των περιοχών Natura α-ποτελεί ένα ιδιαίτερα σύνθετο χωρικό πρόβλημα το οποίο επηρεάζεται από πλήθος διαφορετικών παραγόντων. Η οργάνωση της περιβαλλοντικής πληροφορίας σε χωρική βάση κρίνεται αναγκαία και επιτακτική στην ανάλυση και διαχείριση των δεδομένων που θα έχει ως αποτέλεσμα την α-πεικόνιση της επικρατούσας κατάστασης και την βιώσιμη διαχείρισή της μέσα από την ορθολογι-κή λήψη αποφάσεων.
Αντικείμενο της παρούσας μεταπτυχιακής εργασίας αποτελεί ο βήμα προς βήμα σχεδιασμός και η κατασκευή ενός συστήματος χωρικής βάσης δεδομένων για την υπολεκάνη απορροής της λίμνης Κερκίνης. Επιδιώκεται η συγκέντρωση, ανάλυση και επεξεργασία όλων των υδρολογικών και χημικών χαρακτηριστικών των υδάτων της περιοχής μελέτης που επηρεάζουν αρνητικά τους υδα-τικούς πόρους και το περιβάλλον αυτής, λαμβάνοντας υπόψη πως αποτελεί έναν από τους σημα-ντικότερους υγροβιότοπους της χώρας, που προστατεύεται από τη συνθήκη Ramsar.
Στα πρώτα κεφάλαια της εργασίας παρουσιάζεται η έννοια και σημασία των υδατικών πόρων και της ορθολογικής διαχείρισής τους, η συνθήκη Ramsar καθώς και οι χαρακτηρισμένες περιοχές Natura και τέλος, το νομοθετικό ευρωπαϊκό και εθνικό πλαίσιο που τα ορίζει και τα περικλείει. Στη συνέχεια παρουσιάζεται η υφιστάμενη κατάσταση της λεκάνης απορροής του Στρυμόνα κα-θώς και ειδικότερα της υπό μελέτης περιοχής της λίμνης Κερκίνης, που αποτελεί αναπόσπαστο μέρος της πρώτης, καθώς και τα βασικά χαρακτηριστικά, τα οποία επηρεάζουν άμεσα ή έμμεσα τους υδατικούς πόρους, καθώς και ποιοι είναι αυτοί. Στη συνέχεια, πραγματοποιείται ο καθορισμός των απαιτήσεων των χρηστών και ο σχεδιασμός της βάσης δεδομένων, όπου παρατίθενται τα δεδο-μένα που πρόκειται να εισαχθούν στη βάση. Ακολούθως, αναλύονται οι τεχνολογίες και το λογισμι-κό ελεύθερου και ανοιχτού κώδικα που επιλέχθηκε για τη σύσταση της βάσης. Ακολούθως, περιγρά-φεται η διαδικασία υλοποίησης της βάσης και πραγματοποιείται ο υπολογισμός των ρυπαντικών φορτίων αζώτου (Ν), φωσφόρου (Ρ) καθώς και οι συνολικές ετήσιες υδατικές εισροές και εκροές υ-δάτων μέσω της εκτέλεσης πολύπλοκων και σύνθετων ερωτημάτων επί των δεδομένων με χρήση της Γλώσσας Δομικής Αναζήτησης (SQL). Τα αποτελέσματα έδειξαν αυξημένα επίπεδα νιτρικών καθώς και φυτοφαρμάκων στην υπολεκάνη της Κερκίνης. Στο τελικό στάδιο επιδιώκεται η δημιουργία μιας διαδραστικής πλατφόρμας απεικόνισης των παραπάνω δεδομένων μέσω του λογισμικού Mi-crosoft Power BI.
The management and protection of water resources from a sustainable development point of view, is still at very early stages in Greece. Despite the Community Guidelines adopted by the European Union covering the needs of a water management framework, their integration into Greek management policy has not been fully completed. In particular, when it comes to water resources shared between two or more administrative units or even countries, their sustainable management and protection becomes even more difficult, as decision-making by management bodies becomes complicated and delayed.
The rational decision-making of Water Resources and Natura areas is a particularly complex spa-tial problem, affected by a variety of different factors. The organization of environmental infor-mation based on space in data analysis and management, is deemed necessary and imperative, something which will result in the depiction of the current situation and its sustainable manage-ment through rational decision-making.
The subject of this postgraduate paper is the step-by-step design as well as the construction of a spatial database system for the sub-basin of the Kerkini lake. It seeks to collect, analyze and pro-cess all hydrological and chemical water characteristics in the area under research, that adversely affect water resources and its environment, keeping in mind that it is one of the country's most important wetlands protected by the Ramsar Convention.
The first chapters of this paper present the meaning and importance of water resources and their rational management, the Ramsar Convention as well as the designated Natura areas and, lastly, the legislative European and national framework that defines and encompasses them. The follow-ing part lays out the current state of the Strymon basin as well as the specific area of Lake Kerkini under study, which is an integral part of the former; the basic features that directly or indirectly affect the water resources, including which these resources are. Next, the user require-ments’ definition and the database design are presented, whereby the data to be entered in the database are listed. Thereafter, the technologies and free and open source software are analyzed and chosen to build the base. Next, the process of the database implementation is described, and the calculation of the pollutant loads of nitrogen (N), phosphorus (P) and the total annual water inflows and outflows is performed by running complex data queries using the Structured Query Language (SQL). The results showed elevated levels of nitrate as well as pesticides in the sub-basin of Kerkini. The final step attempts to create an interactive imaging platform for the afore-mentioned data making use of the Microsoft Power BI software.
Δημιουργία Βάσεως Δεδομένων περιβαλλοντικής πληροφορίας υδρολογικής λεκάνης Στρυμόνα με έμφαση τη τεχνητή λίμνη Κερκίνη