Ο σκοπός της παρούσας διπλωματικής εργασίας είναι να συγκεντρωθούν, να καταγραφούν τα στατιστικά στοιχεία των δασικών πυρκαγιών που συνέβησαν στον νομό Κορινθίας την χρονική περίοδο 1930 -2019, να σχολιαστεί η διαχείριση αυτών από τους αρμόδιους φορείς και ο ρόλος του ενεργού πολίτη σ’ όλη την διαδικασία.
Αρχικά συλλέχθηκαν στοιχεία από τα αρχεία των δύο Δασαρχείων Κορίνθου και Ξυλοκάστρου που διαχειρίζονται το δασικό οικοσύστημα του νομού Κορινθίας. Συγκεκριμένα καταγράφηκε ο αριθμός των δασικών πυρκαγιών, η καμένη έκταση και το ιδιοκτησιακό καθεστώς αυτής, το είδος της καμένης βλάστησης, ο μήνας εκδήλωσης και οι υπαίτιοι –δράστες πρόκλησης των πυρκαγιών. Επίσης στις σημαντικότερες πυρκαγιές καταγράφηκαν επιπλέον στοιχεία όπως η ώρα εκδήλωσης, οι μετεωρολογικές συνθήκες (θερμοκρασία, σχετική υγρασία και ένταση ανέμων) που επικρατούσαν πριν την εκδήλωσή τους και το προσωπικό που συμμετείχε στην κατάσβεση (Δασικοί Υπάλληλοι, Πυροσβέστες, Ένοπλες Δυνάμεις, Εθελοντικές ομάδες και πολίτες) καθώς επίσης και η συμμετοχή των εναέριων μέσων. Ειδικότερα όσον αφορά τις εθελοντικές οργανώσεις που δραστηριοποιούνται στην δασοπροστασία και δασοπυρόσβεση στο νομό Κορινθίας, συλλέχθηκαν στοιχεία για τρεις οργανώσεις όπου καταγράφηκαν ο τρόπος λειτουργίας τους, οι δράσεις τους, ο εξοπλισμός και τα προβλήματά τους.
Στην συνέχεια σχολιάζονται όλα τα παραπάνω στοιχεία και συμπεραίνουμε ότι ο νομός Κορινθίας λόγω της γεωγραφικής του θέσης όπου έχει μεγάλη παραλιακή ζώνη και σε συνδυασμό την βλάστηση με επικρατέστερα τα είδη μεγάλης ευφλεκτικότητας, τη χαλέπιο πεύκη και τους θάμνους αειφύλλων πλατυφύλλων, θεωρείται από τους πιο πυρόπληκτους νομούς. Τη χρονική περίοδο 1930 - 2019 στα 2823 περιστατικά δασικών πυρκαγιών που συνέβησαν στο νομό Κορινθίας, κάηκαν 671.652 στρέμματα που αντιστοιχεί στο 53% της συνολικής έκτασης των δασών και δασικών εκτάσεων του νομού. Επειδή ο νομός Κορινθίας έχει πολλά ιδιωτικά δάση διαπιστώνουμε ότι εκεί οι πυρκαγιές είναι λιγότερες λόγω της διαχείρισης και φύλαξης τους από τους δασοϊδιοκτήτες και συγκεκριμένα ποσοστό 82,4 % των περιστατικών πυρκαγιάς συνέβησαν σε δημόσια δάση και δασικές εκτάσεις και μόνο το 17% σε ιδιωτικά. Επίσης διαπιστώνεται ότι μετά το 1998 έχουμε μεγαλύτερο μέγεθος δασικών πυρκαγιών το οποίο οφείλεται στις κλιματικές συνθήκες αλλά και στην διαχείρισή τους καθώς ο συντονισμός των δυνάμεων σε μια δασική πυρκαγιά είναι ιδιαίτερα πολύπλοκος και μπορεί να οδηγήσει στην λανθασμένη διαχείριση των πόρων και των δυνάμεων.
Επίσης σε περιοχές που υπάρχουν μεγάλα δασικά συμπλέγματα έχουν δημιουργηθεί εθελοντικές οργανώσεις, οι οποίες είναι ενταγμένες στην Γ.Γ.Π.Π. και έχουν ως σκοπό να συμβάλουν κυρίως στην πρόληψη των δασικών πυρκαγιών και εντοπίζονται τα προβλήματα τους και κατά την πρόληψη και κατά την κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών. Η δράση τους εξαντλείται κυρίως σε επίπεδο πρόληψης και συγκεκριμένα στην επιτήρηση των δασών για την επισήμανση πυρκαγιών, σε περιπολίες, καθαρισμό δασών και μερικές φορές στην άμεση έναρξη της κατάσβεσης εάν βρίσκονται κοντά στο συμβάν. Αν και υπάρχουν θεσμοθετημένοι κανονισμοί για την συμμετοχή των εθελοντών στην κατάσβεση των δασικών πυρκαγιών, εξακολουθούν να υπάρχουν προβλήματα νομικής προστασίας για την εμπλοκή τους αλλά και ο εξοπλισμός τους δεν είναι πάντα ασφαλής και ανάλογος των επαγγελματιών πυροσβεστών.
Τέλος γίνονται προτάσεις τόσο για τα μέτρα που πρέπει να ληφθούν για την καλύτερη διαχείριση των δασικών πυρκαγιών όσο και για την αντιμετώπιση των προβλημάτων των εθελοντικών οργανώσεων. Θα πρέπει να λαμβάνονται όλες οι απαραίτητες προληπτικές ενέργειες ώστε να μην ξεκινήσει μια πυρκαγιά, να ευαισθητοποιηθούν οι τοπικές κοινωνίες με τακτικές εκστρατείες ενημέρωσης από τους αρμόδιους φορείς, ώστε να ευαισθητοποιηθεί το ευρύ κοινό σχετικά με τις αιτίες και τις συνέπειες των δασικών πυρκαγιών. Όσον αφορά τις εθελοντικές ομάδες, κατά τη διάρκεια μιας πυρκαγιάς θα πρέπει να υπάρχει ο κατάλληλος συντονισμός τους με το Πυροσβεστικό Σώμα και θα πρέπει να είναι άρτια εκπαιδευμένοι στην πυροσβεστική τέχνη με επαρκείς ώρες πρακτικής.
The purpose of this thesis is to collect and record the data about the forest fires that occurred at the county of Corinth between 1930 and 2019 as also to comment their handling by the local authorities and the role of an active citizen during this procedure.
Starting, all necessary data was collected from the archives of the forestry offices of Corinth and Ksylokastro, which are managing the forest ecosystem of the county of Corinth. Specifically, the data which was recorded was about the number of the forest fires, the burned area, its ownership, the species of burned flora, the month of its emergence and those responsible for it. Also, for the most important between them, more data was collected, such as, the time of emergence, the meteorological circumstances before it occurred (temperature, relative humidity, wind volume), the personnel that helped to extinguish the fire (forest officials, firefighters, armed forces, groups of volunteers and civilians) and the participation or not of aerial forces. In particular as regards the volunteering groups for forest protection and firefighting at the county of Corinth, data was collected about three of them, about their way of operation, their actions, their equipment and their problems.
Continuing with commenting on the collected data, we assume that the county of Corinth, due to its geographical position which has a large coastal line and in combination with its vegetation, where the species with high flammability prevail, is considered as one of the most damaged from forest fires. During the period 1930-2019, 2823 incidents of forest fires occurred in the county of Corinth, from which 671.652 acres were burned, a number that corresponds to the 53% of the total area of the county’s forests and forested areas. Due to the fact that the county of Corinth has many private forests, we ascertain that fires occurred there are way less because of the management and guarding done by the forest owners. Specifically, a percentage of 82,4% of the fire incidents occurred in public forests and forested areas, while only a 17% in private. It is also noted that after 1998 we have a larger scale of forest fires, due to the climate conditions but also their management, since the coordination of forces in a forest fire is quite complicated and can lead to mishandling of resources and power. Also, in areas with great forest complexes volunteer groups that come under the General Secretariat for Civil Protection have been created, that have as a purpose mostly to help with the prevention of forest fires. Subsequently, the problems that these groups face during the phase of prevention and firefighting are recorded as well. Their activity is running out, especially in precautionary levels and specifically when it comes to supervising forests for fire detection, patrols, forest clearing works and, sometimes, for the immediate start of a fire fighting if they are found near the incident. Although there are statutory regulations for volunteering, volunteers cannot be involved in incidents due to legal protection problems that can happen in case they are involved but also, because, their equipment is not equivalent to the one professional firefighters have.
Finally, certain proposals are made about the measures that should be taken concerning the more efficient managing of forest fires and the solution of the problems the volunteer groups are facing. All the necessary preventive actions should be taken in consideration in case of prevention of a future fire·awareness should be raised in the local communities with regular information campaigns organized by the competent institutions in order to sensitize the general public about the causes and consequences of forest fires. As regards to voluntary groups, during a fire there should be a proper coordination with the Fire Service and they should be well trained, when it comes to firefighting, with sufficient hours of practice.
ΔΑΣΙΚΕΣ ΠΥΡΚΑΓΙΕΣ ΣΤΟ ΝΟΜΟ ΚΟΡΙΝΘΙΑΣ: ΣΤΑΤΙΣΤΙΚΑ ΣΤΟΙΧΕΙΑ, ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΗ ΚΑΙ Ο ΡΟΛΟΣ ΤΟΥ ΕΝΕΡΓΟΥ ΠΟΛΙΤΗ