Η εδαφική διάβρωση αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα περιβαλλοντικά προβλήματα που αντιμετωπίζει ο άνθρωπος και παρουσιάζει έντονη εξάπλωση ειδικά στις μεσογειακές χώρες λόγω της έντονης επίδρασης του ανθρώπου, του αναγλύφου και των έντονων καιρικών φαινομένων ως απόρροια της κλιματικής αλλαγής. Γι΄ αυτό η Ευρωπαϊκή Επιτροπή Σχεδιασμού για Εδαφικά Ζητήματα (European Commission’s Soil Thematic Strategy) έχει προτείνει στρατηγικές για την παρακολούθηση και την καταγραφή της εδαφικής διάβρωσης.
Η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία έχει ως αντικείμενο την εκτίμηση της εδαφικής διάβρωσης σε επιλεγμένη περιοχή και συγκεκριμένα στην υδρολογική λεκάνη απορροής του ταμιευτήρα του ποταμού Μόρνου που βρίσκεται στα σύνορα των νομών Αιτωλοακαρνανίας και Φωκίδας και την πρόταση μέτρων αποτροπής και ανάσχεσης του φαινομένου.
Για την διεξαγωγή των αποτελεσμάτων έγινε χρήση του λογισμικού ArcMap 10.1 το οποίο λειτουργεί σε περιβάλλον Γεωγραφικών Συστημάτων Πληροφοριών (Γ.Σ.Π.) και της Παγκόσμιας Αναθεωρημένης Εξίσωσης Εδαφικής Απώλειας (RUSLE).
Για την παρουσίαση των αποτελεσμάτων πραγματοποιήθηκε παραγωγή ψηφιακών χαρτών με δεδομένα που αντλήθηκαν από την ιστοσελίδα του European Soil Data Centre (ESDAC) που αφορούν το σύνολο των Χωρών της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ενώ χρησιμοποιήθηκαν και γεωλογικά φύλλα του ΙΓΜΕ για τα θεματικά επίπεδα της λιθολογίας, το υδρογραφικό δίκτυο, και αρχεία του Ελληνικού Κτηματολογίου για την παροχή δεδομένων χρήσης γης.
Τα αποτελέσματα της εδαφικής απώλειας και των παραμέτρων που χρησιμοποιήθηκαν παρουσιάζονται σε ψηφιακούς χάρτες, στους οποίους απεικονίζεται η εκτιμούμενη εδαφική απώλεια ταξινομημένη σε οκτώ βαθμίδες με εύρος από μηδέν έως 556 t ha-1 yr-1. Παράλληλα έγινε σύγκριση της κατάστασης του παρόντος με την εκτιμούμενη διάβρωση της περιοχής για το έτος 2050 κατά την οποία διαπιστώθηκε εδαφική απώλεια με εύρος που κυμαίνεται από μηδέν έως 592 t ha-1 yr-1. Κατασκευάστηκε χάρτης με τη διαφορά στην εδαφική διάβρωση μεταξύ των ετών 2010 και 2050 όπου εμφανίζει εύρος τιμών από -290 t ha-1 yr-1 έως +361 t ha-1 yr-1 και υποδεικνύει ότι οι περιοχές βορείως της περιοχής έρευνας και στα ανάντη του φράγματος θα παρουσιάσουν εξαιρετικά μεγάλη διάβρωση. Το 3.5% περίπου της λεκάνης προέκυψε ότι θα υποστεί ισχυρή διάβρωση, μεγαλύτερη από δέκα τόνους ανά εκτάριο ετησίως για το έτος 2050.
Συμπερασματικά, σε ότι αφορά την ανάλυση για το έτος 2010, διαπιστώθηκε ότι το 35% περίπου της υδρολογικής λεκάνης υπόκειται σε ισχυρή διάβρωση, ενώ το 3% περίπου της συνολικής περιοχής της λεκάνης υπάγεται στην εξαιρετικά ευαίσθητη κατηγορία διάβρωσης του εδάφους (> 50 t ha-1yr-1) και προτείνονται μέτρα αποτροπής και ανάσχεσης τόσο κατά μήκος του υδρογραφικού δικτύου όσο και σε καλλιεργήσιμες περιοχές.
Soil erosion is one of the most important environmental problems that man is facing. It is a problem that is spreading rapidly, particularly in Mediterranean countries, due to the intense human impact, the terrain and the intensive weather phenomena as a result of climate change. For this reason, the EU Territorial Planning Commission (European Commission's Soil Thematic Strategy) has proposed strategies for monitoring and recording soil and land erosion.
The present postgraduate thesis aims to assess the soil erosion in a selected area and in particular in the water catchment basin of the Mornos River Reservoir located on the borders of the prefectures of Aitoloakarnania and Phocis. It also aims to propose measures to prevent and contain the phenomenon.
The ArcMap 10.1 software was used in order to evaluate the results. This operates within the Geographical Information System (GIS) environment and within the Revised Universal Soil Loss Equation (RUSLE).
Digital maps were produced for the presentation of the results. These maps were produced with data extrapolated from the website of the European Soil Data Center (ESDAC) covering all the countries of the European Union. Additionally, further geological maps from the IGME were used for the subject areas of lithology, for the hydrographic network, and archives of the Hellenic Land Registry to provide land use data.
The results of the soil and land loss and the parameters used are presented in digital maps in which the estimated land loss is depicted as classified in eight gradients ranging from zero to 556 t ha-1 yr-1. At the same time, the present situation has been compared with the estimated erosion of the area for the year 2050. Through this comparison it was established that the land loss ranges from zero to 592 t ha-1 yr-1. A map was produced showing the difference in land erosion between 2010 and 2050. This map presents a range of values from -290 t ha-1 yr-1 to +361 t ha-1 yr-1 and indicates that the areas north of the research area and upstream of the dam will be subject to an extreme extent of erosion. It was established that approximately 3.5% of the basin will sustain severe erosion, larger than ten tonnes per hectare annually for the year 2050.
In conclusion, with reference to the analysis for 2010, it was established that approximately 35% of the water catchment area is subject to severe erosion, while approximately 3% of the total area falls within the category of soil erosion which presents as highly sensitive (> 50 t ha-1 yr-1). Measures for prevention and containment are proposed both within the length of the hydrographic network as well as for arable farming areas.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Κύρια Αρχεία Διατριβής
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και μέθοδοι αποτροπής και ανάσχεσης φαινομένων εδαφικής διάβρωσης Περιγραφή: 103935_ΑΛΗΓΕΩΡΓΑ_ΝΙΚΟΛΙΤΣΑ.pdf (pdf)
Book Reader Πληροφορίες: Κυρίως σώμα διπλωματικής Μέγεθος: 8.9 MB
Περιβαλλοντικές επιπτώσεις και μέθοδοι αποτροπής και ανάσχεσης φαινομένων εδαφικής διάβρωσης - Identifier: 81070
Internal display of the 81070 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)