Η εργασία συγκέντρωσε βιβλιογραφικές αναφορές γύρω από τις περιβαλλοντικές επιπτώσεις κοιμητηρίων και κρεματορίων στον κόσμο. Η διαχείριση των νεκρών εκρέει από τις πολιτιστικές, θρησκευτικές και πολιτειακές πεποιθήσεις του κάθε λαού. Η ταφή και η καύση αποτελούν τις πλέον διαδεδομένες μεθόδους διαχείρισης. Κάθε μια αφήνει το δικό της περιβαλλοντικό αποτύπωμα, με την ταφή να επηρεάζει κυρίως έδαφος και υπόγειο νερό και την καύση να επηρεάζει τον αέρα. Το μεταθανάτιο διάστημα διακρίνεται σε στάδια, όταν το σώμα αφήνεται να αποικοδομηθεί χωρίς παρέμβαση (πχ καύση, υδρόλυση, τεμαχισμό κλπ). Οι ιατροδικαστικές έρευνες εστιάζουν σ’ αυτά τα στάδια γιατί τους παρέχουν χρήσιμα στοιχεία για τη διαλεύκανση υποθέσεων μυστηριωδών θανάτων. Μέσα από αυτές τις έρευνες γίνεται κατανοητό πότε και γιατί αναμένουμε τις οποιεσδήποτε περιβαλλοντικές επιπτώσεις από τις εκροές των αποσυντιθέμενων σωμάτων. Αφού αρχικά αναγνωρίζεται το περιεχόμενο των εκροών, το οποίο συνίσταται από μικροβιακό, οργανικό και ανόργανο φορτίο, είναι περισσότερο διακριτή η επίδραση στο περιβάλλον και δή σε έδαφος και υπόγειο νερό καθώς αλλάζει το φυσικο-χημικό προφίλ τους και το πλήθος και είδος των μικροοργανισμών στην άμεση, αλλά και όχι μόνο, γειτονία με το κοιμητήριο. Μια σειρά από περιβαλλοντικούς παράγοντες όπως γεωλογική δομή υπεδάφους, πάχος ακόρεστης ζώνης, κλιματικές συνθήκες, χρονική ταλάντωση του υδροφόρου ορίζοντα, και μια σειρά από ανθρωπογενείς παράγοντες όπως μέθοδος και υλικά ταφής αλλά και διαχείρισης του ανθρώπινου σώματος πριν την ταφή (πχ ταρίχευση) θα συμβάλλουν στο τελικό περιβαλλοντικό αποτύπωμα κάθε κοιμητηρίου. Σε πολλές περιπτώσεις το περιβαλλοντικό αποτύπωμα δεν είναι ευδιάκριτο, όταν υφίστανται στη γύρω περιοχή άλλες ρυπογόνες εστίες, που καλύπτουν τις επιπτώσεις των κοιμητηρίων και το ίδιο ισχύει και για τα κρεματόρια. Ενώ υπάρχει πληθώρα αναφορών για το ποιες είναι οι καταλληλότερες συνθήκες (υδρογεωλογικές, γεωμορφολογικές κλπ) για την ίδρυση ενός κοιμητηρίου, δεν υπάρχουν σημαντικές αναφορές για τρόπους βελτίωσης των συνθηκών ή αντιμετώπισης των περιβαλλοντικών επιπτώσεων όταν τα κοιμητήρια δεν βρίσκονται στις ιδανικές θέσεις. Ενώ για τα κοιμητήρια η αντιμετώπιση των επιπτώσεων δεν έχει αναλυθεί εκτενώς, για τα κρεματόρια τόσο οι επιπτώσεις όσο και οι μέθοδοι αντιμετώπισής τους είναι περισσότερο γνωστές και διαχειρίσιμες.
The paper collected references on the environmental impact of cemeteries and crematoriums arround the world. The management of the dead, stems from the cultural, religious and state beliefs of each people. Interment and incineration are the most common methods of management. Each, leaves its own environmental footprint; interment mainly affecting soil and groundwater and incineration affecting the air. The post-mortem period is divided into stages, when the body is allowed to decompose without intervention (eg burning, hydrolysis, shredding, etc.). Forensic investigations focus on these stages because they provide, useful insights into the mystery of mysterious death cases. Through these investigations it is understood when and why we expect any environmental impact from the effluents of decomposing bodies. Having initially recognized the content of the effluents, which consists of microbial, organic and inorganic load, the effect on the environment is more distinct, especially in soil and groundwater as it changes their physico-chemical profile and the number and type of microorganisms in the immediate , but not only, ambient of the cemetery. A number of environmental factors such as subsoil geological structure, unsaturated zone thickness, climatic conditions, temporal oscillation of the aquifer, and a number of anthropogenic factors such as method and materials of interment and management of the human body before (eg embalming) will contribute to final environmental footprint of each cemetery. In many cases the environmental footprint is not visible when there are other polluting sources in the surrounding area that cover the effects of cemeteries. While there are plenty of reports on what are the most suitable conditions (hydrogeological, geomorphological, etc.) for the establishment of a cemetery, there are no significant reports on ways to improve conditions or address environmental impacts when cemeteries are not in the ideal locations. While the treatment of the effects from cemeteries has not been analyzed extensively for crematoriums both effects and methods of their treatment are better known and manageable.
ΠΕΡΙΒΑΛΛΟΝΤΙΚΕΣ ΕΠΙΠΤΩΣΕΙΣ ΚΟΙΜΗΤΗΡΙΩΝ ΚΑΙ ΚΡΕΜΑΤΟΡΙΩΝ