Η εργασία είναι μια προσπάθεια κατανόησης των δύο νέων λογιστικών προτύπων που θα ισχύσουν πολύ σύντομα στην ασφαλιστική αγορά.
Στην εργασία αυτή θα αναφερθούμε στα Διεθνή Πρότυπα Χρηματοοικονομικής Αναφοράς και συγκεκριμένα στα ΔΠΧΑ 9 και ΔΠΧΑ 17 που επηρεάζουν ιδιαίτερα την ασφαλιστική αγορά. Ο στόχος των ΔΠΧΑ γενικά είναι να παρέχουν κατευθυντήριες γραμμές για την προετοιμασία και παρουσίαση των οικονομικών καταστάσεων των εταιριών, ώστε να παρουσιάζονται ουσιαστικές και ουσιώδεις πληροφορίες στους ενδιαφερόμενους. Κάθε ΔΠΧΑ ασχολείται με κάποιο συγκεκριμένο θέμα. Στην περίπτωση του ΔΠΧΑ 9 το θέμα είναι τα χρηματοοικονομικά μέσα και το θέμα του ΔΠΧΑ 17 τα ασφαλιστήρια συμβόλαια.
Θα ξεκινήσουμε με την παρουσίαση του ΔΠΧΑ 9, το οποίο κατευθύνει την ταξινόμηση, τη μέτρηση και την παρουσίαση των στοιχείων που σχετίζονται με τα χρηματοοικονομικά μέσα. Το πρότυπο αυτό έρχεται να λύσει ένα μεγάλο θέμα που παρουσιάστηκε κατά τη διάρκεια της πρόσφατης χρηματοοικονομικής κρίσης και αφορούσε τις απομειώσεις. Επιπλέον το ΔΠΧΑ 9 στοχεύει στην πιο λογική ταξινόμηση του κάθε μέσου. Πρώτα πρέπει να αναγνωριστεί ο σκοπός για τον οποίο μια εταιρία έχει στην κατοχή της το χρηματοοικονομικό μέσο, αν το κατέχει λόγω των χρηματοροών που παράγει ή αν το κατέχει με στόχο τη διαπραγμάτευση. Στη συνέχεια πρέπει να παρουσιάζεται το είδος του χρηματοοικονομικού μέσου. Όλες αυτές οι πληροφορίες και το κατά πόσο ένα περιουσιακό στοιχείο είναι χρηματοοικονομικό μέσο μπορεί να ελεγχθεί από το μοντέλο SPPI που εισάγει το νέο πρότυπο. Ανάλογα με την ταξινόμηση καθορίζεται η λογιστική αρχή που χρησιμοποιείται, αν θα αποτιμάται δηλαδή στην εύλογη αξία ή στο αποσβεσμένο κόστος και κατά πόσο τα κέρδη και οι ζημιές πρέπει να καταχωρούνται στα αποτελέσματα ή στο λογαριασμό άλλων συνολικών εσόδων (OCI). Το ΔΠΧΑ 9 ασχολείται επίσης και με το θέμα της πιστωτικής απώλειας μέσω ενός πιο δυναμικού μοντέλου που καθορίζει πότε ένας ασφαλιστής πρέπει να λάβει απομείωση στα χρηματοοικονομικά περιουσιακά στοιχεία. Τέλος το ΔΠΧΑ 9 αγγίζει το θέμα της αντιστάθμισης και προσπαθεί να την οριοθετήσει και να την ευθυγραμμίσει με τη διαχείριση κινδύνων.
Το ΔΠΧΑ 17 έρχεται για να βοηθήσει τις ασφαλιστικές, ώστε να γίνουν συγκρίσιμες με τις άλλες εταιρίες εκτός κλάδου σχετικά με τα κέρδη τους. Μέχρι στιγμής είναι εν ισχύ το ΔΠΧΑ 4, το οποίο επιτρέπει στις ασφαλιστικές να χρησιμοποιούν παλαιότερες παραμέτρους για τη μέτρηση των αποτελεσμάτων, ενώ οι πραγματικοί οδηγοί κέρδους δεν είναι ορατοί. Το ΔΠΧΑ 17 έρχεται να διορθώσει αυτές τις παραδοχές και να απαιτήσει από τις ασφαλιστικές να βελτιώσουν τους υπολογισμούς τους, να συνυπολογίζουν τη σωστή χρονική στιγμή στην οποία αναφέρονται τα στοιχεία τους και να λαμβάνουν υπόψη τους κινδύνους των χαρτοφυλακίων τους. Τέλος μια σημαντική αλλαγή που απορρέει από το την εφαρμογή του νέου πλαισίου, είναι η σύνδεση των κερδών με τη περίοδο που παρέχεται πραγματικά η κάθε κάλυψη.
Τα δύο πρότυπα παρουσιάζονται ταυτόχρονα σε αυτή την εργασία, καθώς η ασφαλιστική ευθύνη συνδέεται άμεσα με τα χρηματοοικονομικά μέσα. Η σύνδεση αυτή οφείλεται στον τρόπο λειτουργίας των ασφαλιστικών αυτό καθαυτό. Πιο συγκεκριμένα με την ανάληψη μιας υποχρέωσης από την πώληση ενός συμβολαίου, η ασφαλιστική επενδύει τα χρήματα σε κάποιο χρηματοοικονομικό μέσο, προκειμένου να έχει μια απόδοση. Τα νέα πρότυπα μπορούν να βοηθήσουν τις ασφαλιστικές να μετριάσουν τη μεταβλητότητα των κερδών τους, καθώς παρέχουν κατευθύνσεις για τις μεταβολές που παρουσιάζονται στον ισολογισμό. Συνεπώς το Συμβούλιο που είναι υπεύθυνο για τα ΔΠΧΑ αποφάσισε, πως είναι προτιμότερο να εφαρμοστούν ταυτόχρονα τα δύο πρότυπα για τις ασφαλιστικές.
Οι επιπτώσεις για τις ασφαλιστικές είναι σημαντικές και αγγίζουν, όχι μόνο τους υπολογισμούς και άρα τα μεγέθη, αλλά και την δημοσίευση των οικονομικών τους στοιχείων. Όπως θα δούμε και στη συνέχεια η συνδυαστική εφαρμογή των ΔΠΧΑ 9 και ΔΠΧΑ 17 επηρεάζει το ενενήντα τοις εκατό του ισολογισμού, όπως τον είχαμε μέχρι στιγμής υπόψη. Ταυτόχρονα εισάγονται νέες έννοιες και όροι. Η εφαρμογή του ΔΠΧΑ 17 έχει επιπτώσεις, όμως και σε άλλα κομμάτια μιας εταιρίας, όχι μόνο στην λογιστική και αναλογιστική της λειτουργία, όπως φαίνεται με όσα έχουμε πει μέχρι τώρα. Τα δεδομένα που χρειάζεται το νέο πρότυπο χαρακτηρίζονται από λιγότερες απαιτήσεις σε λεπτομέρεια, αλλά μεγαλύτερη ιστορικότητα. Το θέμα αυτό λοιπόν αγγίζει τις δυνατότητες της
Πληροφορικής κάθε ασφαλιστικής, καθώς και της ποιότητας των δεδομένων που συλλέγονταν μέχρι τώρα. Τέλος τα χρονικά διαστήματα ανά τα οποία θα πρέπει να υποβάλλονται και να παρουσιάζονται τα οικονομικά στοιχεία των ασφαλιστικών, μικραίνουν. Αυτό σημαίνει ότι οι ασφαλιστικές πρέπει να γίνουν ιδιαίτερα ευέλικτες και αποτελεσματικές, πιθανότατα να αλλάξουν εσωτερικές διαδικασίες και να αναδιαμορφωθούν για να ανταπεξέλθουν.
In this paper we will refer to the International Financial Reporting Standards and specifically to IFRS 9 and IFRS 17 that particularly affect the insurance market. The purpose of IFRSs is generally to provide guidelines for the preparation and presentation of companies' financial statements, in order to present substantial and essential information to stakeholders. Each IFRS deals with a specific issue. In the case of IFRS 9 the issue is financial instruments and the subject of IFRS 17 is insurance contracts.
ΔΙΕΘΝΗ ΠΡΟΤΥΠΑ ΧΡΗΜΑΤΟΟΙΚΟΝΟΜΙΚΗΣ ΑΝΑΦΟΡΑΣ 9 ΚΑΙ 17 ΣΤΗΝ ΑΣΦΑΛΙΣΤΙΚΗ ΑΓΟΡΑ