Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια, Λειτουργικότητα, Ανεξαρτησία, Δύσπνοια, Ποιότητα ζωής, Ηλικιωμένοι
3
4
112
Περιέχει: πίνακες, διαγράμματα, εικόνες
Εισαγωγή: Έχει υπολογιστεί ότι 15-25% του ηλικιωμένου πληθυσμού ζει με μία ή και περισσότερες δυσλειτουργίες (disabilities) ως αποτέλεσμα συνάθροισης παραγόντων κινδύνου αναδυόμενων κυρίως από χρόνιες παθήσεις και γηριατρικά σύνδρομα. Από την άλλη, η μειωμένη λειτουργικότητα αποτελεί παράγοντα κινδύνου ανάπτυξης σοβαρής ανικανότητας σχετιζόμενης με Χρόνια Αποφρακτική Πνευμονοπάθεια (ΧΑΠ) κυρίως λόγω δύσπνοιας (breathlessness). Ακολούθως υποθέσαμε ότι η παρουσία της ΧΑΠ στα ηλικιωμένα άτομα μπορεί να επηρεάσει σε σημαντικό βαθμό τη φυσική τους λειτουργικότητα και συνεπώς την εκτέλεση των καθημερινών δραστηριοτήτων (Activities Daily living, ADL).
Σκοπός: Να εκτιμηθεί ο βαθμός επίδρασης της ΧΑΠ στο βαθμό λειτουργικότητας ατόμων ηλικίας άνω των 60 ετών με ΧΑΠ και δευτερευόντως να διερευνηθούν επιμέρους κλινικά χαρακτηριστικά της ΧΑΠ που ενδεχομένως σχετίζονται με χαμηλή λειτουργικότητα.
Υλικό – Μέθοδος: Διενεργήθηκε προ-συμπτωματικός έλεγχος για ανίχνευση περιπτώσεων ΧΑΠ σε ηλικιωμένα άτομα, μέλη των Κέντρων Κοινοτικής Φροντίδας – Ανοικτής Προστασίας Ηλικιωμένων (ΚΕΚΟΙΦ-ΑΠΗ) του Δήμου Ηρακλείου Κρήτης κατά τη χρονική (Νοέμβριος - Δεκέμβριος 2018). Για την ταυτοποίηση της ΧΑΠ χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα International Primary Care Airways Guidelines (IPAG), όπου τιμές IPAG>17 αποτέλεσαν ένδειξη παρουσίας ΧΑΠ. Για την εκτίμηση του βαθμού λειτουργικότητας χρησιμοποιήθηκε το ερωτηματολόγιο The Activity of Daily Living Despnoea (ADL-D), όπου ο ερωτώμενος καλείται να αυτο-αξιολογήσει το βαθμό δύσπνοιας/λαχανιάσματος για κάθε μία από τις 15 δεδομένες καθημερινές δραστηριότητες 5-βάθμιας κλίμακας (0=μέγιστα και 4=καθόλου). Χαμηλότερη συνολική βαθμολογία αποτελεί ένδειξη μειωμένης λειτουργικότητας. Στατιστικά, one-way ANOVA και πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση για την αξιολόγηση των διαφορών μέσων τιμών (mean) και την ανάλυση διακύμανσης εφαρμόσθηκαν αντίστοιχα. Τιμές p<0,05 θεωρήθηκαν στατιστικά σημαντικές.
Αποτελέσματα: Η μέση ηλικία των 181 (42,5% άνδρες) συμμετεχόντων ήταν 72,2±7,3 έτη. Με ΧΑΠ ταυτοποιήθηκαν 45 άτομα (24,9%) σύμφωνα με την κλίμακα IPAG. Η λειτουργικότητα των συμμετεχόντων ήταν 49,8 ± 8,3 (μέση τιμή) εύρους τιμών (21-81) σύμφωνα με την κλίμακα ADL-D. Ακόμα, τα άτομα με ΧΑΠ ανέφεραν σημαντικά χαμηλότερη λειτουργικότητα (50,4 έναντι 46,4, p=0.006) των ατόμων χωρίς ΧΑΠ. Συγκρίνοντας τις μέσες τιμές εκτέλεσης καθημερινών δραστηριοτήτων (ADL-D) μεταξύ των ατόμων με ΧΑΠ και χωρίς ΧΑΠ, τα άτομα με ΧΑΠ ανέφεραν σημαντικά μειωμένη ικανότητα εκτέλεσης δραστηριοτήτων λόγω της παρουσίας δύσπνοιας (λαχανιάσματος) όπως: ‘Ανεβαίνοντας σκάλα’ (1,8 έναντι 2,4, p<0,001), ‘περπατώντας σε ανηφορικό έδαφος’ (1,6 έναντι 2,3, p<0,001) ‘βάζοντας - βγάζοντας κάλτσες’ (3,1 έναντι 3,5, p=0,001) και ‘σκύβοντας’ (2,2 έναντι 2,8, p=0,002) των ατόμων χωρίς ΧΑΠ. Συνολικά, 11/15 καθημερινές δραστηριότητας που αξιολογήθηκαν σχετίσθηκαν με τη ΧΑΠ, εύρημα που επιβεβαιώθηκε κι από τον έλεγχο της πολλαπλής γραμμικής παλινδρόμησης (Beta=-4,05, ΔΕ95%: -6,92 έως -1,23, p=0,005).
Συμπεράσματα: Η παρουσία της ΧΑΠ κυρίως της δύσπνοιας στο δείγμα που μελετήθηκε, έδειξε να περιορίζει σημαντικά την εκτέλεση καθημερινών δραστηριοτήτων και συνεπώς την αυτονομία των ηλικιωμένων. Γίνεται προφανές ότι η ΧΑΠ μπορεί να αποτελεί όχι μόνο παράγοντα κινδύνου για μειωμένη λειτουργικότητα, αλλά και η ίδια από μόνη της να αποτελεί δυσλειτουργία (disability).
Introduction: Worldwide, 15-25% of the elderly population live with one or more disabling conditions, as a result of an accumulation of health risks across a lifespan of disease and age-related syndromes, leading to the higher disability rates among older people. On the other hand, limited mobility due to dyspnea is a risk factor for developing chronic obstructive pulmonary disease (COPD)-related disabilities. Therefore, we hypothesized that the presence of COPD in older adults might affect their physical functionality, deteriorating the ability to perform activities of daily living (ADL).
Purpose: This study was aimed to access the impact of COPD on the functional status of older adults aged 60 years and older. Our secondary aim was to identify possible interactions of clinical characteristics in ADL performance of patients with COPD.
Material - Method: A pre-screening for detection of COPD cases program was conducted including elderly people - registered members of a Center for Community Care - Open Protection of the Elderly (KEKOIF-API) of the Municipality of Heraklion, Crete, during a time period of (November - December 2018). The International Primary Care Airways Guidelines (IPAG) was used to recognize COPD cases. IPAG>17 values were considered indicative of COPD, whereas the Activity of Daily Living Dyspnoea (ADL-D) questionnaire was used to assess the functional status or COPD-related disability. Practically, participants were asked to rate their breathlessness for each activity (15 items) on a Likert-scale between (0-4). Responses ranged (4 is not at all and, 0 is maximally severe). A lower overall score is indicative of reduced functionality. Statistically, multiple linear regression was applied to examine the impact of COPD on a patient's functionality. P-values <0.05 were considered statistically significant.
Results: The mean age of 181 (42.5% male) participants was 72.2±7.3 years. COPD identified in 45 individuals (24.9%) according to the IPAG. The mean value of functional status (ADL-D) was 49.8±8.3 ranging between 21 to 81. Importantly, COPD patients were reported significantly lower functionality (50.4 vs. 46.4, p=0.006) compared to non-COPD patients. Also, COPD patients were significantly presented with lower ADL-D scores in comparison to non-COPD patients in performing activities as follows: "Walking upstairs" (1.8 vs. 2.4, p<0.001), "walking uphill" (1.6 vs 2.3, p<0.001), "putting on and taking off socks" (3.1 vs. 3.5, p=0.001) and "bending over" (2.2 vs 2.8, p=0.002). In general, 11/15 daily activities were associated with COPD. This association was also confirmed by the linear multiple regression (Beta= -4.05, 95%CI: -6.92-1.23, p=0.005).
Conclusions: Our data analysis suggests that COPD negatively affect homebound status and thus autonomy of our older sample mainly due to the presence of dyspnoea. It is obvious therefore that COPD, not only is a risk factor for disability but also, it is disability itself.
Η επίδραση της Χρόνιας Αποφρακτικής Πνευμονοπάθειας στο βαθμό λειτουργικότητας των ηλικιωμένων ατόμων