Εισαγωγή: Είναι ευρέως γνωστό ότι η βοηθητική τεχνολογία έχει αναπτύξει πλήθος εργαλείων και εφαρμογών που μπορούν να ενδυναμώσουν τους ηλικιωμένους ώστε να ζουν πιο ενεργά και ανεξάρτητα, κυρίως στο σπίτι τους. Η εφαρμογή τους όμως σε επίπεδο «απομακρυσμένης φροντίδας», προϋποθέτει από πλευράς ηλικιωμένων όχι μόνο την ικανότητα σε «ψηφιακές δεξιότητες», αλλά και την ευρύτερη ψηφιακή γνώση, καλούμενη ως «ψηφιακή εγγραμματοσύνη». Σκοπός: Επομένως, η παρούσα ερευνητική μελέτη έχει σκοπό να αποτυπώσει το επίπεδο «των ψηφιακών ικανοτήτων και της εγγραμματοσύνης» και δευτερευόντως να διερευνήσει εάν συγκεκριμένα ατομικά χαρακτηριστικά σχετίζονται με πιθανή εγγραμματοσύνη σε άτομα ηλικίας 50 ετών και άνω. Μέθοδος: Διενεργήθηκε συγχρονική μελέτη η οποία προσέγγισε τυχαίο δείγμα χρονίων πασχόντων, που προσήλθαν σε Ιδιωτικό Διαγνωστικό Κέντρο για προληπτικό έλεγχο κατά τη χρονική περίοδο (Νοέμβριος – Δεκέμβριος 2018) στην πόλη του Ρεθύμνου Κρήτης. Για τη διερεύνηση του επιπέδου της ψηφιακής εγγραμματοσύνης (Digital Literacy) και την αξιολόγηση των ψηφιακών δεξιοτήτων (ICT skills) χρησιμοποιήθηκε το εργαλείο Basic Skills Framework. Το εκπαιδευτικό επίπεδο, η γνώση ξένης γλώσσας (Αγγλικών) και η χρήση ψηφιακών συσκευών-πολυμέσων κατά την εργασίας τους, ελέγχθηκαν για τον βαθμό επιρροής τους ως προς τη βελτίωση των δεξιοτήτων. Στατιστικά, η πολλαπλή γραμμική παλινδρόμηση χρησιμοποιήθηκε για την εύρεση των κυρίων επιδράσεων στην πιθανή βελτίωση των δεξιοτήτων. Ως όριο αποδοχής α τέθηκε το 0,05. Αποτελέσματα: Μελετήθηκαν 205 άτομα (58% γυναίκες) όπου το 53,2% ήταν ηλικίας άνω των 65 ετών. Ποσοστό 2,9% δήλωσαν αναλφάβητοι, ενώ 19,5% απόφοιτοι ΑΕΙ. Επίσης, το 57,6% δεν χρησιμοποιούσε ψηφιακά μέσα κατά την εργασία τους, ενώ ποσοστό 33,2%, γνώριζε την Αγγλική γλώσσα. Ακόμα, οι δεξιότητες που δήλωσαν ότι μπορούσαν να τις εκτελέσουν τους τελευταίους 3 μήνες ήταν: εύρεση ιστοσελίδας 96,6%, χρήση μηχανής αναζήτησης 96,2%, χρήση (α)σύγχρονης επικοινωνίας (85,3%) και λήψη αποθήκευση φωτογραφίας 77,4%. Ωστόσο, μόνο 5 άτομα (2,4%) μπορούσαν να επιλύσουν κάποιο τεχνικό θέμα και 18 άτομα (8,8%) να συμπληρώσουν ηλεκτρονική αίτηση με προσωπικά δεδομένα. Η γραμμική παλινδρόμηση αποκάλυψε ότι συνολική βαθμολογία δεξιοτήτων ήταν αρνητικά εξαρτώμενη με την ηλικιακή Ομάδα (beta:-1,4 (95%ΔΕ: -2,1 έως -0,8, p<0,001), θετικά εξαρτώμενη με την γνώση ξένης γλώσσας (beta: 2,4 95%ΔΕ: 1,6 – 3,3, p<0,001), το αυξανόμενο εκπαιδευτικό επίπεδο (beta: 0,9, 95%ΔΕ: 0,4-1,3, p<0,001) και η σχέση της εργασία με δεξιότητες (beta: 0.7, 95%ΔΕ: 0,2-1,2, p=0,004). Συμπεράσματα: Τα ευρήματα μας υποδηλώνουν ότι το υφιστάμενο επίπεδο των ψηφιακών δεξιοτήτων των ατόμων που μελετήθηκαν αποτελεί «εμπόδιο» στην προφανή χρήση προηγμένων πολυμέσων και εφαρμογών στο πλαίσιο της «απομακρυσμένης παρακολούθησης». Δεδομένης όμως της ταχύτατης εξέλιξης της βοηθητικής τεχνολογίας, αναδεικνύεται ότι οι επαγγελματίες υγείας που φροντίζουν ηλικιωμένα άτομα, θα πρέπει να ενσωματώσουν στην καθημερινή τους άσκηση την «εκπαίδευση» των ασθενών τους σε ψηφιακές δεξιότητες ως βέλτιστη πρακτική στην παροχή κατ’ οίκον φροντίδας.
Background: It is well-known that multiple digital tools and applications related to assistive technology have been developed enhancing elderly functionality and thus their independence. However, in case of remote patients’ monitoring (tele-care), both ‘digital skills’ and ‘digital literacy’ are necessitated by the elderly. Aim: Consequently, this original research was aimed to identify the level of "digital skills and literacy" and, to explore whether specific individual characteristics associated with an enhanced digital literacy in middle adults aged 50 years and older. Method: A cross-sectional study was conducted approaching a random sample of elderly patients who visited a Private Diagnostic Center for Preventive Control during (November - December 2018) in Rethymno, Crete. The Basic Skills Framework tool was used to assess the Digital Literacy by evaluating digital skills level. Factors affecting digital literacy for possible enhancement such as ‘education level’, knowledgeable of ‘English language’ and the ‘use of digital multi-media and devices in the workplace’ were also assessed. Statistically, multiple linear regression was applied to examine possible interactions on digital literacy enhancement. P-values<0.05 was considered statistically significant. Results: We enrolled 205 individuals (58% females) and, 53.2% of them were older adults aged 65 years old and over. Proportion of 2.9% were identified as illiterate and, 19.5% as Higher Education level degree. Also, 57.6% did not use digital media at their workplace, while 33.2% were qualified in the use of English language. Also, at the last 3 months, our sample were reported qualified in the following digitals skills; 96.6% were able to find a specific website; 96.2% to perform research on the Web (Googling); 80.3% to navigate and communicate via social media and, 77.4% to save a photo. However, only 5 individuals (2.4%) had problem-solving skills with a device or digital service and, 18 individuals (8.8%) were able to complete online application forms which include personal details. Interestingly, linear regression revealed that overall score of digital literacy was negatively associated with an increased age (beta: -1.4, 95%CI: -2.1-0.8, p<0.001) and, positively with English knowledgeable (beta: 2.4, 95%CI: 1.6-3.3, p<0.001), increased educational level (beta: 0.9, 95%CI: 0.4-1.3, p<0.001); and use of digital skills in the workplace (beta: 0.7, 95%CI: 0.21.2, p=0.004). Conclusion: Our findings suggest that the existing level of digital skills and thus digital literacy might be characterized as “poor”, suggesting that our sample have an apparent difficulty in the use of advanced multimedia and applications in the context of remote monitoring. On the other hand, given the rapid development of assistive technology, health professionals caring older people have to focus on ‘patient’s education’ incorporating digital skills into their daily practice as best practice in homecare.
Ψηφιακή εγγραμματοσύνη στην Τρίτη ηλικία