Εισαγωγή: Η πολυνοσηρότητα του ολοένα αυξανόμενου γηριατρικού πληθυσμού αντιμετωπίζεται με την χρήση πολυάριθμων φαρμάκων ή πολυφαρμακία, δυσχεραίνοντας συχνά την ισορροπία του κλινικού οφέλους με την ασφάλεια της φαρμακευτικής αγωγής.
Σκοπός: Ανίχνευση της πολυφαρμακίας, της τήρησης της θεραπευτικής αγωγής και της δυνητικά ακατάλληλης συνταγογράφησης, διερεύνηση των μεταξύ τους σχέσεων και μελέτη της επίπτωσης των στην ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων της κοινότητας.
Μεθοδολογία: Η έρευνα διεξήχθη σε 11 φαρμακεία την περίοδο Νοεμβρίου-Δεκεμβρίου 2020 με την χρήση σύνθετου, δομημένου ερωτηματολογίου, κλειστού τύπου στο οποίο ενσωματώθηκαν η κλίμακα MMAS-8 (Morisky Medication Adherence Scale ) και 39 κριτήρια του εργαλείου STOPP v.2 (Screening Tool for Older Person’s Prescriptions).
Εφαρμόσθηκε απλή, τυχαιοποιημένη δειγματοληψία και η συμπλήρωση των ερωτηματολογίων πραγματοποιήθηκε από 12 φαρμακοποιούς κοινότητας και 4 βοηθούς φαρμακείου με την μέθοδο της προσωπικής συνέντευξης σε 342 ηλικιωμένους ≥ 65 ετών. Για την επεξεργασία και την στατιστική ανάλυση των συλλεχθέντων δεδομένων χρησιμοποιήθηκαν τα προγράμματα Excel και SPSS 26.0.
Αποτελέσματα: Πολυφαρμακία ( λήψη ≥ 5φαρμάκων) εμφανίζει το 71,3 % του δείγματος με μέσο όρο καθημερινής λήψης 6,28±3,38 φαρμάκων. Το 49,2% του δείγματος παρουσιάζει χαμηλή συμμόρφωση σύμφωνα με την MMAS-8 ενώ ο έλεγχος των ηλεκτρονικών συνταγών από τα αρχεία των φαρμακείων εντόπισε με χρήση του STOPP, δυνητικά ακατάλληλη συνταγογράφηση ( ύπαρξη ≥ 2 κριτηρίων) σε ποσοστό 28,4%. Βρέθηκε σημαντικά αρνητική συσχέτιση της πολυφαρμακίας με την φαρμακευτική συμμόρφωση [r(342 )=-0,62 p<0,05] ενώ μεγαλύτερος βαθμός πολυφαρμακίας ανιχνεύθηκε στους ηλικιωμένους των οποίων οι συνταγές πληρούν 2 κριτήρια δυνητικά ακατάλληλης συνταγογράφησης (p=0,000). Η ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων σχετίζεται αρνητικά με την πολυφαρμακία [r(342 )=-0,27 p<0,05] και την ύπαρξη 2 ή και περισσότερων κριτηρίων δυνητικά ακατάλληλης συνταγογράφησης (p=0,007) και θετικά με την συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή [r(342 )=0,289 p<0,001] ενώ σύμφωνα με το μοντέλο πολλαπλής ανάλυσης παλινδρόμησης η ευπάθεια και η λήψη αντικαταθλιπτικών φαρμάκων αποτελούν προβλεπτικούς παράγοντες επιδείνωσης της.
Συμπέρασμα: Το φαινόμενο της ακατάλληλης πολυφαρμακίας σε συνδυασμό με την χαμηλή συμμόρφωση θέτει όχι μόνο σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα της φαρμακοθεραπείας και την ασφάλεια των ηλικιωμένων αλλά επιδρά αρνητικά και στην ποιότητα ζωής τους. Κρίνεται αναγκαίο να δοθεί προτεραιότητα στην διαχείριση της πολυφαρμακίας σε πρωτοβάθμιο επίπεδο με ενεργό ρόλο των φαρμακοποιών κοινότητας ώστε να βελτιωθεί η ποιότητα της παρεχόμενης φροντίδας στους ηλικιωμένους.
Introduction: The high levels of multimorbidity of the continuously aging population is being treated with polypharmacy, meaning the use of multiple medicines, which often jeopardizes the benefit- safety risk ratio of the therapeutic treatment.
Objectives: To identify the prevalence of polypharmacy, drug adherence and potentially inappropriate prescribing (PIP), detecting their interrelationship and their impact on the quality of life of the elderly in community
Method: The study used a complex, structured, close-ended questionnaire in which MMAS-8 (Morisky Medication Adherence Scale) and STOPP v.2 (Screening Tool for Older Person’s Prescriptions) was added. The face-to-face interviews took place at 11 community pharmacies between November-December 2020 and conducted by 12 pharmacists and 4 accredited pharmacist-assistants who interviewed 342 elderly aged ≥ 65 years old. The collected data was processed and analyzed using Excel and SPSS 26.0.
Results: The prevalence of polypharmacy is 71, 3% with daily use of mean 6,28±3,38 drugs. 49,2% of the participants characterized as poor adherents according to MMAS-8 and from the pharmacies data claims, PIP (≥ 2 criteria) was found at 28,4 %. The statistic analysis shows negative correlation between polypharmacy and drug adherence [r(342 )=-0,62 p<0,05] and positive with PIP ((p=0,000). The quality of life of elderly shows negative correlation with polypharmacy [r(342 )=-0,27 p<0,05] and PIP (p=0,007) and positive with drug adherence [r(342 )=0,289 p<0,001].Finally, the multiple regression model identified frailty and the use of antidepressants medications as negative predictive factors of the elderly’s quality of life.
Conclusion: The combination of poor drug adherence and inappropriate polypharmacy jeopardize the efficiency of drug treatment, poses safety issues and affects in a negative way the quality of life of the elderly. It is a necessity that the management of polypharmacy becomes a priority of the primary health care system, with the community pharmacists playing an active role in order to improve the quality of the health care provision to the elderly.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Η σχέση της πολυφαρμακίας με την φαρμακευτική συμμόρφωση και η επίπτωση στην ποιότητα ζωής των ηλικιωμένων - Identifier: 74499
Internal display of the 74499 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)
