ΠΕΡΙΛΗΨΗ
ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο διαβήτης είναι μια χρόνια ασθένεια που συνεχίζεται για όλη τη διάρκεια της ζωής, οι κατάλληλες μέθοδοι θεραπείας και αυτοδιαχείρισης με ιδιαίτερη έμφαση στη διατροφή και την φυσική άσκηση είναι σημαντικοί παράγοντες για τον έλεγχο της ασθένειας, τη μείωση των συμπτωμάτων και την εμπόδιση των επιπλοκών. Οι ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 χρειάζονται ενίσχυση στην εκπαίδευση για να κατανοήσουν καλύτερα τη διαχείριση της νόσου και να βελτιώσουν έτσι την ποιότητα ζωής.
ΣΚΟΠΟΣ:Η διερεύνηση των διατροφικών συνηθειών και της φυσικής άσκησης των ασθενών με Σακχαρώδη Διαβήτη τύπου 2.
ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ:Διεξήχθη συγχρονική έρευνα σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 που επισκέφθηκαν το τακτικό εξωτερικό διαβητολογικό ιατρείο του Γενικού Νοσοκομείου Λαμίας. Ως μέθοδος δειγματοληψίας εφαρμόστηκε η απλή τυχαία δειγματοληψία καιη συλλογή των ερωτηματολογίων πραγματοποιήθηκε με τη μέθοδο της αυτοσυμπλήρωσης. Η διάρκεια της μελέτης ήταν από τον Νοέμβριο 2018 έως και τον Δεκέμβριο 2018.Το τελικό δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 213 ασθενείς, με βαθμό ανταπόκρισης 80,7%.Τα ερωτηματολόγια της έρευνας ήταν: α) το Διεθνές ερωτηματολόγιο φυσικής δραστηριότητας- IPAQ, β) το ερωτηματολόγιο MedDietScore, και γ) το ερωτηματολόγιο Σύντομη Αξιολόγηση Γνώσης/Κατανόησης του Σακχαρώδη Διαβήτη. Η στατιστική ανάλυση βασίστηκε στηνπεριγραφική και επαγωγική στατιστική με τη χρήση του SPSS 25.
ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ:Η πλειοψηφία του δείγματος (57,5%) ήταν γυναίκες. Η μέση ηλικία του δείγματος ήταν 60 ετών. Η μέση διάρκεια που πάσχουν από διαβήτη τύπου 2 οι ασθενείς ήταν 7,3 έτη (±8,1). Το 54% των συμμετεχόντων δεν είχε άλλα συνοδά προβλήματα υγείας. Οι διαβητικοί ασθενείς ασκούνται με μέτριας έντασης άσκηση 4,29 ημέρες για περίπου 1 ώρα, αλλά κάνουν καθιστική ζωή 4,86 ώρες την ημέρα. Η κύρια σωματική άσκηση πραγματοποιείται κυρίως κατά την διάρκεια των μετακινήσεων (46,5%) και σε δουλειές μέσα στο σπίτι και γύρω από αυτό (46,9%), ενώ χαμηλότερη ένταση φυσικής άσκησης πραγματοποιούν στην εργασία (41,3%) και στην ψυχαγωγία (36,6%). Όσον αφορά τη διατροφή, η πλειοψηφία του δείγματος (81%) φαίνεται να είναι μέτρια συμμορφωμένη με την μεσογειακή διατροφή, το 10% χαμηλά και μόνο το 9% έχει υψηλή συμμόρφωση. Επίσης, το 59,6% έχει χαμηλές γνώσεις σχετικά με τον διαβήτη, το 38% μέτριες γνώσεις και μόνο το 2,3% καλές γνώσεις. Οι κοινωνικοδημογραφικοί παράγοντες που φάνηκαν να επηρεάζουν την φυσική άσκηση ήταν η επαγγελματική κατάσταση (p=0,014), η μόνιμη κατοικία (p=0,032) και το εισόδημα (p=0,012). Αντίστοιχα, η ύπαρξη άλλων συνοδών προβλημάτων (p= 0,045) επηρεάζουν σημαντικά την συμμόρφωση με την μεσογειακή διατροφή. Ακόμη, το φύλο (p=0,040), η ηλικία (p=0,028), το επίπεδο εκπαίδευσης (p=0,003), η επαγγελματική κατάσταση (p=0,017) και η ύπαρξη άλλων συνοδών προβλημάτων (p= 0,020) αποτελούν παράγοντες επιρροής των γνώσεων σχετικά με την ασθένεια του διαβήτη.
ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑΤΑ: Κάθε ασθενής πρέπει να έχει ένα ρόλο σύμπραξης στη λήψη ιατρικών αποφάσεων. Αυτό σημαίνει ότι η εκπαίδευση των ασθενών πρέπει να προσαρμόζεται ώστε να ανταποκρίνεται στις ανάγκες του ατόμου και να περιλαμβάνει τους στόχους και τις επιθυμίες του ασθενούς. Αντί ένας σύμβουλος του διαβήτη να ενημερώνει απλώς για το πρόγραμμα δίαιτα και άσκηση ενός ασθενούς, είναι θεμιτό ο σύμβουλος να αξιολογήσει τους στόχους, τις ικανότητες, τα εμπόδια, τα ενδιαφέροντα και τους πόρους του ασθενούς και να αναπτύξουν μαζί ένα σχέδιο στόχου. Έτσι η συμμόρφωση στην διατροφή και φυσική άσκηση βελτιώνεται επειδή οι ασθενείς εργάζονται προς την κατεύθυνση των δικών τους στόχων και όχι εκείνων που τους υπαγορεύουν.
ΛΕΞΕΙΣ ΚΛΕΙΔΙΑ: σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, διατροφικές συνήθειες, φυσική άσκηση, γνώσεις, στάσεις.
ABSTRACT
INTRODUCTION: Diabetes is a chronic, life-long illness, appropriate treatment and self-management methods with particular emphasis on nutrition and physical exercise are important factors in controlling the disease, reducing symptoms and preventing complications. Patients with type 2 diabetes need to be strengthened in education to better understand the management of the disease and thus improve the quality of life.
OBJECTIVE: Investigating the eating habits and physical exercise of patients with diabetes mellitus type 2.
METHODOLOGY: A cross-sectional study was conducted in patients with diabetes type 2, who visited the regular external diabetes clinic of general hospital in Lamia. As a sampling method, simple random sampling was applied, and the questionnaires were collected using the self-completing method. The duration of the study was between November 2018 and December 2018. The final sample of the study consisted of 213 patients with a response rate of 80.7%. The survey questionnaires were: a) IPAQ International Questionnaire for Physical Activity, b) MedDiet Score questionnaire, and c)Brief Diabetes Knowledge Test. Statistical analysis was based on statistics using SPSS 25.
RESULTS: The majority of the sample (57.5%) were female patients. The mean age of the patients was 60 years. The mean duration of diabetes type 2was 7.3 years (± 8.1). 54% of participants did not suffer from other health problems. Diabetic patients are exercising with moderate exercise intensity of 4.29 days for about 1 hour, but do a sedentary life of 4.86 hours aday. Main physical exercise is mainly during transportations (46.5%) and in housework(46.9%), while lower physical exercise intensity is at work (41.3%) and in entertainment (36.6%). With regard to nutrition, the majority of the sample (81%) appears to be moderate in compliance with the Mediterranean diet, 10% low and only 9% highly compliant. Also, 59.6% have poor knowledge of diabetes, 38% moderate knowledge and only 2.3% good knowledge. The socio-demographic factors that appeared to affect physical exercise were occupational status (p = 0.014), permanent dwelling (p = 0.032) and income (p = 0.012). Correspondingly, the existence of other concomitant problems (p = 0.045) significantly affect compliance with the Mediterranean diet. In addition, sex (p = 0.040), age (p = 0.028), education level (p = 0.003), occupational status (p = 0.017) and other accompanying problems affect knowledge about diabetes.
CONCLUSIONS: Every patient should have a role in getting medical decisions. This means that patient education needs to be tailored to meet the needs of the individual and include the patient's goals and aspirations. Instead of a diabetes consultant simply informing about a patient's diet and exercise program, it is legitimate for the counselor to evaluate the patient's goals, abilities, obstacles, interests and resources and develop a target plan together. Thus compliance with nutrition and physical exercise improves, because patients efforts aim towards their own goals rather than those which are dictated to them.
KEY WORDS:diabetes mellitus type 2, nutrition habits, physical exercise, knowledge, attitudes.
Η ΔΙΕΡΕΥΝΗΣΗ ΤΩΝ ΔΙΑΤΡΟΦΙΚΩΝ ΣΥΝΗΘΕΙΩΝ ΚΑΙ ΤΗΣ ΦΥΣΙΚΗΣ ΑΣΚΗΣΗΣ ΤΩΝ ΑΣΘΕΝΩΝ ΜΕ ΣΑΚΧΑΡΩΔΗ ΔΙΑΒΗΤΗ ΤΥΠΟΥ 2