Πολιτικές του σώματος στο πλαίσιο της διδασκαλίας του μαθήματος της Φυσικής Αγωγής στο ελληνικό σχολείο

Body policies within the framework of Physical Education in Greek school (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. Ταμβάκος, Ιωάννης
  3. Αθλητικές Σπουδές: Κοινωνιολογία, Ιστορία, Ανθρωπολογία (ΑΣΚ)
  4. 15 Σεπτεμβρίου 2018 [2018-09-15]
  5. Ελληνικά
  6. 101
  7. Τζανάκης, Εμμανουήλ
  8. Σπύρος, Θεόδωρος | Κοταρίδης, Νικόλαος
  9. Φυσική Αγωγή | Αναλυτικά Προγράμματα | Σώμα | Υγεία | Υγιές σώμα | Βιοπολιτική
  10. 62
  11. 36
  12. 0
    • Η παρούσα εργασία πραγματεύεται τη διερεύνηση των αντιλήψεων για το σώμα και τη σωματική άσκηση κατά τη μεταπολιτευτική περίοδο, όπως προβάλλονται στο περιεχόμενο των Αναλυτικών Προγραμμάτων και των σχολικών εγχειριδίων Φυσικής Αγωγής για το δημοτικό σχολείο. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στη σκιαγράφηση της σχέσης μεταξύ της υγείας και της Φυσικής Αγωγής και ειδικότερα στην αποτύπωση της εικόνας του υγιούς σώματος στο διδακτικό περιεχόμενο του μαθήματος. Κατά τη διάρκεια της μεταπολιτευτικής περιόδου εγκαταλείπεται η διδασκαλία των συλλογικών πρακτικών εκγύμνασης στο δημοτικό σχολείο, ενώ υιοθετούνται σταδιακά διδακτικές προσεγγίσεις, οι οποίες δίνουν έμφαση στην εξατομικευμένη λειτουργία του σώματος. Ως εκ τούτου, στο περιεχόμενο του διδακτικού υλικού της Φυσικής Αγωγής κυριαρχεί η εικόνα του ατομικού σώματος, σε αντίθεση με το συλλογικό σώμα το οποίο εξέφραζε διαχρονικά τις επιδιώξεις του μαθήματος την προγενέστερη χρονική περίοδο. Υπό το πρίσμα της Φουκωικής θεώρησης γίνεται διακριτός ένας συγκεκριμένος τρόπος θέασης (βλέμμα) της Φ.Α. ως προς το μαθητικό σώμα, το οποίο αφενός «ταυτίζεται» με τη βιοφυσική του διάσταση, αφετέρου προσλαμβάνεται ως αντικείμενο το οποίο μπορεί να «βελτιστοποιηθεί» και εν γένει να «ρυθμιστεί» διαμέσου της συστηματικής εκγύμνασης. Στο πλαίσιο της υιοθέτησης μιας κατεξοχήν «βιοατρικής οπτικής» για το σώμα και τις δυνατότητες του στο συγκείμενο της Φυσικής Αγωγής, η υγεία εκφράζει μια έννοια η οποία συνδέεται «αυτονόητα» με τη σωματική άσκηση, ενώ ταυτίζεται σε μεγάλο βαθμό με την απουσία της ασθένειας. Παράλληλα με την ανάδυση του βιωματικού σκοπού, στο πλαίσιο των προσπαθειών για τη διεύρυνση των επιδράσεων της Φυσικής Αγωγής στον τρόπο ζωής των μαθητών εντός και εκτός του σχολικού χώρου («δια βίου» άσκηση), παρατηρείται η ενίσχυση του ενδιαφέροντος και των επιδιώξεων σχετικά με την προάσπιση της υγείας στο περιεχόμενο του μαθήματος. Ως εκ τούτου, η έννοια της υγείας «επεκτείνεται» καθώς εκφράζεται πλέον από την αλληλεπίδραση μεταξύ της συστηματικής σωματικής άσκησης και ενός συγκεκριμένου τρόπου διατροφής. Παρά το γεγονός ότι στην ελληνική περίπτωση δεν εφαρμόζονται προγράμματα Φυσικής Αγωγής αμιγώς προσανατολισμένα στην προαγωγή της υγείας, στο περιεχόμενο του σύγχρονου διδακτικού υλικού σκιαγραφείται μια νέα συνείδηση της υγείας, η οποία προσλαμβάνεται ως ένα «μετρήσιμο» μέγεθος, «εξαρτάται» από το επίπεδο φυσικής κατάστασης καθώς και τις διατροφικές συνήθειες, ενώ αποτελεί ατομική ευθύνη του μαθητή. Η υιοθέτηση του ανωτέρω πρότυπου «υγιεινής συμπεριφοράς», θεωρείται ότι οδηγεί αναμφισβήτητα στη διατήρηση της υγείας των μαθητών, ενώ αντανακλά έναν «ενεργητικό» τρόπο ζωής, ο οποίος ταυτίζεται στο επίπεδο του ρητορικού λόγου με τον «υγιεινό» τρόπο ζωής. Υπό αυτή την προοπτική, το επίπεδο της υγείας του μαθητή αντανακλάται πρωτίστως στην εικόνα που παρουσιάζει το σώμα. Σε αυτό το πλαίσιο, ευνοείται η αναπαραγωγή των αντιλήψεων βάσει των οποίων, το γυμνασμένο ή/και λεπτό σώμα προσλαμβάνεται «αυταπόδεικτα» ως «υγιές» σώμα. Σε ένα περιβάλλον «σωματοποίησης» των ατομικών επιλογών σχετικά με την άσκηση και τη διατροφή, οι μαθητές καθίστανται υπεύθυνοι για την «επιτήρηση» των σωμάτων τους, σύμφωνα με τα κυρίαρχα/αποδεκτά πρότυπα σωματικού βάρους, σχήματος και μεγέθους.
    • This paper explores the perceptions of the body and physical exercise during the post- dictatorship period, as it is presented in the Physical Education curriculum and textbooks for the elementary school. Particular emphasis was given to outline the relationship between health and Physical Education and especially to sketch the ways in which the healthy body is conceptualized in Greek Physical Education discourse. During the post- dictatorship period the teaching of collective training practices in elementary school is abandoned, followed by teaching approaches which emphasize on individual body function. Therefore, in the context of Physical Education teaching material, dominates the image of the individual body, as opposed to the "collective" body which mainly expresses aspirations of the course over the previous period. In light of the Foucauldian perspective becomes distinct that Physical Education has a specific way of viewing (gaze) the student body, which is firstly "identified" with its biophysical dimension and secondly is perceived as an object which can be "optimized" and generally be "adjusted" through systematic training. In the context of adopting a predominantly "biomedical optics" for body and its possibilities, health expresses a "self-evident" notion within the framework of Physical Education which connects uncritically with physical exercise and coincides with the absence of disease. Along with the emergence of experiential learning, as part of efforts to broaden the effects of Physical Education on student lifestyle within and outside the school area ("lifelong" exercise), health promotion goal and objectives are enhanced in Physical Education discourse. Therefore, the concept of health is "expanding" as is now expressed by the interaction between the systematic exercise and a specific diet. Despite the fact that in the Greek educational system, have not yet been implemented health-oriented Physical Education programs, within the context of Physical Education modern curriculum is outlined a new awareness of health, which is "measurable", "depends on" the fitness level and eating habits, while is a personal responsibility of the student. More importantly it is believed that the abovementioned model of "healthy behavior" undoubtedly leads to the maintenance of students’ health, also reflecting an "active" lifestyle, which is unquestioningly linked with "healthy" lifestyle. In this perspective, the level of student's health is primarily reflected in the picture of the body. Within this context, the fit and/or slender body is depicted "self-evidently" as a "healthy" body. In an environment that individual choices about exercise and nutrition are "corporealized", students become responsible for the "supervision" of their bodies, in accordance with the dominant/acceptable standards of body weight, shape and size.
  14. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.