Ο συνδυασμός της αγάπης μου για την ιστορία της ιδιαίτερης πατρίδας μου, της Κρήτης, και του επιστημονικού μου ενδιαφέροντος για τη φυσική αγωγή και τον αθλητισμό ήταν το μεγαλύτερο κίνητρο ανάληψης του συγκεκριμένου θέματος στα πλαίσια της παρούσας διπλωματικής εργασίας.
Υιοθετώντας τη θέση του Grant Jarvie (2012) ότι είναι αδύνατο να κατανοήσεις πλήρως τη σύγχρονη κοινωνία χωρίς να λάβεις υπ’ όψη το ρόλο του αθλητισμού και τις δυναμικής του, θα επιχειρήσουμε και εμείς να ανασυνθέσουμε και να παρουσιάσουμε όψεις της κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής του Ηρακλείου μιας σύντομης αλλά πολύ έντονης περιόδου με ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές μεταβολές που καθόρισαν την ιστορικό-εξελικτική πορεία της πόλης αλλά και της Κρήτης γενικότερα. (Γ. Ζαϊμάκης- Ε. Φουρναράκη 2015, 10).
Στόχος της μεταπτυχιακής εργασίας είναι η συνεισφορά της στην ανάδειξη της αθλητικής ιστορίας του Ηρακλείου την πολύ σημαντική περίοδο της «Κρητικής Πολιτείας» που ελάχιστα έχει μελετηθεί από τις κοινωνικές επιστήμες. Πράγματι, αν και για το Ηράκλειο υπάρχει πλούσια βιβλιογραφία κοινωνικής ιστορίας, η Γυμναστική και ο Αθλητισμός δεν έχουν τύχει ιδιαίτερης προσοχής αντικατοπτρίζοντας, μάλλον, τη δύσκολη σχέση και το αμφιλεγόμενο κύρος των σωματικών πρακτικών στο χώρο των κοινωνικών επιστημών.
Βασισμένη, η παρούσα εργασία, σε διατάγματα και Νόμους της Κρητικής Πολιτείας, που αφορούν στην εκπαίδευση, αλλά και στη θέση της γυμναστικής σε αυτήν, αποτελεί μια πρωτότυπη έρευνα μέσα από πρωτογενείς πηγές. Το αρχειακό υλικό που αφορά την γυμναστική και τον αθλητισμό είναι περιορισμένο και οι πρωτογενείς πηγές ιδιαίτερα δυσεύρετες.
Για την ενίσχυση, λοιπόν, της έρευνάς μας λήφθηκε υπόψη το ιδιαίτερα σημαντικό ερευνητικό έργο του Γιάννη Ζαϊμάκη σχετικά με τον αθλητισμό και τη γυμναστική, αναφορά με την περίοδο της μελέτης μας. Δευτερευόντως στηριχτήκαμε σε δημοσιο-γραφικές αναφορές και σχόλια ιστορικού χαρακτήρα στον τύπο της εποχής, τα οποία προσεγγίζουν τους προβληματισμούς της υπό μελέτη εποχής για τη σημασία του αθλητισμού και της Γυμναστικής στην κοινωνική εξέλιξη και πρόοδο.
Ως προς τη δομή της, η εργασία αποτελείται από την εισαγωγή, στην οποία δίνονται οι πληροφορίες για το θέμα και ακολουθεί το κυρίως μέρος, στο οποίο διερευνάται αρχικά το χρονικό πλαίσιο , ενώ στη συνέχεια δίνεται η μελέτη των αγωνισμάτων, στα χρόνια της κρητικής πολιτείας, καθώς και η σύνδεση τους με τη σχολική εκπαίδευση. Τέλος, δίνεται ο επίλογος με την ανακεφαλαίωση των βασικών ζητημάτων του κειμένου και ακολουθεί η βιβλιογραφία που χρησιμοποιήθηκε για τη σύνταξη αυτής.
Στη σχετικά πλούσια βιβλιογραφία της κοινωνικής ιστορίας του Ηρακλείου η Γυμναστική και ο Αθλητισμός συνεχίζουν να καταλαμβάνουν περιορισμένο χώρο παρά την ανάδειξή τους τα τελευταία χρόνια σε ένα κοινωνικό φαινόμενο με πολυδιάστατη επιρροή και αλληλεξάρτηση με το σύνολο, σχεδόν, των κοινωνικοπολιτικών και οικονομικών εξελίξεων της πόλης.
Η υστέρηση αυτή δεν είναι, ωστόσο, τοπική ή ελληνική ιδιοτυπία αλλά χαρακτηρίζει διεθνώς τον τρόπο αντιμετώπισης του αθλητισμού και των σωματικών πρακτικών από τις κοινωνικές επιστήμες ως το τελευταίο τέταρτο του 20ου αιώνα.
Ειδικά για το Ηράκλειο, παρατηρείται μια σημαντική έλλειψη πρωτογενών πηγών για τον Αθλητισμό και τη Γυμναστική και ιδιαίτερα για την περίοδο της Κρητικής Πολιτείας (1898-1913). Αυτό οφείλεται, αφενός στο γεγονός ότι οι σύλλογοι αλλά και η πολιτεία ελάχιστα ενδιαφέρθηκαν για τη συλλογή και τη διάσωση της αθλητικής τους ιστορίας και αφετέρου στο δισταγμό των ιστορικών να συλλέξουν και να αξιοποιήσουν δευτερογενείς πηγές (προφορικές μαρτυρίες, συνεντεύξεις αθλητών και παραγόντων, εικόνες, αντικείμενα, ερμηνείες και σχόλια ανώνυμων πρωταγωνιστών) καθώς μέχρι πρόσφατα θεωρούνταν υποκειμενικά και για το λόγο αυτό μειωμένης βαρύτητας και ιστο-ρικής αξίας, όπως αναφέρει η Χριστίνα Κουλούρη (Ζαϊμάκης-Φουρναράκη 2015: 46-7).
Παρά την απουσία πληθώρας πρωτογενών πηγών και διάθεσης για έρευνα σημαντικών μαρτυριών που είναι στα χέρια ιδιωτών, η παρούσα μεταπτυχιακή εργασία φιλοδοξεί να συνεισφέρει και να αναδείξει, στο μέτρο του δυνατού, πτυχές της αθλητικής δραστηριότητας στο Ηράκλειο την περίοδο της κρητικής Αυτονομίας (1898-1913) φωτίζοντας μέσω των αθλητικών της πρακτικών μια περίοδο ραγδαίων κοινωνικοπολιτικών ανακατατάξεων στην Κρήτη και την ευρύτερη περιοχή που διαμόρφωσαν την ιστορικό – εξελικτική πορεία της.
Η έρευνα βασίστηκε κυρίως στη μελέτη του τοπικού τύπου της εποχής, καθώς και της επίσημης εφημερίδας της Κρητικής Πολιτείας. Επίσης, έλαβε υπόψη το ερευνητικό έργο του Γιάννη Ζαϊμάκη, αλλά και προγενέστερων ερευνητών οι οποίοι επιχείρησαν την διερεύνηση του πεδίου.
Τέλος, με την παρούσα εργασία γίνεται προσπάθεια να φωτιστούν όψεις της κοινωνικής πραγματικότητας στο Ηράκλειο την αυγή του 20ου αιώνα, σε σχέση με το φύλο, την τάξη αλλά και τις δύο κοινότητες (χριστιανική και μουσουλμανική).
Η περίοδος της «Κρητικής Πολιτείας» σηματοδοτεί για το νησί, για το χριστιανικό στοιχείο τουλάχιστον, τη μετάβαση από το ανεπιθύμητο οθωμανικό παρελθόν στη σύγχρονη, ευρωπαϊκή, πραγματικότητα και συγχρόνως το τελευταίο βήμα πριν την εκπλήρωση του προαιώνιου πόθου για ένωση με την υπόλοιπη Ελλάδα. Οι ραγδαίες κοινωνικοπολιτικές ανακατατάξεις και η στενή, όπως φαίνεται, σχέση αλληλεξάρτησης μεταξύ αυτών και του αθλητισμού, προκαλεί το επιστημονικό μου ενδιαφέρον τόσο ως Κρητικού όσο και ως εκπαιδευτικού Φυσικής Αγωγής.
Λέξεις – Κλειδιά: Γυμναστική, αθλητισμός , κρητική πολιτεία, αγωνίσματα , σχολική πρακτική.
In the relatively rich bibliography of Heraklion's social history, Gymnastics and Sport continue to obtain a limited space, despite their change in recent years in a social phenomenon with multidimensional influence and interdependence with virtually all the socio-political and economic factors of the city.
However, this lack is not a local or Greek specificity, but internationally characterizes the way that sport and physical practices can be confronted by social sciences until the last quarter of the 20th century (Zaimakis-Fournaraki 2015).
Even today, research engaging in sports is characterized by controversial prestige in the social sciences, even though as physical activity and exercise or as a spectacle it covers a wide range of needs of modern man - recreational, pedagogic, psychological, social - and this study allows us to better understand the way in which society is organized and functioning and the role of the individual in it.
Especially for Heraklion, there is a significant lack of primary sources as well as available data for the Sports and Gymnastics of the research period. This is due to the fact that both the clubs and the official state have little interest in the collection and rescue of their sporting history and the hesitation of the historians to collect and exploit secondary sources (oral testimonies, interviews of athletes and actors, articles, interpretations and comments by anonymous protagonists) as until recently it was considered subjective and therefore of reduced gravity and historical value according to Christina Koulouri (Zaimakis-Fournaraki 2015: 46-7).
In spite of the absence of a large number of primary sources and disposal for the research of important testimonies that are in the hands of private individuals, this post-graduate thesis aspires to contribute and highlight, as far as possible, aspects of athletic activity in Heraklion during the period of Cretan Autonomy (1898-1913) illuminating through her sporting practices a period of rapid socio-political upheaval in Crete and the wider region that shaped her historical and evolutionary course.
Based largely on the essay of Yannis Zaimakis and his collaborators who has extensively studied the socio-political and cultural activity in Heraklion during the "Cretan State" and secondarily in other sources and journalistic references of historical character from the modern and after Press, this dissertation aspires to address the concerns of the time about the importance of physical practices and the contribution of sport to society as a whole, how it has influenced and how it influences as a result of the given conditions.
Finally, this work attempts to illuminate aspects of social reality in Heraklion at the dawn of the 20th century, in relation to gender, class, but also to both communities (Christian and Muslim).
The period of the "Cretan State" signifies for the island, at least for the Christian element, the transition from the undesirable Ottoman past to the contemporary European reality and at the same time the last step before the fulfillment of the eternal desire for union with the rest of Greece.The rapid socio-political upheavals and the close, seemingly interdependent relationship between them and sport, provoke my scientific interest both as a Cretan and as a Physical Education Teacher.
Keywords: Gymnastics, Sports, Cretan State, School Practice.
Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.
Κύρια Αρχεία Διατριβής
Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ (1898-1913) Περιγραφή: 501857_ΑΝΔΡΙΑΔΑΚΗΣ_ΚΟΝΣΤΑΝΤΙΝΟΣ.pdf (pdf)
Book Reader Μέγεθος: 1.5 MB
Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ (1898-1913) - Identifier: 6233
Internal display of the 6233 entity interconnections (Node labels correspond to identifiers)
Η ΓΥΜΝΑΣΤΙΚΗ ΚΑΙ Ο ΑΘΛΗΤΙΣΜΟΣ ΣΤΟ ΗΡΑΚΛΕΙΟ ΤΗΝ ΠΕΡΙΟΔΟ ΤΗΣ ΚΡΗΤΙΚΗΣ ΠΟΛΙΤΕΙΑΣ (1898-1913)