Η οικονομική κρίση ως παράγων απρόοπτης μεταβολής των συνθηκών κατά την έννοια του άρθρου 388 του Αστικού Κώδικα

The economic crisis as a factor of unforeseen change in circumstances within the meaning of Article 388 of the Civil Code (english)

  1. MSc thesis
  2. Σκορδής, Κίμων
  3. Δίκαιο της Οικονομίας και των Επιχειρήσεων (ΔΟΕ)
  4. 22 September 2019 [2019-09-22]
  5. Ελληνικά
  6. 58
  7. Ανθόπουλος, Χαράλαμπος
  8. Ανθόπουλος, Χαράλαμπος | Τσαούσης, Γεώργιος
  9. Οικονομική | κρίση | απρόοπτη | μεταβολή | συνθηκών | 388ΑΚ | Economic | crisis | unforeseen | change | circumstances | 388AK
  10. 20
  11. 1
  12. 0
    • Η διάταξη του άρθρου 388 ΑΚ, ως ειδικότερη εκδήλωση της αρχής της καλής πίστης και ειδική εφαρμογή της διάταξης του άρθρου 288 ΑΚ, απέβλεψε στο μετριασμό των συνεπειών της δογματικής προσήλωσης στην αρχή "pacta sunt servanda". Προϋπόθεση εφαρμογής του άρθρου 388 ΑΚ είναι να επήλθε από λόγους έκτακτους και απρόβλεπτους κατά τη σύναψη αμφοτεροβαρούς σύμβασης, ανατροπή του δικαιοπρακτικού θεμελίου, δηλαδή της πραγματικής κατάστασης που τα μέρη γνώριζαν και αποδέχονταν, με αποτέλεσμα να καθίσταται η παροχή του ενός μέρους υπέρμετρα επαχθής και η αξίωση εκτέλεσης της σύμβασης δυσβάστακτη και καταχρηστική. Η οικονομική κρίση που ξέσπασε στην Ελλάδα στις αρχές του έτους 2009, ταλάνισε τη χώρα και οι συνέπειές της αναμφίβολα θα συνεχίζουν να την ταλανίζουν για τις επόμενες δεκαετίες. Η ένταση, η έκταση και το βάθος του φαινομένου, σε συνδυασμό με το αιφνίδιο της εμφάνισής του, ήταν οι λόγοι για τους οποίους από νωρίς αποκρυσταλλώθηκε στη Θεωρία η άποψη ότι η γενική οικονομική κρίση, η επιβολή μέτρων λιτότητας και γενικώς δημοσιονομικών και φορολογικών μέτρων, με αλυσιδωτές συνέπειες σε όλες τις εκφάνσεις της ελληνικής οικονομίας δεν μπορεί παρά να θεωρηθούν ότι αποτελούν γεγονότα έκτακτα και απρόβλεπτα κατά την έννοια του άρθρου 388 ΑΚ και ως τέτοια δικαιολογούν τη διορθωτική δικαστική παρέμβαση κατ' εφαρμογή του τελευταίου, με τη συνδρομή και των έτερων προϋποθέσεων που προβλέπει. Η νομολογία εμφανίζεται διχασμένη επί του θέματος. Υποστηρίζεται σθεναρά και η άποψη ότι η γενική οικονομική κρίση και η επιβολή μέτρων λιτότητας που τη συνοδεύουν, δεν αποτελούν γεγονότα έκτακτα και απρόβλεπτα, ιδίως στην ελληνική οικονομία, στην οποία είναι από μακρόν συνεχείς οι διακυμάνσεις της σταθερότητας, ιδίως κάτω από τις σημερινές κρατούσες συνθήκες ρευστότητας και της διεθνούς οικονομίας και ως εκ τούτου δεν βρίσκει εφαρμογή το άρθρο 388 ΑΚ. Η άποψη αυτή της νομολογίας επιλέγει την εφαρμογή της ευρύτερης διάταξης του άρθρου 288 ΑΚ, που φαίνεται να εξασφαλίζει μεγαλύτερη ευχέρεια ενεργειών στο δικαστήριο, οδηγούμενη ουσιαστικά στο ίδιο αποτέλεσμα.
    • The Greek rule in Article 388 of the Civil Code as a more specific manifestation of the principle of good faith and as a specific application of the provision of Article 288 of the Greek Civil Law, which aimed at mitigating the effects of the dogmatic approach of the principle of 'pacta sunt servanda'. A requirement for the application of the Article 388 of the Civil Code is the reverse of the legal foundation, from unusual and unforeseeable circumstances at the time of the conclusion of the reciprocal contract, namely the reverse of the factual situation that the parts knew and accepted, leading to the provision of one part being a disproportionate burden and the cleam to enforce performance of the contract being intolerable abusive. The economic crisis that broke out in Greece in early 2009, that engulfed the country and its consequences will keep engulfing Greece for the coming decades. The intensity, the range and the depth of this phenomenon, in conjunction with its sudden appearance, were the reasons for which the literature on this subject was focused from the early days on the opinion that the general economic crisis, the austerity measures and the restrictive fiscal policy, which impacted greek economy, should be considered as unusual and unforeseeable circumstances, within the meaning of Article 388 of the Civil Code, and as such they justify the amending judicial act, implementing the above Article, along with the rest conditions laid down therein. The case law seems divided on this subject. The opinion that the economic crisis and the austerity measures are not considered as unusual and unforeseeable circumstances, is broadly supported, especially in regards to the greek economy and its long-standing continual fluctuations, as things stand today, concerning liquidity and the international economy, and as a result the Article 388 of the Civil Code does not apply. That opinion supported on the case law, apply the provisions in Article 288 of Civil Code, which, as a wider provision, provides the Court with greater possibilities, leading essentially to the same effect.
  14. Items in Apothesis are protected by copyright, with all rights reserved, unless otherwise indicated.