72 συνολικά (συμπεριλαμβανομένου του Εξωφύλλου, της Περίληψης, των Περιεχομένων, της Βιβλιογραφίας και των 2 Παραρτημάτων)
Παυλόπουλος, Αναστάσιος
Παπαστυλιανός, Χρήστος
κάπνισμα | αντικαπνιστική νομοθεσία | θεμελιώδεις ελευθερίες | οικονομική ελευθερία | προσωπική ελευθερία | δικαίωμα στην υγεία | δημόσια υγεία | smoking | anti-smoking legislation | fundamental freedoms | economic freedom | personal freedom | right to health | public health
2
10
9
Διπλωματική Εργασία με Εξώφυλλο, Περιεχόμενα, Κυρίως Σώμα & 2 Παραρτήματα. 0 εικόνες στο κυρίως κείμενο
Εδώ και αρκετές δεκαετίες, διενεργείται μία παγκόσμια προσπάθεια για τον περιορισμό του καπνίσματος και της γενικότερης κατανάλωσης καπνικών προϊόντων, εξ αιτίας των βλαβερών συνεπειών τους και χάριν της προστασίας της δημόσιας υγείας. Η Ελλάδα, η οποία είχε αναπτύξει ήδη από νωρίτερα κάποιες τέτοιες πρωτοβουλίες, συμμετέχει σε αυτήν την προσπάθεια πιο ενεργά από το 2005, όταν κύρωσε, με το Ν. 3420/2005 (ΦΕΚ τ. Α΄ 298/06.12.2005), την από 21.05.2003 Σύμβαση - Πλαίσιο του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας για τον Έλεγχο του Καπνού.
Έκτοτε θεσπίστηκαν, τόσο δια νόμων όσο και δια υπουργικών αποφάσεων, διάφορες αντικαπνιστικές διατάξεις, η αποτελεσματικότητα των οποίων κρίθηκε μάλλον ανεπαρκής, μέχρι την ψήφιση του τελευταίου -και σχετικά πρόσφατου- Ν. 4633/2019 (ΦΕΚ τ. Α΄ 161/16.10.2019) για «Σύσταση Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ), ρυθμίσεις για τα προϊόντα καπνού, άλλα ζητήματα του Υπουργείου Υγείας και λοιπές διατάξεις», με τις διατάξεις του Μέρους Β΄ του οποίου θεσπίστηκαν αυστηρότεροι περιορισμοί και απαγορεύσεις για το κάπνισμα και την γενικότερη κατανάλωση καπνικών προϊόντων.
Ανεξαρτήτως της αποτελεσματικότητας ή μη των νέων νομοθετικών ρυθμίσεων, η οποία άλλωστε θα αξιολογηθεί εγκυρότερα εν καιρώ, τίθενται τα εξής ζητήματα: είναι οι διατάξεις αυτές in concreto, αλλά και η όλη αντικαπνιστική νομοθεσία in abstracto, σύμφωνες με το Σύνταγμα; Δικαιούται η Πολιτεία να θεσπίζει νόμους, που περιορίζουν την ελευθερία της επιλογής κάποιων πολιτών να καπνίζουν, έστω και για τον «ιερό» σκοπό της προστασίας της δημόσιας υγείας; Νομιμοποιείται το Κράτος να λαμβάνει τέτοια πατερναλιστικά μέτρα απέναντι στους πολίτες του, έστω και χάριν της προστασίας της υγείας τους; Εξαρτάται άραγε η θεμιτότητα των λαμβανομένων μέτρων από την «ιερότητα» του επιδιωκόμενου σκοπού; Και, εν τέλει, παρ’ όλη την ύψιστη σημασία του επιδιωκόμενου σκοπού, είναι θεμιτό το να αναλαμβάνει το Κράτος το ρόλο του «θεματοφύλακα» της υγείας των πολιτών του;
Όλα τα ανωτέρω ερωτήματα εξαρτώνται κυρίως από δύο παράγοντες: αν το κάπνισμα αποτελεί δικαίωμα προστατευόμενο από το Σύνταγμα, και, αν ναι, αν ο νομοθετικός περιορισμός του γίνεται υπό τις προϋποθέσεις που προβλέπονται από το Σύνταγμα και χάριν σκοπού που επίσης αναγνωρίζεται από το Σύνταγμα. Τα ζητήματα αυτά, με αναφορά και στην αντικαπνιστική νομοθεσία άλλων χωρών, επιχειρείται να εξεταστούν στην παρούσα εργασία.
For several decades, there has been a global effort to reduce smoking and the consumption of tobacco products in general because of their harmful effects and in favor of the protection of public health. Greece, which had already developed such initiatives, participates in this effort more actively since 2005, when it ratified, with Law 3420/2005 (Government Gazette issue A 298/06.12.2005), the World Health Organization’s Framework Convention for Tobacco Control of 21.05.2003.
Since then, various anti-smoking provisions have been enacted, not only by laws but also by ministerial decisions, the effectiveness of which was considered rather insufficient, until the voting of the last - and relatively recent - Law 4633/2019 (Government Gazette issue A 161/16.10.2019) on "Establishment of a National Public Health Organization (EODY), regulations for tobacco products, other issues of the Ministry of Health and other provisions", which introduced stricter restrictions and prohibitions on smoking and consumption of tobacco products in general.
Regardless of the effectiveness of the new legislation, which will be evaluated more validly in due course, the following questions arise: are these provisions in concreto, but also all anti-smoking legislation in abstracto, in accordance with the Constitution? Is the State entitled to enact laws that restrict the freedom of choice of some citizens to smoke, even for the "sacred" purpose of protecting public health? Is it legitimate for the State to take such paternalistic measures towards its citizens, even for the sake of protecting their health? Does the legitimacy of the measures taken depend on the "sanctity" of the intended purpose? And, finally, despite the paramount importance of the aim pursued, is it legitimate for the State to assume the role of "guardian" of its citizens’ health?
All the above questions depend mainly on two factors: whether smoking is a right protected by the Constitution, and, if so, whether it is legally restricted under the conditions set by the Constitution and in favor of a purpose also recognized by the Constitution. The present paper attempts to address these issues, with reference to the anti-smoking legislation of other countries.
Αντικαπνιστική Νομοθεσία και Θεμελιώδεις Ελευθερίες. Συνταγματικό Δικαίωμα στο Κάπνισμα;