Η τουριστική βιομηχανία αντιμετωπίζει άμεσα σημαντικές προκλήσεις όσον αφορά την αειφορία και την προστασία του περιβάλλοντος. Ο μαζικός τουρισμός συχνά οδηγεί σε υπερεκμετάλλευση φυσικών πόρων, υποβάθμιση του περιβάλλοντος και κοινωνικές ανισότητες. Η μετάβαση από τον παραδοσιακό μαζικό τουρισμό σε εναλλακτικές μορφές τουρισμού αποτελεί σημαντική προοπτική για την βιώσιμη τουριστική ανάπτυξη. Στην νήσο Κω, οι φυσικές και πολιτιστικές ιδιαιτερότητες μπορούν να αξιοποιηθούν μέσω του εναλλακτικού τουρισμού, συμβάλλοντας στη διαφοροποίηση και τον εμπλουτισμό του υφιστάμενου μοντέλου τουριστικής ανάπτυξης και παράλληλα στην προστασία του περιβάλλοντος και στην ανάπτυξη της τοπικής κοινότητας.

Ο εναλλακτικός τουρισμός επικεντρώνεται στην εμπειρία του τουρίστα μέσω της επαφής με τη φύση, την κουλτούρα και την τοπική κοινότητα. Αυτός ο τύπος τουρισμού προάγει την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση των τοπικών κοινοτήτων.

Η παρούσα εργασία αξιοποίησε μεικτή ερευνητική προσέγγιση περιλαμβάνοντας ερωτηματολόγια σε επισκέπτες του νησιού και ημμιδομημένες συνετεύξεις με εκπροσώπους τοπικών φορέων, επιχειρήσεων και επαγγελματιών του τουρισμού. Από τα ευρήματα της ποσοτικής έρευνας ανάδειχθηκε αυξημένο ενδιαφέρον των επισκεπτών για δραστηριότητες όπως ο ποδηλατικός τουρισμός, οι γαστρονομικές εμπειρίες κ.ά. Παράλληλα τα ποιοτικά δεδομένα ανέδειξαν σημαντικές πρωτοβουλίες αλλά και προκλήσεις όπως η έλλειψη θεσμοθετημένης συνεργασίας μεταξύ των φορέων και η απουσία ενός συντονισμένου στρατηγικού σχεδίου τουριστικής ανάπτυξης του νησιού. Συνολικά, τα ευρήματα καταδεικνύουν ότι η Κως διαθέτει τις προυποθέσεις για την ενίσχυση των εναλλακτικών μορφών τουρισμού γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε ένα πιο ισορροπημένο, ανθεκτικό και βιώσιμο τουριστικό μέλλον για τον νησιωτικό αυτό προορισμό.

The tourism industry is currently facing major challenges regarding sustainability and environmental protection. Mass tourism often leads to overexploitation of natural resources, environmental degradation, and social inequalities. The transition from traditional mass tourism to alternative forms of tourism represents a significant opportunity for sustainable tourism development. On the island of Kos, the natural and cultural characteristics can be utilized through alternative tourism, contributing to the diversification and enrichment of the existing tourism development model while simultaneously promoting environmental protection and the growth of the local community.

Alternative tourism focuses on the tourist's experience through interaction with nature, culture, and the local population. This type of tourism fosters environmental preservation and supports local communities, creating a more balanced and inclusive tourism model.

This study employed a combined approach, including questionnaires administered to island visitors and semi-structured interviews with representatives of local institutions, businesses,and tourism professionals. The findings of the quantitative survey revealed an increased interest of visitors in activities such as cycling tourism, gastronomic experiences etc. At the same time, the qualitative data highlighted important initiatives but also challenges, such as the lack of institutionalised cooperation between stakeholders and the absence of a coordinated strategic plan for tourism development.

Overall, the findings indicate that Kos possesses the prerequisites for enhancing alternative forms of tourism, which can lead to a more balanced, resilient, and sustainable tourism future for this island destination.