"Στη Γη των Κρίνων": Ερευνητική και εφαρμοσμένη μελέτη σχεδιασμού φωτισμού ως δραματουργία.

“In the Land of Lilies”: A research- and practice-based study of lighting design as dramaturgy. (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΕΛΕΝΗ ΧΟΥΜΟΥ
  3. Σχεδιασμός Φωτισμού (ΣΦΠ)
  4. 12 Οκτωβρίου 2025
  5. Ελληνικά
  6. 88
  7. Ντόβρος Βασίλειος
  8. ΜΑΡΙΑ ΣΠΕΝΤΖΑ | ΝΤΟΒΡΟΣ ΒΑΣΙΛΕΙΟΣ
  9. Σχεδιασμός φωτισμού, sitespecific παράσταση, περιπατητική παράσταση, δραματουργία φωτός, μεθοδολογία σχεδιασμού, σκηνική εμπειρία, φαινομενολογική προσέγγιση, μεταδραματικό θέατρο, βιωματική εμπειρία
  10. Σχεδιασμός Φωτισμού/ ΣΦΠ50 ΤΕΧΝΗ, ΦΩΣ ΚΑΙ ΨΥΧΟΛΟΓΙΑ ΤΗΣ ΑΝΤΙΛΗΨΗΣ
  11. 1
  12. 4
  13. 23
    • Η παρούσα practice-based διπλωματική εργασία εξετάζει το φως ως αυτοτελές δραματουργικό υλικό και προτείνει μια μεθοδολογία φωτιστικού σχεδιασμού που αναγνωρίζει το φως ως ουσιώδες δραματουργικό μέσο και δημιουργικό εργαλείο στη διαμόρφωση της σκηνικής εμπειρίας. Η μεθοδολογία της εργασίας συνδυάζει θεωρητική ανάλυση και εφαρμοσμένη πρακτική και προσεγγίζεται μέσα από τη μελέτη και τον σχεδιασμό φωτισμού της τοποειδικής, περιπατητικής παράστασης «Στη γη των Κρίνων» (παραγωγή Εθνικής Λυρικής Σκηνής). Αρχικά, η έρευνα εστιάζει στις ιστορικές και αισθητικές μετατοπίσεις που οδήγησαν στην ισοτιμία των σκηνικών μέσων και στην ανάδυση των site-specific και περιπατητικών μορφών, όπου ο τόπος λειτουργεί ως συν-δραματουργός. Η εξέλιξη της θεατρικής τέχνης και η καθιέρωση του όρου «μεταδραματικό θέατρο» οδηγούν στη διερεύνηση του τρόπου με τον οποίο το φως αποκτά δραματουργική υπόσταση.

      Για την ανάλυση των ερευνητικών ερωτημάτων, από το στάδιο του σχεδιασμού έως και τη θεωρητική τεκμηρίωση, αξιοποιούνται θεωρίες πρόσληψης του φωτός που προέρχονται από την οπτική αντίληψη, τη φαινομενολογία και τη σημειωτική. Στη συνέχεια, παρουσιάζεται το πλαίσιο της παραγωγής και τα ζητούμενα σε σχέση με την εκπαιδευτική δράση «Μέλισμα» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, καθώς και ανάλυση του γεωγραφικού και πολιτισμικού τόπου της Κρύας Βρύσης.

      Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, η έρευνα αναπτύσσει μια μεθοδολογία εφαρμοσμένης πρακτικής σχεδιασμού, όπου η οριζόντια συνεργασία μεταξύ των συντελεστών της δημιουργικής ομάδας, η περιβαλλοντική ανάλυση του τόπου και κυρίως του φυσικού φωτός, η δραματολογική επεξεργασία κειμένων και μουσικής, η φαινομενολογική παρατήρηση και οι στοχευμένες in situ δοκιμές οδηγούν σε φωτιστικές αποφάσεις που ευθυγραμμίζονται με τις ροές του κοινού, τη μεταβλητότητα του φυσικού φωτός και τη χωρική υλικότητα.

      Μέσα από φαινομενολογική προσέγγιση αναλύεται η διαδρομή της παράστασης, ενώ κάθε σταθμός της τεκμηριώνεται φωτογραφικά ως μέρος της χωρικής εμπειρίας. Αναδεικνύεται η δραματουργική υπόσταση του φωτός, τόσο μέσα από τις φυσικές του ιδιότητες όσο και μέσα από τις μεταμορφωτικές του δυνατότητες σε σχέση με το φυσικό και πολιτισμικό τοπίο. Η σύμπραξη του φωτός με τον ήχο, τις αρχιτεκτονικές δομές της κοινότητας και τη μορφολογία του περιβάλλοντος συγκροτεί ένα πολυεπίπεδο αντιληπτικό πεδίο, όπου ο χώρος, ο χρόνος και η κίνηση του κοινού συνδιαμορφώνουν μια ενιαία σκηνική εμπειρία.

      Τα συμπεράσματα της έρευνας επιβεβαιώνουν το φως ως ισότιμο δραματουργικό μέσο, ικανό να παράγει νόημα και να διαρθρώνει εμπειρία, ιδίως σε τοποειδικές και περιπατητικές δράσεις Τέλος, προτείνεται η συστηματική ενσωμάτωση του φωτιστικού σχεδιασμού από τα πρώτα στάδια κάθε παραγωγής και η ανάπτυξη της μεθοδολογίας του σε δραματουργικό επίπεδο, μέσω της ενίσχυσης της εκπαίδευσης τόσο των σχεδιαστών όσο και των υπόλοιπων δημιουργικών συντελεστών. Οι αφηγηματικές δυνατότητες του φωτός παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεξερεύνητες ενώ η συστηματική καλλιέργειά τους μπορεί να οδηγήσει σε νέες μορφές σκηνικής αφήγησης μέσα σε ένα διευρυμένο πλαίσιο συνεργασίας μεταξύ θεωρίας, καλλιτεχνικής πράξης και εκπαίδευσης.


    •  The presence practice-based thesis investigates light as an autonomous dramaturgical material and proposes a lighting design methodology that recognizes light as an essential dramaturgical medium and a creative tool for shaping theatrical experience. The study is approached through the design and implementation of lighting for the site-specific, promenade performance “In the Land of Lilies” (Greek National Opera). In this context, light functions as a constitutive factor organizing space and time, shaping rhythm, atmosphere, and meaning.

      The research initially examines historical and aesthetic shifts that enabled the equal status of stage media and the emergence of site-specific and promenade forms, where the location acts as a co-dramaturgical agent. The evolution of theatre and the development of post-dramatic theatre concepts guide the investigation of how light acquires dramaturgical significance.

      To address the research questions, from design to theoretical documentation, theories of light perception from visual studies, phenomenology, and semiotics are employed. The production framework, the educational program “Melisma” by the Greek National Opera, and the geographical and cultural context of Krya Vrysi are analyzed to inform design decisions.

      The methodology combines collaborative work among creative team members, environmental analysis—particularly of natural light—dramaturgical elaboration of text and music, phenomenological observation, and targeted in situ trials. These processes result in lighting choices aligned with audience flow, spatial materiality, and the variability of natural light.

      A phenomenological approach documents the performance trajectory photographically, highlighting the dramaturgical role of light through both its physical properties and transformative potential in relation to the natural and cultural environment. Light’s interaction with sound, architecture, and landscape produces a multi-layered perceptual field in which space, time, and audience movement co-construct a unified theatrical experience.

      The study concludes that light is an equal dramaturgical medium capable of generating meaning and structuring experience. It advocates for the systematic integration of lighting design from the earliest stages of production, the development of dramaturgical methodologies, and the enhancement of education for designers and creative collaborators. The largely unexplored narrative potential of light offers significant opportunities for innovative forms of stage storytelling and interdisciplinary collaboration.

  14. Hellenic Open University
  15. Αναφορά Δημιουργού - Μη Εμπορική Χρήση - Παρόμοια Διανομή 4.0 Διεθνές