Με δεδομένη την ανάγκη για ενεργειακή μετάβαση, ο θεσμός των ενεργειακών κοινοτήτων (ΕΚ) παρουσιάζεται από την βιβλιογραφία σαν μέσο που μπορεί να συμβάλλει στο περιβάλλον, με την ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, αλλά και από κοινωνικής και οικονομικής πλευράς μέσω κατανεμημένου ενεργειακού συστήματος με την συμμετοχή των πολιτών στην διαχείρισή του, περιορίζοντας την ενεργειακή φτώχεια και ενισχύοντας την ενεργειακή δικαιοσύνη και την ενεργειακή δημοκρατία. Στην παρούσα εργασία διερευνάται ο ορισμός της ενεργειακής δημοκρατίας όπως παρουσιάζεται στην βιβλιογραφία και τα χαρακτηριστικά των ΕΚ στην Ευρώπη και ειδικότερα στην Ελλάδα, για να διαπιστώσουμε σε ποιο βαθμό ο τρόπος λειτουργίας τους ενισχύει την ενεργειακή δημοκρατία. Στην συνέχεια παρουσιάζονται τα αποτελέσματα από ερωτηματολόγιο που διαμορφώθηκε κατάλληλα και στάλθηκε ηλεκτρονικά σε ενεργειακές κοινότητες και στην οποία συμμετείχαν 52 ΕΚ από όλη την Ελλάδα. Παρουσιάζονται οι Ευρωπαϊκές οδηγίες που προκύπτουν σε αυτό το πλαίσιο, καθώς και οι αντίστοιχες στην Ελλάδα. Όπως προκύπτει από την έρευνα, στην Ελλάδα οι πολίτες ανταποκρίθηκαν θετικά στον θεσμό των ΕΚ και δηλώνουν ευχαριστημένοι από τα περιβαλλοντικά και οικονομικά αποτελέσματα που έχουν φέρει. Ικανοποιημένοι δηλώνουν και σχετικά με την ενίσχυση της ενεργειακής δημοκρατίας μέσω των ΕΚ, ενώ με σημαντική πλειοψηφία θεωρούν ότι υπάρχουν περιθώρια βελτιώσεων, καθώς και μέσα που θα μπορούσαν να υποστηρίξουν την διεύρυνση του θεσμού. Όπως διαπιστώνεται, από το σύνολο των αιτήσεων έργων για άδεια λειτουργίας, που έχουν γίνει από το 2018, μόνο το 28% από αυτά έχουν συνδεθεί και λειτουργούν. Εμπόδια που εντοπίζονται είναι ο περιορισμένος χώρος του δικτύου ηλεκτρικής ενέργειας, ασάφειες στο νομοθετικό πλαίσιο, έλλειψη χρηματοδοτήσεων καθώς και γραφειοκρατικές δυσλειτουργίες και καθυστερήσεις. Παρουσιάζονται προτάσεις που προκύπτουν από την βιβλιογραφία και τα αποτελέσματα του ερωτηματολογίου για την αντιμετώπιση των εμποδίων αυτών, όπως ο εξορθολογισμός των διοικητικών υπηρεσιών, οικονομική ενίσχυση των ΕΚ με προτεραιότητα στους πολίτες  και χρηματοδοτήσεις για υποδομές αποθήκευσης ενέργειας.  

Given the fact that energy transition is needed, the statute of energy communities (ECs) is revealed in the literature as a means that contributes to the environment preservation by developing the renewable energy sources. From a social and economic perspective, a distributed energy system which is managed by the citizens is reducing energy poverty and strengthens the energy justice and energy democracy. This paper explores the definition of energy democracy as presented in the literature and the characteristics of ECs in Europe and in particular in Greece, in order to determine to what extent their mode of operation enhances energy democracy. Also, the results of a questionnaire that was distributed, and 52 ECs from all over Greece participated, are presented. On top of these results, the European and the Greek directives that arise in this context are presented respectively. The study revealed that the Greek citizens responded positively to the statute of ECs and most of them are found satisfied from the environmental and economic benefits that have been brought. The majority of the participants declared themselves satisfied with the strengthening of energy democracy through the ECs. In addition, a significant majority of them believes that there is room for improvement, as well as means that could support the expansion of the ECs. Regarding all project applications for operating permits submitted since 2018, only 28% have been granted and became up and running. The obstacles identified in the development of ECs are the limited space of the electricity network, the ambiguities in the legislative framework, a lack of funding and bureaucratic dysfunctions and delays. The literature and the questionnaire analysis as well reveal proposals to address these obstacles, such as the rationalization of administrative services, financial support for ECs, prioritizing for citizens and funding for energy storage infrastructure.