Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζεται στη διερεύνηση της σχέσης μεταξύ των ακραίων θερμοκρασιών και της θνησιμότητας στην Ελλάδα, στο πλαίσιο της  κλιματικής αλλαγής τα φαινόμενα της οποίας ολοένα εντείνονται παγκοσμίως. Αναγνωρίζοντας τη δημόσια υγεία ως έναν από τους σημαντικότερους τομείς οι οποίοι  επηρεάζονται από τις μεταβολές του κλίματος, η μελέτη επιχειρεί να καλύψει το ερευνητικό κενό σχετικά με τον τρόπο που οι θερμοκρασιακές διακυμάνσεις επηρεάζουν τις τάσεις των θανάτων στον γενικό πληθυσμό, ανάλογα με την περιοχή, το φύλο, την ηλικία και τις αιτίες θανάτου. Η εργασία ακολουθεί πολυπαραγοντική στατιστική μεθοδολογία, χρησιμοποιώντας κυρίως δεδομένα θανάτων και θερμοκρασίας σε ετήσια βάση, και εφαρμόζει τεχνικές όπως ιστογράμματα, boxplots και ανάλυση υπολοίπων σε στατιστικά μοντέλα.

Τα ευρήματα αποκαλύπτουν έντονη εποχικότητα της θνησιμότητας, με κορύφωση τους χειμερινούς μήνες, ιδίως τον Ιανουάριο και τον Δεκέμβριο. Η αύξηση των θανάτων μετά το 2011 σχετίζεται πιθανώς με δημογραφική γήρανση, οικονομική κρίση και αυξημένα ακραία καιρικά φαινόμενα. Η ανάλυση κατά γεωγραφικές ζώνες φανέρωσε ότι σε αγροτικές και ημιαστικές περιοχές (π.χ. Ζώνες Α, Γ, Δ) η θνησιμότητα μειώνεται με την αύξηση της θερμοκρασίας, ενώ στις αστικές περιοχές (Ζώνη Β) παρατηρείται ουδέτερη ή και θετική συσχέτιση, υποδεικνύοντας αυξημένη θνησιμότητα σε υψηλές θερμοκρασίες – πιθανώς λόγω του φαινομένου της αστικής θερμικής νησίδας και της ρύπανσης.

Ιδιαίτερη σημασία δόθηκε στην ανάλυση ανά φύλο και ηλικιακή ομάδα, αποκαλύπτοντας ότι οι γυναίκες και κυρίως οι άνω των 75 ετών εμφανίζουν υψηλότερα ποσοστά θνησιμότητας. Οι αιτίες θανάτου εξετάστηκαν σε 55 διαφορετικές κατηγορίες, με κυρίαρχες τις καρδιαγγειακές και τις αναπνευστικές παθήσεις.

Η εργασία ενσωματώνει διεθνή βιβλιογραφική ανασκόπηση, συγκρίνοντας τα ελληνικά δεδομένα με ευρήματα από άλλες περιοχές, όπως η Κίνα, η Ινδία, η Ιαπωνία και η Μεσόγειος, προσφέροντας περιφερειακή προοπτική. Παράλληλα, προτείνει ότι η ένταση των επιπτώσεων των ακραίων θερμοκρασιών εξαρτάται από κοινωνικοοικονομικούς παράγοντες, την ηλικία, την τοποθεσία και τη διαθεσιμότητα υγειονομικών πόρων.

Η έρευνα καταλήγει στην ανάγκη υιοθέτησης προσαρμοστικών πολιτικών και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας του πληθυσμού. Εισηγείται τη δημιουργία συστημάτων έγκαιρης προειδοποίησης, την αύξηση πρασίνου, τη θερμική αναβάθμιση του δομημένου περιβάλλοντος, και την εστιασμένη προστασία ευάλωτων ομάδων. Επιπλέον, η εργασία ανοίγει τον δρόμο για την ανάπτυξη συστημάτων πρόβλεψης θανάτων σε πραγματικό χρόνο, βασισμένων σε θερμοκρασιακά δεδομένα και άλλες μεταβλητές δημόσιας υγείας.

Εν κατακλείδι, η διπλωματική εργασία συμβάλλει ουσιαστικά στη διερεύνηση της σχέσης θερμοκρασίας και θνησιμότητας σε ελληνικό και μεσογειακό πλαίσιο, αναδεικνύοντας την ανάγκη για γεωγραφικά εξειδικευμένες και επιστημονικά τεκμηριωμένες παρεμβάσεις στην εποχή της κλιματικής κρίσης.

This dissertation focuses on investigating the relationship between extreme temperatures and mortality in Greece, within the broader context of climate change, whose phenomena are increasingly intensifying worldwide. Recognizing public health as one of the most significantly affected sectors by climate variability, the study seeks to address the research gap regarding how temperature fluctuations influence mortality trends in the general population, depending on region, gender, age, and causes of death. A multifactorial statistical methodology is applied, primarily using annual data on deaths and temperatures, incorporating techniques such as histograms, boxplots, and residual analysis within statistical models.

The findings reveal a strong seasonality in mortality, peaking during the winter months—particularly in January and December. The increase in deaths after 2011 is likely linked to demographic aging, the economic crisis, and an uptick in extreme weather events. Geographic zone analysis showed that in rural and semi-urban areas (e.g., Zones A, C, D), mortality decreases as temperature increases, whereas in urban areas (Zone B), a neutral or even positive correlation is observed, indicating higher mortality at elevated temperatures—possibly due to the urban heat island effect and pollution.

Special emphasis was placed on analysis by gender and age group, revealing that women—especially those over 75 years old—exhibit higher mortality rates. Causes of death were examined across 55 distinct categories, with cardiovascular and respiratory diseases being the most prevalent.

The thesis incorporates an international literature review, comparing Greek data with findings from other regions such as China, India, Japan, and the Mediterranean, offering a regional perspective. At the same time, it suggests that the severity of extreme temperature impacts depends on socioeconomic factors, age, location, and the availability of healthcare resources.

The study concludes with a call for the adoption of adaptive policies and the strengthening of population resilience. It recommends the development of early warning systems, urban greening, thermal upgrading of built environments, and targeted protection of vulnerable groups. Additionally, it paves the way for the creation of real-time mortality prediction systems based on temperature data and other public health variables.

In conclusion, this dissertation makes a substantial contribution to understanding the relationship between temperature and mortality in both Greek and Mediterranean contexts, highlighting the need for geographically tailored and scientifically grounded interventions in the era of climate crisis.