Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει σε βάθος τη διαχείριση και αξιοποίηση των αστικών αποβλήτων, με στόχο την κατανόηση των σύγχρονων πρακτικών και τεχνολογιών που εφαρμόζονται στην Ελλάδα και διεθνώς. Αρχικά, στο πρώτο κεφάλαιο μέσω βιβλιογραφικής ανασκόπησης θα πραγματοποιηθεί παρουσίαση της έννοιας των αστικών στερεών αποβλήτων (ΑΣΑ), της σύστασής τους και των ποιοτικών και ποσοτικών χαρακτηριστικών που τα καθιστούν ιδιαίτερα ως προς τη διαχείρισή τους. Έμφαση δίνεται τόσο στα στερεά όσο και στα υγρά απόβλητα που απαντώνται στον αστικό ιστό με απώτερο σκοπό τη κατανόηση των διαφοροποιήσεων οι οποίες υπάρχουν μεταξύ τους για την καλύτερη διαλογή και επεξεργασία. Στο δεύτερο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα της διαχείρισης, αναλύονται τα στάδια διαχείρισης των ΑΣΑ, από τη συλλογή και μεταφορά έως την τελική διάθεση ή αξιοποίηση, ενώ παρουσιάζονται οι βασικές μέθοδοι επεξεργασίας, όπως η υγειονομική ταφή, η αναερόβια χώνευση, η κομποστοποίηση, καθώς και καινοτόμες τεχνικές όπως η πυρόλυση και η παραγωγή βιοκαυσίμων. Το τρίτο κεφάλαιο επικεντρώνεται στους χώρους υγειονομικής ταφής απορριμμάτων (ΧΥΤΑ) στην Ελλάδα, με αναφορά στη χωροθέτηση, τη διαμόρφωση και τη λειτουργία τους και στα είδη και τις ποσότητες αποβλήτων που δέχονται. Ενώ στα τελευταία υποκεφάλαια γίνεται αναφορά στην αναγκαιότητα και τις διαδικασίες της μετάβασης από τους ΧΥΤΑ στους ΧΥΤΥ καθώς και στα πλεονεκτήματα και τα οφέλη που υπάρχουν. Στο τέταρτο κεφάλαιο, μελετώνται οι μέθοδοι αξιοποίησης αποβλήτων εντός των ΧΥΤΑ, όπως η ανάκτηση βιοαερίου, η ανάκτηση ανακυκλώσιμων υλικών και η παραγωγή υλικών κάλυψης. Επιπλέον, παρουσιάζεται η τεχνική εξόρυξης και επαναξιοποίησης παλαιών απορριμμάτων (LFM), με τα αντίστοιχα πλεονεκτήματα και περιορισμούς. Το πέμπτο και τελευταίο κεφάλαιο εστιάζει στην ανάλυση της παραγωγής βιοαερίου από τα υπολειπόμενα απόβλητα του ΧΥΤΑ, με ειδική αναφορά στην περίπτωση της Μονάδας Επεξεργασίας Απορριμμάτων και του ΧΥΤΥ Παλαιοχούνης Αρκαδίας. Παρουσιάζονται τα ποιοτικά χαρακτηριστικά των υπολειμμάτων, η θεωρητική βάση της παραγωγής βιοαερίου, η εκτιμώμενη παραγόμενη ποσότητα, καθώς και οι εφαρμογές του βιοαερίου σε ενεργειακά συστήματα. Η μελέτη αναδεικνύει τη σημασία της ολοκληρωμένης διαχείρισης αποβλήτων για τη βιώσιμη ανάπτυξη και την προστασία του περιβάλλοντος, προτείνοντας την ενεργειακή αξιοποίηση ως βασικό μοχλό της κυκλικής οικονομίας.

This thesis thoroughly examines the management and utilization of municipal waste, aiming to understand the contemporary practices and technologies applied in Greece and internationally. The first chapter, through a literature review, presents the concept of municipal solid waste (MSW), its composition, and the qualitative and quantitative characteristics that make its management particularly challenging. Emphasis is placed on both solid and liquid waste found in urban environments, with the ultimate goal of understanding the differences between them in order to improve sorting and processing practices. The second chapter highlights the necessity of waste management, analyzes the main stages involved from collection and transportation to final disposal or recovery and presents the core treatment methods such as sanitary landfilling, anaerobic digestion, composting, as well as innovative techniques like pyrolysis and biofuel production. The third chapter focuses on sanitary landfill sites (SLFs) in Greece, discussing site selection, configuration, and operation, as well as the types and quantities of waste they receive. The final subchapters address the transition from SLFs to modern landfill sites for residual waste (LFWRs), outlining the processes, necessity, and associated benefits of this transition. In the fourth chapter, the study explores waste recovery methods within landfills, including biogas recovery, recyclable material extraction, and the production of daily cover materials. Additionally, the technique of landfill mining and the reuse of old waste (LFM) is presented, along with its advantages and limitations. The fifth and final chapter focuses on biogas production from residual waste, with particular reference to the Waste Treatment Facility and LFWR in Paleochouni, Arcadia. It examines the qualitative characteristics of the residuals, the theoretical basis of biogas generation, the estimated quantities produced, and the applications of biogas in energy systems. The study highlights the significance of integrated waste management in promoting sustainable development and environmental protection, proposing energy recovery as a key driver of the circular economy.