Εισαγωγή: Η εταιρική βιωσιμότητα ενοποιεί τους οικονομικούς στόχους μιας επιχείρησης με τον σεβασμό στο περιβάλλον και την κοινωνική υπευθυνότητα, προωθώντας το «τριπλό αποτύπωμα» κέρδος-πλανήτης-άνθρωπος. Για τη φαρμακοβιομηχανία, όπου η ποιότητα, η κανονιστική συμμόρφωση και η εταιρική φήμη είναι αδιαπραγμάτευτες, η βιωσιμότητα μετατρέπεται σε κρίσιμο πλεονέκτημα. Η λιτή διοίκηση μειώνει σπατάλες και βελτιώνει ροές αξίας, ενώ ο ψηφιακός μετασχηματισμός με IoT, big data και AI επιτρέπει παρακολούθηση σε πραγματικό χρόνο και τεκμηριωμένες αποφάσεις. Ο συνδυασμός τους, Lean 4.0, μεταφράζει την αποδοτικότητα σε απτό όφελος βιωσιμότητας. Παράλληλα, η φαρμακοβιομηχανία αντιμετωπίζει αυστηρότερους κανονισμούς, ανάγκη για ιχνηλασιμότητα και στροφή σε εξατομικευμένες θεραπείες, απαιτώντας «έξυπνα» και περιβαλλοντικά υπεύθυνα εργοστάσια. Καθοριστικός είναι ο ανθρώπινος παράγοντας, οι αντιλήψεις των εργαζομένων για τη βιωσιμότητα, τη λιτή λογική και τις νέες τεχνολογίες καθορίζουν τον ρυθμό και την επιτυχία της αλλαγής. Με την ενεργό συμμετοχή και στοχευμένη εκπαίδευσή τους, η διοίκηση μπορεί να ευθυγραμμίσει όλους προς έναν κοινό, βιώσιμο προσανατολισμό.
Σκοπός: Η εργασία διερευνά αν και πώς οι πρακτικές λιτής διοίκησης, όταν υποστηρίζονται από ψηφιακές τεχνολογίες, βελτιώνουν τους δείκτες βιωσιμότητας στις φαρμακευτικές εταιρείες. Παράλληλα εξετάζει τον ρόλο της ανώτατης ηγεσίας, της εκπαίδευσης, των πράσινων πρακτικών και των έξυπνων τεχνολογιών ως διαμεσολαβητικών μηχανισμών.
Μέθοδος: Η συλλογή των δεδομένων γίνεται μέσα από ένα ερωτηματολόγιο, το οποίο διαμορφώθηκε βασισμένο σε διεθνή βιβλιογραφία Lean-Digital-Green και διανεμήθηκε σε εργαζομένους δέκα φαρμακευτικών εταιρειών (επτά στην Ελλάδα, τρεις στην Ολλανδία) με διαδικασία snowball και στοχευμένες προσκλήσεις μέσω LinkedIn. Οι απαντήσεις συλλέχθηκαν ανώνυμα, χρησιμοποιώντας κλίμακα Likert 5 σημείων και αναλύθηκαν με PLS-SEM στο SmartPLS 4, μετά από πιλοτική δοκιμή εγκυρότητας και αξιοπιστίας.
Αποτελέσματα: Το μοντέλο εμφάνισε υψηλή εσωτερική συνέπεια (Cronbach’s α 0,842–0,957) και ικανοποιητική συγκλίνουσα εγκυρότητα (AVE > 0,47).
Οι βασικές σχέσεις του υποδείγματος ήταν στατιστικά σημαντικές. Συγκεκριμένα, η ανώτατη διοίκηση επηρέασε θετικά τις πράσινες πρακτικές (β = 0,811, p < 0,001) και τη λιτή διοίκηση (β = 0,355, p < 0,001), ενώ η εκπαίδευση σχετιζόταν θετικά με τη λιτή διοίκηση (β = 0,543, p < 0,001). Επιπλέον, οι έξυπνες τεχνολογίες επηρέασαν θετικά τον ψηφιακό μετασχηματισμό (β = 0,464, p < 0,001).Οι συνδυασμένες επιδράσεις Lean και Digital εξήγησαν σημαντικό ποσοστό διακύμανσης στην απόδοση βιωσιμότητας, επιβεβαιώνοντας ότι η υιοθέτηση Lean 4.0 οδηγεί σε οικονομικά, περιβαλλοντικά και κοινωνικά οφέλη.
Συμπεράσματα: Η έρευνα επιβεβαιώνει ότι ο συνδυασμός λιτής διοίκησης και ψηφιακού μετασχηματισμού αποτελεί ικανό παράγοντα για την επίτευξη εταιρικής βιωσιμότητας στη φαρμακοβιομηχανία. Η δέσμευση της ηγεσίας και η συνεχής εκπαίδευση προσωπικού αναδεικνύονται ως κρίσιμοι ενισχυτές καθώς κατευθύνουν την υιοθέτηση πράσινων πρακτικών, διευκολύνουν την αποδοχή «έξυπνων» τεχνολογιών και ενισχύουν την οργανωσιακή κουλτούρα βελτίωσης. Η μελέτη συμβάλλει θεωρητικά ενώ παρέχει και πρακτικές κατευθύνσεις για τη διαμόρφωση ανθεκτικών, ανταγωνιστικών και υπεύθυνων επιχειρησιακών μοντέλων στον κλάδο.

Introduction: Corporate sustainability reconciles a firm’s economic objectives with environmental stewardship and social responsibility, advancing the “triple bottom line” of profit–planet–people. In the pharmaceutical industry, where product quality, regulatory compliance and corporate reputation are non-negotiable sustainability becomes a critical competitive asset. Lean management eliminates waste and streamlines value flows, while digital transformation built on IoT, big-data analytics and AI enables real-time monitoring and evidence-based decisions. Their convergence, Lean 4.0, converts efficiency gains into tangible sustainability benefits. At the same time, the sector faces tighter regulations, stricter traceability requirements and a shift toward personalised therapies, calling for “smart” and environmentally responsible factories. The human factor is decisive, employees’ perceptions of sustainability, lean thinking and new technologies determine the pace and success of change. Through active involvement and targeted training, management can align all stakeholders around a shared sustainable orientation.
Purpose: This study investigates whether and in what ways lean management practices, when reinforced by digital technologies, improve sustainability indicators in pharmaceutical firms. It also examines the mediating roles of top-management commitment, employee training, green practices and smart technologies.
Method: Data were gathered via a questionnaire grounded in the international Lean–Digital–Green literature and distributed to employees of ten pharmaceutical companies (seven in Greece, three in the Netherlands) through snowball sampling and targeted LinkedIn invitations. Responses (n = 124) were anonymous, captured on a five-point Likert scale and analysed with PLS-SEM in SmartPLS 4 following a pilot validity-reliability test.
Results: The measurement model exhibited high internal consistency (Cronbach’s α = 0.842–0.957) and satisfactory convergent validity (AVE > 0.47).
The main relationships in the model were statistically significant. Specifically, top management had a positive effect on green practices (β = 0.811, p < 0.001) and on lean management (β = 0.355, p < 0.001), while training was positively associated with lean management (β = 0.543, p < 0.001). In addition, smart technologies positively influenced digital transformation (β = 0.464, p < 0.001).
The joint Lean-and-Digital effects explained a substantial share of the variance in sustainability performance, confirming that adopting Lean 4.0 yields economic, environmental and social benefits.
Conclusions: Integrating lean management with digital transformation is a powerful driver of corporate sustainability in the pharmaceutical sector. Leadership commitment and continuous employee training act as critical amplifiers—steering the adoption of green practices, fostering acceptance of smart technologies and strengthening a culture of continuous improvement. The study bridges the Lean, Digital and Sustainability domains and offers concrete guidance for building resilient, competitive and responsible business models in the industry.