Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τις σύνθετες και πολυδιάστατες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής στο σύστημα υγείας και στην ψυχική υγεία. Αρχικά, αναλύεται η έννοια, τα αίτια και οι συνέπειες της κλιματικής αλλαγής καθώς και οι φυσικές καταστροφές που προκαλούνται λόγω κλιματικών αλλαγών. Η κλιματική αλλαγή αποτελεί μια σημαντική πρόκληση τα τελευταία χρόνια, αφού οι επιπτώσεις που προκαλεί στο περιβάλλον, στο σύστημα υγείας αλλά και στην ψυχική υγεία των ανθρώπων είναι ανεπανόρθωτες. Η συνεχόμενη αύξηση της θερμοκρασίας, τα έντονα καιρικά φαινόμενα και οι φυσικές καταστροφές που προκαλούνται επιβαρύνουν σε μεγάλο βαθμό το σύστημα υγείας, ιδιαίτερα των χωρών που επλήγησαν. Οι φυσικές καταστροφές αυξάνουν τους τραυματισμούς, τις αναπηρίες ενισχύουν αναπνευστικές και καρδιαγγειακές παθήσεις αλλά παράλληλα εμφανίζουν και διάφορα είδη λοιμωδών και μεταδοτικών νοσημάτων. Οι περιβαλλοντικές συνέπειες είναι τεράστιες και προκαλούν την ανησυχία και τον φόβο των ιθυνόντων. Οι περιοχές που πλήττονται περισσότερο από την κλιματική αλλαγή είναι κυρίως οι χώρες χαμηλού εισοδήματος που ζουν σε μέρη υψηλού περιβαλλοντικού κινδύνου και δεν διαθέτουν τα κατάλληλα μέσα για να προστατευτούν. Ακόμα, η κλιματική αλλαγή προκαλεί επιπτώσεις όχι μόνο στην υγεία αλλά και στην οικονομία, την κοινωνία καθώς και την ψυχική υγεία. Υποδομές, σπίτια, επιχειρήσεις και περιουσίες καταστρέφονται ολοκληρωτικά προκαλώντας σημαντικές ζημιές στις μεταφορές και στις επικοινωνίες. Στη συνέχεια αναλύεται η λειτουργία των συστημάτων υγείας, εστιάζοντας στον τρόπο με τον οποίο τα ακραία καιρικά φαινόμενα, οι μεταδοτικές ασθένειες και οι φυσικές καταστροφές επιβαρύνουν τις δομές υγείας, τους ασθενείς και το προσωπικό τους. Παράλληλα, αναδεικνύεται η αύξηση ψυχικών διαταραχών που προκαλούνται από την κλιματικές συνθήκες, όπως είναι το άγχος, η κατάθλιψη και το οικολογικό πένθος. Πληθυσμοί ιδιαίτερα ευάλωτοι στις ψυχικές διαταραχές είναι κυρίως οι ιθαγενείς, οι οποίοι είναι στενά συνδεδεμένοι με το περιβάλλον στο οποίο ζουν. Άνθρωποι όλων των ηλικιών υποφέρουν τόσο σωματικά όσο και ψυχικά. Μάλιστα, κάποιοι απ’ αυτούς αναγκάζονται να μεταναστεύσουν σε άλλα μέρη ή ακόμα και σε άλλες χώρες προκειμένου να νιώσουν ξανά ασφαλείς και να μπορέσουν να συνεχίσουν στην καθημερινότητά τους. Οι κλιματικές συνθήκες επηρεάζουν την ψυχική υγεία των ανθρώπων προκαλώντας στους πληγέντες κατάθλιψη, άγχος αλλά και την διαταραχή του μετατραυματικού στρες (PTSD). Τέλος, το οικολογικό άγχος δημιουργεί καταθλιπτικά συναισθήματα και μια αίσθηση αβεβαιότητας για το μέλλον κυρίως στα παιδιά και στους νέους που έρχονται αντιμέτωποι με φυσικές καταστροφές προκαλώντας μάλιστα σε πολλούς διάφορες ψυχικές ασθένειες ή επιβαρύνουν τις ήδη υπάρχουσες. Για τους λόγους αυτούς, στην εργασία καταγράφονται καλές πρακτικές και πολιτικές μετριασμού και προσαρμογής, όπως η εκπαίδευση επαγγελματιών και η παροχή ψυχολογικής υποστήριξης. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στην πρόληψη μέσω ευαισθητοποίησης του πληθυσμού και στην ενίσχυση της ψυχικής ανθεκτικότητας. Εν κατακλείδι, προτείνονται στρατηγικές παρέμβασης και προσαρμογής που προέρχονται από διεθνείς οργανισμούς όπως είναι ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στοχεύοντας σε ένα πιο ανθεκτικό και δίκαιο σύστημα υγείας έναντι των συνεπειών της κλιματικής κρίσης.

This thesis examines the complex and multidimensional impacts of climate change on the health system and mental health. First, the concept, causes and consequences of climate change are analyzed, as well as the natural disasters caused by climate change. Climate change has been a major challenge in recent years, as the effects it causes on the environment, the health system and people's mental health are irreversible. The constant increase in temperature, the severe weather events and the natural disasters caused are placing a heavy burden on the health system, particularly in the countries affected. Natural disasters increase injuries, disability, respiratory and cardiovascular diseases, but they also cause various types of infectious and communicable diseases. The environmental consequences are enormous and cause concern and fear among decision-makers. The areas most affected by climate change are mainly low-income countries that live in places of high environmental risk and lack the means to protect themselves. Furthermore, climate change is having an impact not only on health but also on the economy, society and mental health. Infrastructure, homes, businesses and property are being completely destroyed, causing significant damage to transport and communications. The functioning of health systems is then analyzed, focusing on how extreme weather events, communicable diseases and natural disasters affect health structures, patients and staff. At the same time, it highlights the increase in climate-induced mental disorders such as anxiety, depression and ecological mourning. Populations particularly vulnerable to mental disorders are mainly indigenous people, who are closely linked to the environment in which they live. People of all ages suffer both physically and mentally. Some of them are even forced to migrate to other places or even other countries in order to feel safe again and to be able to continue their daily lives. Climate conditions affect people's mental health, causing depression, anxiety and post-traumatic stress disorder (PTSD) in those affected. Finally, ecological stress creates depressive feelings and a sense of uncertainty about the future, especially for children and young people who are confronted with natural disasters, causing many of them to suffer from various mental illnesses or aggravating existing ones. For these reasons, the paper documents good practices and policies for mitigation and adaptation, such as training of professionals and provision of psychological support. Particular emphasis is placed on prevention through awareness-raising and on building mental resilience. In conclusion, intervention and adaptation strategies derived from international organizations such as the World Health Organization are proposed, aiming at a more resilient and equitable health system against the consequences of the climate crisis.