Κοινωνιολογική και Ψυχολογική Προσέγγιση της Υγείας και των Υπηρεσιών Υγείας / ΔΜΥ-61
2
1
33
περιέχει : γραφήματα, διαγράμματα, πίνακες
Εισαγωγή: Η ανακοίνωση δυσάρεστων ειδήσεων συνιστά μία από τις πλέον απαιτητικές πτυχές της ιατρικής πράξης, καθώς συνδυάζει όχι μόνο κλινικές αλλά και ψυχολογικές και ηθικές παραμέτρους. Η παρούσα μελέτη εστιάζει στη σχέση των χαρακτηριστικών της προσωπικότητας των ιατρών και στον τρόπο ανακοίνωσης δυσάρεστων ειδήσεων, επιδιώκοντας να αναδείξει παράγοντες που ενισχύουν την αποτελεσματική και ανθρώπινη επικοινωνία.
Σκοπός: Κύριος στόχος υπήρξε η διερεύνηση του ρόλου που διαδραματίζουν οι Πέντε Μεγάλοι Παράγοντες της προσωπικότητας (εξωστρέφεια, προσήνεια, ευσυνειδησία, νευρωτισμός και ανοιχτότητα στην εμπειρία) τόσο στη διαμόρφωση στάσεων απέναντι στην ανακοίνωση δυσάρεστων ειδήσεων, όσο και στην αυτοαναφερόμενη ικανότητα υλοποίησης αυτής της διαδικασίας. Επιπρόσθετα εξετάστηκαν δημογραφικές και κλινικές μεταβλητές, όπως η ηλικία, η ύπαρξη παιδιών και η εκπαίδευση σε δομημένα πρωτόκολλα.
Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα της έρευνας αποτέλεσαν 122 ιατροί από διάφορες ειδικότητες, ηλικιακές ομάδες και επίπεδα εμπειρίας. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωσαν ένα ανώνυμο ερωτηματολόγιο το οποίο περιελάμβανε: τη κλίμακα Breaking Bad News Attitude Scale, για την αξιολόγηση των στάσεων απέναντι στην ανακοίνωση δυσάρεστων ειδήσεων, το Big Five Inventory για τη μέτρηση των βασικών διαστάσεων προσωπικότητας και μια φόρμα με κοινωνικοδημογραφικά και επαγγελματικά στοιχεία. Η στατιστική ανάλυση έγινε με το στατιστικό πακέτο SPSS.
Αποτελέσματα: Η μελέτη ανέδειξε ότι χαρακτηριστικά της προσωπικότητας, όπως η προσήνεια, σχετίζονται με πιο ανθρώπινο και επαγγελματικό τρόπο ανακοίνωσης συναισθηματικά φορτισμένων ειδήσεων. Η προσήνεια συσχετίστηκε θετικά τόσο με την ποιότητα του τρόπου ανακοίνωσης, σύμφωνα με το πρωτόκολλο SPIKES, όσο και με τη στάση υπέρ της ανάγκης για κατάρτιση στην ανακοίνωση δυσάρεστων ειδήσεων. Επιπλέον, δημογραφικοί και επαγγελματικοί παράγοντες όπως η ύπαρξη παιδιών, η συμμετοχή σε ομάδα Balint και η αποκλειστική κατοχή πτυχίου ιατρικής σε σύγκριση με την ανώτερη εκπαίδευση συσχετίστηκαν θετικά με τον πιο κατάλληλο τρόπο ανακοίνωσης και μεγαλύτερη υποστήριξη της ανάγκης για εκπαίδευση. Συνολικά, η προσήνεια αναδείχθηκε ως ο ισχυρότερος ανεξάρτητος προβλεπτικός παράγοντας στις αναλύσεις παλινδρόμησης (p < 0,001). Τα παραπάνω αποτελέσματα τονίζουν την ανάγκη ενσωμάτωσης στοχευόμενων παρεμβάσεων για την εκπαίδευση των ιατρών ώστε να μπορούν να αντιμετωπίζουν με αποτελεσματικό τρόπο την ανακοίνωση δυσάρεστων ειδήσεων.
Συμπεράσματα: Τα ευρήματα αναδεικνύουν τη σημασία της προσήνειας στην αποτελεσματική και υποστηρικτική ανακοίνωση δυσάρεστων ειδήσεων. Η ενσωμάτωση κατάλληλων εκπαιδευτικών δράσεων, προσαρμοσμένων στο προφίλ των ιατρών, δύναται να βελτιώσει την ποιότητα της επικοινωνίας και να διασφαλίσει μεγαλύτερη υποστήριξη των ασθενών. Η προώθηση δομημένων πρωτοκόλλων και η περαιτέρω έρευνα σε διαφορετικά κλινικά πλαίσια κρίνονται απαραίτητες.
Introduction: Breaking bad news is one of the most demanding aspects of medical practice, as it encompasses not only clinical but also psychological and ethical parameters. The present study focuses on the relationship between physicians’ personality traits and the way they communicate negative developments, seeking to shed light on factors that enhance effective and humane communication.
Objective: The main objective was to investigate the role played by the Big Five Personality Factors (extraversion, agreeableness, conscientiousness, neuroticism and openness to experience) in both shaping attitudes towards breaking bad news and the self-reported ability to implement this process. Additionally, demographic and clinical variables were examined, such as age, parental status and training in structured protocols.
Material and Method: 122 physicians from various specialties, age groups and levels of experience participated. Two weighted questionnaires were used: the Big Five Inventory to measure the main personality dimensions and the Breaking Bad News Attitude Scale to assess attitudes towards the announcement of unpleasant news. The collection was carried out with electronic and paper questionnaires, followed by descriptive and inductive statistical analyses.
Results: The study revealed that personality traits, such as agreeableness, are related to a more humane and professional way of delivering emotionally charged news. Agreeableness was positively associated with both the quality of the communication approach, according to the SPIKES protocol, and with the attitude in favor of the need for training in breaking bad news. Furthermore, demographic and professional factors such as having children, participation in a Balint group, and holding only a medical degree compared to higher education were positively associated with a more appropriate way of delivering the news and greater support for the need for training. Overall, agreeableness emerged as the strongest independent predictive factor in the regression analyses (p < 0.001). These findings emphasize the need to incorporate targeted interventions in the training of physicians so that they can effectively manage the delivery of bad news.
Conclusions: The findings highlight the importance of cooperation in the effective and supportive communication of bad news. The integration of appropriate educational activities, adapted to the profile of physicians, can improve the quality of communication and ensure greater support for patients. The promotion of structured protocols and further research in different clinical contexts are considered necessary.
