Η παρούσα εργασία διερευνά τον ρόλο των διεθνών προτύπων πιστοποίησης στη βελτίωση της ποιότητας, της αξιοπιστίας και της ιχνηλασιμότητας του φυτικού πολλαπλασιαστικού υλικού (ΦΠΥ), με εστίαση σε σπόρους, βιοτράπεζες και γενετικούς πόρους. Στο επίκεντρο της ανάλυσης βρίσκονται τέσσερα κύρια πρότυπα: τα Πρότυπα Διαπίστευσης του ISTA για τη δοκιμή σπόρων, το ISO 17025 για την τεχνική επάρκεια εργαστηρίων, το ISO 20387 για τη λειτουργία βιοτραπεζών και το ISO 21899 για την επικύρωση μεθόδων επεξεργασίας βιολογικού υλικού.
Μέσω συγκριτικής ανάλυσης, εξετάζονται οι συνέργειες και οι διαφορές των προτύπων, με στόχο τον προσδιορισμό βέλτιστων πρακτικών για εργαστήρια και βιοτράπεζες. Η μελέτη τονίζει ότι ο ISTA προσφέρει εξειδικευμένες λύσεις για τη δοκιμή βιωσιμότητας και καθαρότητας σπόρων, ενώ το ISO 17025 καθιερώνει καθολικές αρχές ακρίβειας και επαναληψιμότητας. Παράλληλα, τα ISO 20387 και 21899 εγγυώνται τη μακροπρόθεσμη διατήρηση της γενετικής ακεραιότητας και την επιστημονική αυστηρότητα στις διαδικασίες βιοτράπεζας.
Στο πλαίσιο της πρακτικής εφαρμογής, παρουσιάζεται μια μελέτη περίπτωσης της ελληνικής εταιρείας ΣΠΥΡΟΥ ΑΕΒΕ, η οποία συνεργάζεται με ένα εργαστήριο ποιοτικού ελέγχου πιστοποιημένο από τον ISTA. Η ανάλυση καταγράφει τις προκλήσεις και τα οφέλη της τήρησης προτύπων σε μεσαίες επιχειρήσεις, όπως η διαχείριση πόρων, η εκπαίδευση προσωπικού και η ενσωμάτωση πολυάριθμων κανονιστικών απαιτήσεων. Η εταιρεία αποτελεί παράδειγμα του πώς η διαπίστευση ενισχύει την ανταγωνιστικότητα, διευκολύνει την πρόσβαση σε διεθνείς αγορές και υποστηρίζει τη βιώσιμη αγροτική καινοτομία.
Τα συμπεράσματα της έρευνας υπογραμμίζουν ότι ο συνδυασμός προτύπων (π.χ., ISTA με ISO 17025 ή ISO 21899) δημιουργεί ένα ολοκληρωμένο πλαίσιο διασφάλισης ποιότητας, ικανό να αντιμετωπίσει τις προκλήσεις των σύγχρονων αγροτικών αλυσίδων. Η εργασία καταλήγει ότι η τυποποίηση δεν αποτελεί μόνο εργαλείο συμμόρφωσης, αλλά στρατηγικό πλεονέκτημα για την προώθηση της διαφάνειας και της προστασίας της βιοποικιλότητας.                                                                                              Τέλος, προτείνεται η σταδιακή εφαρμογή των προτύπων σε ελληνικές επιχειρήσεις, με έμφαση στη βελτίωση της υποδομής, την εκπαίδευση και τη συνεργασία με διεθνείς φορείς.
Αυτή η εργασία συνεισφέρει τόσο στη θεωρητική συζήτηση για τη διασφάλιση ποιότητας στον αγροτικό τομέα, όσο και στην πρακτική υποστήριξη επιχειρήσεων που στοχεύουν στην ευθυγράμμιση με παγκόσμιες απαιτήσεις, προωθώντας ένα πιο ανθεκτικό και βιώσιμο αγροτικό τοπίο.

This study explores the role of international certification standards in enhancing the quality, reliability, and traceability of plant reproductive material (PRM), with a focus on seeds, biobanks, and genetic resources. Central to the analysis are four key standards: the ISTA Accreditation Standards for seed testing, ISO 17025 for laboratory technical competence, ISO 20387 for biobanking, and ISO 21899 for validating biobanking processing methods.
Through comparative analysis, the synergies and differences among these standards are examined to identify best practices for laboratories and biobanks. The study highlights that ISTA provides specialized solutions for seed viability and purity testing, while ISO 17025 establishes universal principles of accuracy and reproducibility. In parallel, ISO 20387 and 21899 ensure the long-term preservation of genetic integrity and scientific rigor in biobanking processes.
In the context of practical application, a case study of the Greek company SPYROU AEVE is presented. The company collaborates with an ISTA-certified quality control laboratory. The analysis documents the challenges and benefits of adhering to standards in medium-sized enterprises, such as resource management, staff training, and compliance with multiple regulatory requirements. The company exemplifies how certification enhances competitiveness, facilitates access to international markets, and supports sustainable agricultural innovation.
The conclusions of the research emphasize that combining standards (e.g., ISTA with ISO 17025 or ISO 21899) creates a comprehensive quality assurance framework capable of addressing the challenges of modern agricultural supply chains. The study concludes that standardization is not merely a compliance tool but a strategic advantage for promoting transparency, ethical governance, and biodiversity protection. Finally, the gradual implementation of these standards in Greek enterprises is recommended, with a focus on improving infrastructure, training, and collaboration with international bodies.
This work contributes both to the theoretical discussion on quality assurance in agriculture and to the practical support of enterprises aiming to align with global requirements, fostering a more resilient and sustainable agricultural landscape.