Η Μαιευτική Βία στην Ελλάδα: Έμφυλες Προεκτάσεις και Εμπειρίες Γυναικών

Obstetric Violence in Greece: Gendered Dimensions and Women’s Experiences (english)

  1. MSc thesis
  2. ΧΡΙΣΤΙΝΑ ΣΚΛΑΒΕΝΙΤΗ
  3. Σπουδές φύλου: Μεθοδολογίες, θεωρίες, πολιτικές (ΦΥΛ)
  4. 26 July 2025
  5. Ελληνικά
  6. 85
  7. Παπαμιχαήλ, Στυλιανή
  8. μαιευτική βία, θεσμική έμφυλη βία, δικαιώματα των γυναικών στον τοκετό, πατριαρχία και βιοϊατρική εξουσία, φεμινιστική έρευνα
  9. Σπουδές φύλου: Μεθοδολογίες, θεωρίες, πολιτικές
  10. 3
  11. 5
  12. 95
    • Η παρούσα έρευνα, η οποία εκπονήθηκε στο πλαίσιο διπλωματικής εργασίας, διερευνά τη μαιευτική βία ως μορφή θεσμικής και έμφυλης βίας στο πεδίο της αναπαραγωγικής φροντίδας, εστιάζοντας στην Ελλάδα, με αναφορές και σε ευρωπαϊκές συγκρίσεις. Καθώς το φαινόμενο παραμένει σε μεγάλο βαθμό αόρατο στον δημόσιο διάλογο και υποεκπροσωπημένο στην επιστημονική βιβλιογραφία, η παρούσα εργασία συμβάλλει ουσιαστικά στην ελληνική φεμινιστική και επιστημονική βιβλιογραφία για την έμφυλη βία και τη βιοπολιτική του γυναικείου σώματος. Στο πλαίσιο της ανασκόπησης της βιβλιογραφίας, αλλά και του σχεδιασμού της έρευνας, αξιοποιήθηκε το κριτικό φεμινιστικό θεωρητικό πλαίσιο (θεωρία της βιοϊατρικής εξουσίας, διαθεματική προσέγγιση, standpoint theory και situated knowledge), καθώς και διεθνείς κατευθυντήριες οδηγίες και νομικές προσεγγίσεις για τα δικαιώματα των γυναικών στον τοκετό. Η εμπειρική έρευνα βασίστηκε σε 12 εις βάθος συνεντεύξεις με γυναίκες που βίωσαν μαιευτική βία στην Ελλάδα. Μέσα από τις φωνές τους αποτυπώθηκαν πολλαπλές μορφές βίας: έλλειψη ενημέρωσης και συναίνεσης, ψυχολογική πίεση και εκφοβισμός, παραβιαστικές σωματικές πρακτικές, ιατρικά λάθη και παραλείψεις, αδικαιολόγητος αποχωρισμός από το νεογνό, καθώς και μακροχρόνιες ψυχοσωματικές επιπτώσεις. Η ανάλυση ανέδειξε ότι η μαιευτική βία δεν συνιστά μεμονωμένα περιστατικά, αλλά συστημικό φαινόμενο, άρρηκτα συνδεδεμένο με πατριαρχικές, ιατροκεντρικές και ταξικά διαφοροποιημένες δομές εξουσίας. Παράλληλα, καταδείχθηκε ότι η έλλειψη επίσημης αναγνώρισης του φαινομένου συμβάλλει στη θεσμική ατιμωρησία και διαιωνίζει τις πρακτικές βίας. Κατά την ερευνητική διαδικασία δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στον λόγο των ίδιων των γυναικών, οι οποίες ανέπτυξαν αφηγήσεις αντίστασης στο τραύμα, αλληλεγγύης μέσα στα γυναικεία δίκτυα και διεκδίκησης αλλαγών. Το δυναμικό αυτών των φωνών συγκροτεί ένα φεμινιστικό, πολιτικό πλαίσιο διεκδίκησης που δεν περιορίζεται στην τεχνική βελτίωση των μαιευτικών πρακτικών, αλλά θέτει στο επίκεντρο την αναγνώριση της γυναικείας αυτονομίας, την αποδόμηση του πατριαρχικού λόγου και την απαίτηση για μια φροντίδα που να στηρίζεται στον σεβασμό, τη γνώση και την ισότιμη σχέση επαγγελματία και γυναίκας.

    • This research, conducted as part of a master's thesis, explores obstetric violence as a form of institutional and gender-based violence within the field of reproductive care, focusing on the Greek context, with references to European comparisons. As the phenomenon remains largely invisible in public discourse and underrepresented in academic literature, this study makes a substantial contribution to Greek feminist and scholarly work on gender-based violence and the biopolitics of the female body. Within the framework of the literature review and research design, a critical feminist theoretical perspective was employed—drawing on theories of biomedical power, intersectionality, standpoint theory, and situated knowledge—as well as international guidelines and legal approaches concerning women's rights in childbirth. The empirical part of the study was based on 12 in-depth interviews with women who experienced obstetric violence in Greece. Through their voices, multiple forms of violence were documented: lack of information and consent, psychological pressure and intimidation, invasive bodily practices, medical errors and omissions, unjustified separation from the newborn, and long-term psychosomatic consequences. The analysis revealed that obstetric violence is not a series of isolated incidents but a systemic phenomenon intrinsically linked to patriarchal, medicalized, and class-based structures of power. Furthermore, the absence of official recognition of the phenomenon was shown to contribute to institutional impunity and the perpetuation of violent practices. Special emphasis was placed on the narratives of the women themselves, who articulated stories of resistance to trauma, solidarity within women’s networks, and claims for structural change. The power of these voices constitutes a feminist and political framework of resistance and advocacy that transcends the technical improvement of obstetric practices and centers the recognition of women’s autonomy, the deconstruction of patriarchal discourse, and the demand for care based on respect, knowledge, and an egalitarian relationship between professionals and women.

  13. Hellenic Open University
  14. Αναφορά Δημιουργού 4.0 Διεθνές