Η παρούσα εργασία διερευνά τη δυναμική σχέση κράτους, αγοράς και υγείας, αναδεικνύοντας τον ρόλο της κρατικής παρέμβασης ως ιστορικά διαμορφωμένη, πολιτικά προσδιορισμένη και οικονομικά τεκμηριωμένη επιλογή. Σκοπός είναι η κατανόηση του πλαισίου εντός του οποίου το κράτος παρεμβαίνει στον τομέα της υγείας, τόσο ως ρυθμιστής όσο και ως πάροχος υπηρεσιών και η ανάδειξη των θεωρητικών, ιστορικών και οικονομικών βάσεων που στηρίζουν αυτή την παρέμβαση. Η ανάλυση εστιάζει στην οικονομική θεωρία της αποτυχίας της αγοράς, των εξωτερικοτήτων και της ισορροπίας μεταξύ αποτελεσματικότητας και ισότητας, ενώ παράλληλα συγκρίνει διαφορετικά συστήματα υγείας (όπως τα μοντέλα Beveridge και Bismarck), εστιάζοντας στον βαθμό κρατικής εμπλοκής και συνεργασίας με τον ιδιωτικό τομέα. Έγινε βιβλιογραφική ανασκόπηση, αντλώντας πηγές από ακαδημαϊκές βάσεις δεδομένων όπως οι PubMed, Google Scholar, ResearchGate και Academia, καθώς και επίσημες εκθέσεις διεθνών οργανισμών (ΠΟΥ, ΟΟΣΑ, Παγκόσμια Τράπεζα, Ευρωπαϊκή Επιτροπή). Η προσέγγιση είναι διεπιστημονική, συνδυάζοντας στοιχεία από την οικονομική θεωρία, την πολιτική επιστήμη και την κοινωνιολογία. Τα βασικά ευρήματα υπογραμμίζουν τη σημασία της κρατικής παρουσίας ως θεμελιώδους παράγοντα κοινωνικής προστασίας, ειδικά σε περιόδους κρίσεων (π.χ. πανδημία COVID-19), αλλά και την ανάγκη για αναπροσαρμογή του ρόλου του κράτους υπό την αυξανόμενη πίεση των σύγχρονων προκλήσεων, όπως η γήρανση του πληθυσμού, τα χρόνια νοσήματα, οι ελλείψεις προσωπικού, ο ψηφιακός μετασχηματισμός της υγείας, η κλιματική αλλαγή και οι περιορισμοί της δημοσιονομικής βιωσιμότητας. Τέλος, διατυπώνονται προτάσεις για μια υγειονομική πολιτική που συνδυάζει την ισότητα, την αποτελεσματικότητα και τη θεσμική ανθεκτικότητα. Η εργασία επιδιώκει να συμβάλει στον επαναπροσδιορισμό της πολιτικής υγείας, αναδεικνύοντας την ανάγκη για ένα ισορροπημένο και προσαρμοστικό μοντέλο κρατικής παρέμβασης στην υγεία.

This study examines the dynamic and complex interplay between the state, the market, and healthcare, highlighting state intervention as a historically shaped, politically driven, and economically justified choice. It aims to explore the conditions under which the state intervenes in health systems —both as a regulator and a provider— and to analyze the theoretical, historical, and economic foundations of such involvement. The analysis is grounded in the economic rationale of market failure, externalities, and the trade-off between efficiency and equity. A comparative approach is adopted to assess the extent of state involvement in various health system models (e.g., Beveridge and Bismarck), including the role of public-private partnerships and collaborations. The study is based on a structured literature review, drawing on sources from academic platforms such as PubMed, Google Scholar, ResearchGate, and Academia, as well as reports from key international organizations (WHO, OECD, World Bank, European Commission). Its interdisciplinary methodology integrates insights from economics, political science, and sociology to construct a comprehensive interpretative framework. Key findings emphasize the crucial role of the state as a pillar of social protection, especially during periods of crisis such as the COVID-19 pandemic. At the same time, they highlight the need to redefine state responsibilities in response to contemporary challenges, including population ageing, chronic diseases, workforce shortages, digital health transformation, climate crisis, and fiscal sustainability constraints. The paper concludes with policy proposals that seek to reconcile equity, efficiency, and institutional resilience, contributing to a reimagined and adaptive model of state intervention in healthcare.

Keywords: State intervention, health policy, health economics, health systems, social inequality, contemporary challenges.