Η παρούσα εργασία εστιάζει στις επιπλοκές του σακχαρώδους διαβήτη (ΣΔ), καθώς και στους παραδοσιακούς και νέους βιοδείκτες και τις αναλυτικές τεχνικές ανίχνευσής τους. Ο ΣΔ αποτελεί μια χρόνια, πολυπαραγοντική μεταβολική νόσο με αυξανόμενη παγκόσμια επίπτωση, συνδεδεμένη με γενετικούς, περιβαλλοντικούς και τρόπους ζωής παράγοντες. Οι βασικοί τύποι ΣΔ-τύπου 1, τύπου 2, κύησης και άλλες ειδικές μορφές—διακρίνονται κυρίως από την παθογένεια και την αιτιολογία τους.

Η εργασία εξετάζει τις σημαντικές επιπλοκές του διαβήτη, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται ο καρκίνος, οι λοιμώξεις, οι ηπατικές και γνωστικές διαταραχές, οι συναισθηματικές διαταραχές, η υπνική άπνοια και η λειτουργική αναπηρία. Ειδικότερα, επισημαίνεται η αυξημένη συσχέτιση του διαβήτη με γαστρεντερικούς και παγκρεατικούς καρκίνους, καθώς και με την καρδιομυοπάθεια, τη νεφροπάθεια και την περιφερική νευροπάθεια.

Η εργασία παρουσιάζει τους παραδοσιακούς βιοδείκτες όπως η HbA1c, η φρουκτοζαμίνη, η γλυκοζυλιωμένη αλβουμίνη και η 1,5-ανυδρογλυκιτόλη, που χρησιμοποιούνται ευρέως για τη διάγνωση και παρακολούθηση της γλυκαιμικής κατάστασης. Επιπλέον, αναλύονται τεχνικές ανίχνευσης, όπως η φασματοσκοπία NMR, η φασματομετρία μάζας (MS, LC-MS, GC-MS), και η εφαρμογή τους στην πρώιμη ανίχνευση επιπλοκών.

Τέλος, ιδιαίτερη έμφαση δίνεται σε νέους βιοδείκτες, όπως τα αμινοξέα, η μανόζη-δεσμευτική λεκτίνη, η θρομβοσπονδίνη, η ειδική φωσφολιπάση D1 και τα micro-RNAs, τα οποία ανοίγουν νέους ορίζοντες στην πρώιμη διάγνωση και εξατομικευμένη θεραπεία του T2DM και των επιπλοκών του. Οι νέες αυτές μοριακές προσεγγίσεις, σε συνδυασμό με τεχνολογίες αιχμής, προσφέρουν ελπιδοφόρες προοπτικές για την πρόληψη, την πρόγνωση και τη θεραπεία του σακχαρώδους διαβήτη στο μέλλον.

This study focuses on the complications of diabetes mellitus (DM), as well as traditional and new biomarkers and their analytical detection techniques. DM is a chronic, multifactorial metabolic disease with increasing global prevalence, linked to genetic, environmental, and lifestyle factors. The main types of DM—type 1, type 2, gestational, and other specific forms—are distinguished mainly by their pathogenesis and etiology.

This study examines the major complications of diabetes, including cancer, infections, liver and cognitive disorders, emotional disorders, sleep apnea, and functional disability. In particular, the increased association of diabetes with gastrointestinal and pancreatic cancers, as well as with cardiomyopathy, nephropathy, and peripheral neuropathy, is highlighted.

The study presents traditional biomarkers such as HbA1c, fructosamine, glycated albumin, and 1,5-anhydroglucitol, which are widely used for the diagnosis and monitoring of glycemic status. In addition, detection techniques such as NMR spectroscopy, mass spectrometry (MS, LC-MS, GC-MS), and their application in the early detection of complications are analyzed.

Finally, particular emphasis is placed on new biomarkers, such as amino acids, mannose-binding lectin, thrombospondin, specific phospholipase D1, and micro-RNAs, which open new horizons in the early diagnosis and personalized treatment of T2DM and its complications. These new molecular approaches, combined with cutting-edge technologies, offer promising prospects for the prevention, prognosis, and treatment of diabetes mellitus in the future.