Η κρίση του χρηματοπιστωτικού καπιταλισμού το 2010 ανέδειξε την προβληματική δομή της Ευρώπης των δύο ταχυτήτων, μεταξύ του ανεπτυγμένου Βορρά και του φτωχού Νότου, όπου οικονομικά σκάνδαλα με μεγάλες ευρωπαϊκές τράπεζες και επιχειρήσεις επιβεβαίωναν τις εξουσιαστικές ισορροπίες μεταξύ των ευρωπαϊκών κρατών – μελών, μέσα σε ένα εύρωστο οικονομικά κοινοτικό πλαίσιο.

Περίπου δέκα χρόνια αργότερα, η πανδημία του COVID-19 με την οικονομική και κοινωνική κρίση που προκάλεσε, επέτειναν την πρόκληση ως προς την επάρκεια των υφιστάμενων ελεγκτικών μηχανισμών της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της διαφθοράς.

Σε αυτό το εύρωστο περιβάλλον, στόχος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ήταν η υιοθέτηση της έννοιας του κράτους δικαίου από τα κράτη μέλη, ως μια έννοια ταυτισμένη με τη φιλελεύθερη, αντιπροσωπευτική δημοκρατία. Έκφραση αυτής της μονοσήμαντης έννοιας συνιστούν οι ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου.

Από το 2014 μέχρι σήμερα, ζητήματα σχετικά με την εκδήλωση φαινομένων διαφθοράς αντιμετωπίζονται σχεδόν αποκλειστικά στο πλαίσιο του κράτους δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης, εξέλιξη η οποία επικρίθηκε έντονα από διάφορους ενδιαφερόμενους, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου.

Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο από την πλευρά του, με τη θεσμική βαρύτητα που το αντιπροσωπεύει, έχει εγκρίνει πολυάριθμα ψηφίσματα που αντιμετωπίζουν, μεταξύ άλλων, τον αντίκτυπο του COVID-19, τις συστημικές προκλήσεις για το κράτος δικαίου και τις ελλείψεις στον αγώνα της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της διαφθοράς.

Συνεπώς, τα ψηφίσματα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου καταδεικνύουν ότι, παρά τις ετήσιες εκθέσεις της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το κράτος δικαίου, ο σεβασμός του κράτους δικαίου δεν μπορεί να θεωρηθεί δεδομένος στα κράτη μέλη της ένωσης, με τις ετήσεις εκθέσεις για το κράτος δικαίου να σηματοδοτούν μια μάλλον οπισθοδρόμηση παρά βελτίωση στην πολιτική της Ευρωπαϊκής Ένωσης για την καταπολέμηση της διαφθοράς.

The crisis of financial capitalism in 2010 highlighted the problematic structure of Europe’s two-speed system, between the developed North and the poor South, where financial scandals involving major European banks and businesses, confirmed the balance of power between European member states within a robust economic community framework.

About ten years later, the COVID-19 pandemic, with the economic and social crisis it caused, exacerbated the challenge to the adequacy of the European Union’s existing anti-corruption control mechanisms.

In this robust environment, the European Commission’s goal was to have the Member States adopt the concept of the rule of law as a concept identified with liberal, representative democracy. The European Commission’s annual reports on the rule of law are an expression of this unambiguous concept.

Since 2014, issues related to the manifestation of corruption phenomena have been addressed almost exclusively within the framework of the rule of law of the European Union, a development that has been strongly criticized by various interested parties, including the European Parliament.

The European Parliament, for its part, with the institutional weight it represents, has adopted numerous resolutions addressing, among others, the impact of COVID-19, the systemic challenges to the rule of law and the shortcomings in the European Union's fight against corruption.

The European Parliament's resolutions therefore demonstrate that, despite the European Commission's annual reports on the rule of law, respect for the rule of law cannot be taken for granted by the Union's Member States, with the annual reports on the rule of law marking a setback rather than an improvement in the European Union's anti-corruption policy.