Περίληψη

Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στην ψυχική και λειτουργική επιβάρυνση των φροντιστών χρονίως πασχόντων ατόμων, καθώς και στους παράγοντες που σχετίζονται με την ποιότητα ζωής τους. Οι φροντιστές, τυπικοί ή άτυποι, διαδραματίζουν κρίσιμο ρόλο στη διαχείριση της χρόνιας νόσου, επωμιζόμενοι συχνά σημαντικές ψυχοσωματικές και κοινωνικές πιέσεις. Σε έναν συνεχώς γηράσκοντα πληθυσμό, όπου η διαχείριση πολλαπλών νοσημάτων αποτελεί καθημερινότητα, οι επιπτώσεις της φροντίδας στους παρόχους της αναδεικνύονται σε μείζον ζήτημα δημόσιας υγείας.

Σκοπός: Η αποτύπωση των επιπέδων άγχους, ψυχικής ευεξίας, διαταραχών ύπνου και διατροφικών συνηθειών στους φροντιστές, καθώς και η διερεύνηση των μεταξύ τους αλληλεπιδράσεων, σε συσχέτιση με κοινωνικοδημογραφικά χαρακτηριστικά.

Υλικό και Μέθοδος: Το δείγμα της έρευνας περιλαμβάνει 100 φροντιστές χρονίως πασχόντων ατόμων, με τη συλλογή δεδομένων να πραγματοποιείται, μεταξύ άλλων, στο Γενικό Νοσοκομείο Αθηνών «Λαϊκό», κατά την περίοδο Απριλίου–Μαΐου 2025. Οι συμμετέχοντες κλήθηκαν να συμπληρώσουν ένα ψηφιακό δομημένο ερωτηματολόγιο (google forms) πέντε μερών, το οποίο περιλάμβανε στοιχεία για το κοινωνικοδημογραφικό τους προφίλ, καθώς και τα ερωτηματολόγια SF-36, SCL-90-R, ESS και EAT-13. Η συλλογή των δεδομένων έγινε με αυτοσυμπληρούμενα ερωτηματολόγια, κατόπιν συγκατάθεσης των συμμετεχόντων, με σεβασμό στις αρχές της ανωνυμίας, της εχεμύθειας και της εθελοντικής συμμετοχής. Η ανάλυση των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με τη χρήση του στατιστικού πακέτου SPSS22.0.

Αποτελέσματα: Τα αποτελέσματα ανέδειξαν αυξημένα επίπεδα άγχους στους φροντιστές, με αρνητική επίδραση στην ψυχική ευεξία και την εμφάνιση παθολογικών διατροφικών στάσεων, όπως ενοχές μετά το φαγητό και υπερβολική ενασχόληση με τον έλεγχο του βάρους, ενώ η πλειοψηφία των φροντιστών δεν παρουσίασε αυξημένα επίπεδα ημερήσιας υπνηλίας. Παρατηρήθηκαν ενδείξεις συναισθηματικής κόπωσης, ενώ οι τυπικοί φροντιστές εμφάνισαν υψηλότερη ψυχική επιβάρυνση σε σύγκριση με τους άτυπους. Παράλληλα, καταγράφηκαν στοιχεία ανθεκτικότητας και θετικής προσαρμογής στον φροντιστικό ρόλο.

Abstract

This thesis focuses on the psychological and functional burden experienced by caregivers of individuals with chronic illnesses, as well as on the factors associated with their quality of life. Caregivers, whether formal or informal, play a crucial role in the management of chronic disease, often facing significant psychosomatic and social pressures. In the context of an aging population, where managing multiple morbidities is a daily reality, the impact of caregiving on those who provide it emerges as a major public health concern.

Purpose: To assess levels of stress, mental well-being, sleep disturbances, and eating behaviors among caregivers and to explore the interactions between these variables in relation to sociodemographic characteristics.

Materials and Method: The study sample consisted of 100 caregivers of chronically ill individuals. Data collection took place, among other locations, at the General Hospital of Athens “Laiko” during April–May 2025. Participants were asked to complete a structured five-part digital questionnaire via the Google Forms platform. The questionnaire included sociodemographic information as well as the SF-36, SCL-90-R, ESS, and EAT-13 instruments. Data were collected through self-administered questionnaires following informed consent, with full respect for anonymity, confidentiality, and voluntary participation. The analysis of the data was conducted using the statistical software package SPSS22.0.

Results: The findings revealed elevated levels of anxiety among caregivers, with a negative impact on mental well-being and the emergence of disordered eating attitudes, such as feelings of guilt after eating and excessive preoccupation with weight control, while the majority of caregivers did not present increased levels of daytime sleepiness. Signs of emotional exhaustion were observed, and formal caregivers exhibited higher psychological burden compared to informal ones. At the same time, elements of resilience and positive adjustment to the caregiving role were also recorded.