Η παρούσα μελέτη εξετάζει την Ανοικτή Μέθοδο Συντονισμού και τη Διαδικασία της Μπολόνια ως χαρακτηριστικά παραδείγματα εναλλακτικών μορφών ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, που αποκλίνουν από την παραδοσιακή κοινοτική μέθοδο. Στόχος είναι να διερευνηθεί κατά πόσον οι δύο αυτές διαδικασίες συγκροτούν έναν νέο τρόπο άσκησης πολιτικής στην Ευρωπαϊκή Ένωση, βασισμένο στην ήπια εξουσία, τη συνεργατικότητα, την εθελοντική συμμόρφωση και τη μάθηση μέσω πολιτικής αλληλεπίδρασης και ανταλλαγής πρακτικών.

Η ανάλυση ξεκινά με την παρουσίαση του παραδοσιακού κοινοτικού μοντέλου ως θεσμικού και εννοιολογικού σημείου αναφοράς, προκειμένου να αναδειχθούν οι διαφοροποιήσεις που εισάγουν οι νεότερες μορφές διακυβέρνησης. Ακολουθεί συγκριτική μελέτη της ΑΜΣ και της Διαδικασίας της Μπολόνια, με βάση τη θεσμική τους συγκρότηση, τους μηχανισμούς εφαρμογής, τη συμμετοχή των εμπλεκόμενων δρώντων και τον τρόπο λειτουργίας τους στο πεδίο της ευρωπαϊκής δημόσιας πολιτικής. Η ΑΜΣ αναπτύχθηκε ως οριζόντιο μεθοδολογικό πλαίσιο με εφαρμογή σε πολλαπλούς τομείς πολιτικής, ενώ η Μπολόνια συγκροτήθηκε ως θεματικά εστιασμένη διακρατική πρωτοβουλία στον χώρο της ανώτατης εκπαίδευσης, με συγγενή αρχιτεκτονική και αντίστοιχη λογική διακυβέρνησης.

Η εργασία αναδεικνύει τόσο τις ομοιότητες όσο και τις κρίσιμες διαφοροποιήσεις μεταξύ των δύο διαδικασιών, αναλύοντας τη συμβολή τους στη σταδιακή εδραίωση ενός ιδιότυπου μοντέλου ευρωπαϊκής διακυβέρνησης. Παράλληλα, επισημαίνονται τα όρια, οι προϋποθέσεις και οι όροι βιωσιμότητας του εν λόγω μοντέλου, με έμφαση στη θεσμική δέσμευση, τη λογοδοσία, τη συμμετοχή και την πολιτική του αποτελεσματικότητα. Συνολικά, η εργασία φωτίζει τη δυναμική και πειραματική φύση της ευρωπαϊκής διακυβέρνησης, όπως αποτυπώνεται μέσα από τις δύο μελέτες περίπτωσης.

This thesis examines the Open Method of Coordination (OMC) and the Bologna Process as characteristic examples of alternative forms of European governance that diverge from the traditional Community method. Its aim is to investigate whether these two processes constitute a new mode of policymaking in the European Union, based on soft power, cooperation, voluntary compliance, and learning through political interaction and the exchange of practices.

The analysis begins with the presentation of the traditional Community model as an institutional and conceptual point of reference, in order to highlight the differences introduced by newer forms of governance. It is followed by a comparative study of the OMC and the Bologna Process, focusing on their institutional structure, implementation mechanisms, the involvement of key stakeholders, and their mode of operation within the field of European public policy. The OMC was developed as a horizontal methodological framework applied across multiple policy areas, while the Bologna Process was established as a thematically focused intergovernmental initiative in the field of higher education, with a similar architecture and corresponding governance logic.

The thesis identifies both similarities and critical differences between the two processes, analyzing their contribution to the gradual consolidation of a distinctive model of European governance. At the same time, it highlights the limits, conditions, and prerequisites for the sustainability of this model, with emphasis on institutional commitment, accountability, participation, and political effectiveness. Overall, the thesis sheds light on the dynamic and experimental nature of European governance as reflected in the two case studies.