Η βαλκανική κρίση των ετών 1875-1878 αποτέλεσε μια πολύ σημαντική φάση του Ανατολικού Ζητήματος. Στον οξύ ανταγωνισμό για την απελευθέρωση των αλύτρωτων ομοεθνών, ο ελληνισμός είχε να αντιμετωπίσει τους Σλάβους, οι οποίοι είχαν την υποστήριξη της Ρωσίας. Στη συνείδηση των Ελλήνων ο Πανσλαβισμός βρισκόταν πίσω από τη ρωσική πολιτική στα Βαλκάνια, αλλά και πίσω από τις βουλγαρικές διεκδικήσεις στην περιοχή. Η κρίση ξεκίνησε ως μια εξέγερση καταπιεσμένων χριστιανών χωρικών στην απομακρυσμένη επαρχία της Ερζεγοβίνης, για να διαχυθεί στους Βόσνιους και τους Βούλγαρους. Οι Μεγάλες Δυνάμεις επιχείρησαν, χωρίς αποτέλεσμα, να μεσολαβήσουν στην Πύλη, η αδιαλλαξία της οποίας έδωσε στη Ρωσία την ευκαιρία που ζητούσε για να παρέμβει στρατιωτικά και να προωθήσει τα συμφέροντα της στην περιοχή. Οι υπόλοιπες Μεγάλες Δυνάμεις, ιδίως οι Βρετανοί και οι Αυστριακοί, επιδίωκαν την προάσπιση και προώθηση των δικών τους συμφερόντων. Η ελληνική κοινή γνώμη παρατηρούσε ανήσυχη τα γεγονότα, ενώ όσο κλιμακωνόταν η κρίση, αυξάνονταν οι φωνές υπέρ της συμμετοχής στον πόλεμο. Οι ελληνικές κυβερνήσεις κινήθηκαν με επιφυλακτικότητα, γνωρίζοντας τη στρατιωτική αδυναμία της χώρας. Όταν τελικά η λαϊκή αγανάκτηση ξεχείλισε, η χώρα βγήκε στον πόλεμο, αλλά ήταν ήδη πολύ αργά για να διαδραματίσει σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις. Η ήττα των Οθωμανών οδήγησε στη συνθήκη του Αγίου Στεφάνου, η οποία προέβλεπε τη δημιουργία της Μεγάλης Βουλγαρίας, η οποία θα κυριαρχούσε στα Βαλκάνια και θα έβαζε τέλος στις αλυτρωτικές ελπίδες των Ελλήνων στη Μακεδονία και τη Θράκη. Η συνθήκη θα αναθεωρεί λίγους μήνες μετά, λόγω των αντιδράσεων των Μεγάλων Δυνάμεων για την ισχυροποίηση της θέσης της Ρωσίας στην περιοχή, μέσω μιας διευρυμένης Βουλγαρίας.

The balkan crisis of 1875-1878 constitutes an important phase of the Eastern Question. In the harsh competition for liberation of unredeemed populations, Hellenism was opposed by the Slavs, who had the support of Russia. For the Greeks, Pan-slavism was behind the russian politics in the Balkans and the bulgarian claims in the region. The crisis started as a rebellion of suppressed christian peasants in the remote ottoman territory of Herzegovina and soon spread to the Bosnians and the Bulgarians. The Great Powers attempted mediating to the Sublime Porte to no avail, which gave Russia the opportunity to interfere with its army to promote its interests in the area. The rest of the Great Powers, and especially the British and the Austrians had their own agenda for the area. The Greeks observed the rapid developments with unease, as more and more people raised their voices in favor of war. Greek governments were reluctant, knowing well the military shortcomings of their country. When the people’s indignation finally erupted, it was already too late for the country to play a part of significance in the upcoming developments. The defeat of the Ottomans led to the Treaty of Saint Stefano, and the creation of Great Bulgaria that would dominate the Balkans and put an end to the hopes of the Greeks for liberating their unredeemed brethren of Macedonia and Thrace. Just a few months later, the treaty would be revised due to the negative reactions from the Great Powers, who were against the great increase of influence Russia would gain in the area through the planed Great Bulgaria.