Η παρούσα διπλωματική εργασία εστιάζει στην ανάλυση των συμμετοχικών μουσικών πρακτικών ως μέσου φεμινιστικής επανα-υποκειμενοποίησης γυναικών με προσφυγικό, μεταναστευτικό και ντόπιο κοινωνικό υπόβαθρο. Μέσω μιας σειράς πέντε εργαστηρίων συλλογικής μουσικής δημιουργίας, η έρευνα διερευνά τον ρόλο της μουσικής ως εργαλείου ενδυνάμωσης, αυτοέκφρασης και διαπολιτισμικού διαλόγου, εστιάζοντας στην ανάδυση πολυδιάστατων υποκειμενικοτήτων σε αντιπαράθεση με κυρίαρχες εξουσιαστικές αφηγήσεις.

Ενταγμένη σε ένα φεμινιστικό πλαίσιο συμμετοχικής δράσης, η μελέτη αναδεικνύει τη σημασία της συλλογικής γνώσης, της φωνής και της πολιτισμικής διαφοροποίησης των συμμετεχουσών, αξιοποιώντας την αφήγηση προσωπικών ιστοριών, την πειραματική χρήση της φωνής και τη συν-δημιουργία μουσικών συνθέσεων. Τα εργαστήρια λειτούργησαν ως χώροι όπου οι συμμετέχουσες ανέτρεψαν κυρίαρχες αφηγήσεις περιθωριοποίησης και «αορατοποίησης», προωθώντας την έκφραση σύνθετων ταυτοτήτων και συλλογικών μορφών αντίστασης.

Τα ευρήματα καταδεικνύουν τη μετασχηματιστική δυναμική της μουσικής ως φεμινιστικής πρακτικής, που λειτουργεί ταυτόχρονα ως μέσο ατομικής και συλλογικής αφήγησης και ως πολιτική παρέμβαση ενάντια σε δομές εξουσίας, αποκλεισμού και σιωπής. Η οριζόντια οργάνωση και η συν-σχεδίαση των εργαστηρίων συνέβαλαν αποφασιστικά στη δημιουργία ενός χώρου εμπιστοσύνης, αλληλεγγύης και ισότιμης συμμετοχής, ανατρέποντας  παραδοσιακές ιεραρχίες στην παραγωγή γνώσης και ενισχύοντας την διαπολιτισμική συνάντηση και αλληλοκατανόηση.

Η παρούσα μελέτη συνεισφέρει στην ανάπτυξη της φεμινιστικής θεωρίας και πρακτικής, υπογραμμίζοντας την καλλιτεχνική δημιουργία, ειδικότερα τη μουσική, ως ενσώματη πρακτική αντίστασης και κοινωνικής αναδιαπραγμάτευσης, που συνδέει την ατομική χειραφέτηση με ευρύτερα κοινωνικοπολιτικά πλαίσια. Επιπλέον, ανατρέπει μονοδιάστατες αναπαραστάσεις γυναικών προσφυγισσών, μεταναστριών και ντόπιων, προβάλλοντας την ικανότητά τους για συλλογική δημιουργία και πολιτισμική διαπραγμάτευση ως παράγοντες κοινωνικού μετασχηματισμού.

This thesis focuses on the analysis of participatory musical practices as a means of feminist re-subjectivation for women from refugee, migrant, and local social backgrounds. Through a series of five collective music creation workshops, the research investigates the role of music as a tool for empowerment, self-expression, and intercultural dialogue, emphasizing the emergence of multifaceted subjectivities in opposition to dominant power narratives.

Situated within a feminist framework of participatory action, the study highlights the significance of collective knowledge, voice, and cultural differentiation among participants, utilizing personal storytelling, experimental vocal practices, and co-creation of musical compositions. The workshops functioned as spaces where participants challenged dominant narratives of marginalization and “invisibility,” fostering the expression of complex identities and collective forms of resistance.

Findings demonstrate the transformative potential of music as a feminist practice that operates simultaneously as a mode of individual and collective storytelling and as a political intervention against structures of power, exclusion, and silence. The horizontal organization and co-design of the workshops decisively contributed to the creation of a space of trust, solidarity, and equitable participation, subverting traditional hierarchies in knowledge production and enhancing intercultural encounter and mutual understanding.

This study contributes to the development of feminist theory and practice by emphasizing artistic creation—particularly music—as an embodied practice of resistance and social renegotiation that links individual emancipation with broader sociopolitical contexts.

Furthermore, it challenges unidimensional representations of refugee, migrant, and local women by foregrounding their capacity for collective creativity and cultural negotiation as drivers of social transformation.