Εισαγωγή: Οι ψηφιακές τεχνολογίες έχουν διεισδύσει σε κάθε τομέα της σύγχρονης κοινωνίας επηρεάζοντας τους ανθρώπους όλων των ηλικιακών ομάδων συμπεριλαμβανομένου και τους ηλικιωμένους. Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει τη σχέση των ηλικιωμένων με τις ψηφιακές τεχνολογίες αναδεικνύοντας τα οφέλη που επωμίζονται από αυτές καθώς και τους παράγοντες που δυσχεραίνουν την αξιοποίησή τους από αυτούς, ενώ παράλληλα ιδιαίτερη έμφαση δίνεται και στη σημασία της υποστήριξης για την καλλιέργεια ψηφιακών δεξιοτήτων και υιοθέτηση των ψηφιακών τεχνολογιών στην καθημερινότητα τω ηλικιωμένων.

Σκοπός: Η διερεύνηση της ψηφιακής εμπειρίας των ηλικιωμένων, με έμφαση στην αποδοχή, τα συναισθήματα, την υποστήριξη, τα οφέλη και τις δυσκολίες που συνδέονται με τη χρήση ψηφιακών τεχνολογιών.

Μεθοδολογία: Για την πραγματοποίηση της μελέτης διανεμήθηκαν ερωτηματολόγια σε άτομα ηλικίας 65 ετών κι άνω, τόσο σε επίσημο όσο και σε ανεπίσημο πλαίσιο. Το ερευνητικό εργαλείο που αξιοποιήθηκε για την εκπόνηση της μελέτης είναι ένα δομημένο ερωτηματολόγιο κλειστών ερωτήσεων. Τα μοντέλα ερωτηματολογίων που χρησιμοποιήθηκαν είναι το TAM (Technology Acceptance Model) που καταμέτρησε την πρόθεση αξιοποίησης και στάσεων για τις ψηφιακές τεχνολογίες, επίσης χρησιμοποιήθηκε η κλίμακα Digital Wellbeing για την αξιολόγηση της ψηφιακής ευημερίας των ηλικιωμένων και τέλος εφαρμόσθηκε το ερωτηματολόγιο SSQ (Social Support Questionnaire) για τη μέτρηση και αξιολόγηση της κοινωνικής υποστήριξης που έλαβαν οι ηλικιωμένοι.

Αποτελέσματα: Η έρευνα που συμπεριέλαβε 138 άτομα τρίτης ηλικίας (52,9% γυναίκες & 47,1% άνδρες με μέση ηλικία 65-70 ετών) κατέδειξε ότι οι ψηφιακές τεχνολογίες χρησιμοποιούνται κυρίως για επικοινωνία (46,4%) και ενημέρωση (37,7%), με το κινητό τηλέφωνο να είναι η πιο διαδεδομένη συσκευή (77,5%). Παρά τη διαδεδομένη χρήση, πολλοί αντιμετωπίζουν δυσκολίες, όπως τεχνικά προβλήματα (56,9%), έλλειψη γνώσεων (65,9%) και ψυχολογικές αντιδράσεις (39,8% φόβος/άγχος). Η ικανοποίηση από τη χρήση συσχετίζεται σημαντικά με την πρόθεση για μελλοντική αύξηση της χρήσης και τη σύσταση σε συνομηλίκους. Οι ηλικιωμένοι σε μεγαλύτερες ηλικιακές ομάδες (70+) εμφανίζουν μικρότερη πρόθεση για χρήση. Η πλειοψηφία (82,6%) θεωρεί ότι το κράτος πρέπει να υποστηρίξει την ψηφιακή εκπαίδευση, ενώ το 60,8% ζητά περισσότερη βοήθεια. Παρά τις δυσκολίες, οι τεχνολογίες βελτιώνουν τη διάθεση (50,7%) και τις κοινωνικές επαφές (42%). Τα γραμμικά μοντέλα επιβεβαίωσαν ότι η ικανοποίηση και η ηλικία είναι κρίσιμοι παράγοντες για την υιοθέτηση και τη διάδοση των τεχνολογιών στην τρίτη ηλικία.

Συμπεράσματα: Η έρευνα καταδεικνύει ότι οι ηλικιωμένοι χρησιμοποιούν τις ψηφιακές τεχνολογίες κυρίως για επικοινωνία (46,4%) και ενημέρωση (37,7%), με το κινητό τηλέφωνο ως κύρια συσκευή (77,5%). Ωστόσο, η ψηφιακή ένταξη είναι επιλεκτική, με σημαντικές δυσκολίες (τεχνικές, γνωστικές, ψυχολογικές) που περιορίζουν τη χρήση, ιδιαίτερα σε πιο απαιτητικές εφαρμογές (π.χ. ηλεκτρονικές συναλλαγές). Παρά το γεγονός ότι μόνο το 1/3 έχει σαφή πρόθεση να αυξήσει τη χρήση, το 70% θα τις συνιστούσε σε άλλους, υποδηλώνοντας τόσο δισταγμό όσο και αναγνώριση της αξίας τους. Η υποστήριξη από την οικογένεια είναι σημαντική, αλλά συχνά ανεπαρκής, με έντονη ζήτηση για κρατική παρέμβαση. Η ικανοποίηση από τη χρήση είναι κρίσιμος παράγοντας για μελλοντική ενασχόληση, ενώ η ηλικία επηρεάζει αρνητικά την πρόθεση χρήσης. Οι τεχνολογίες βελτιώνουν τη διάθεση και τις κοινωνικές επαφές, αλλά απαιτούν περαιτέρω βελτιστοποίηση για να ενισχύσουν την ανεξαρτησία και την πρόσβαση σε υπηρεσίες υγείας.

Background: Digital technologies have penetrated every sector of modern society affecting people of all age groups including the elderly. This thesis examines the relationship between older people and digital technologies, highlighting the benefits they derive from them and the factors that hinder their use of digital technologies, while also emphasizing the importance of support for the cultivation of digital skills and the adoption of digital technologies in the daily lives of older people.

Aim: To explore the digital experience of older people, focusing on the acceptance, feelings, support, benefits and difficulties associated with the use of digital technologies.

Methodology: Questionnaires were distributed to people aged 65 years and above in both formal and informal settings to conduct the study. The research instrument utilized for the study is a structured closed-ended questionnaire. The questionnaire models used are TAM (Technology Acceptance Model) which measured the intention to use and attitudes towards digital technologies, also the Digital Wellbeing scale was used to assess the digital wellbeing of the elderly and finally the SSQ (Social Support Questionnaire) was applied to measure and assess the social support received by the elderly.

Results: The survey of 138 older people (52.9% women & 47,1% men 52.9% with an average age of 65-70 years) showed that digital technologies are mainly used for communication (46.4%) and information (37.7%), with mobile phones being the most widespread device (77.5%). Despite widespread use, many face difficulties, such as technical problems (56.9%), lack of knowledge (65.9%) and psychological reactions (39.8% fear/anxiety). Satisfaction with use is significantly correlated with intention to increase future use and recommendation to peers. Older people in older age groups (70+) show lower intention to use. The majority (82.6%) believe that the state should support digital education, while 60.8% call for more help. Despite the difficulties, technologies improve mood (50.7%) and social contacts (42%). Linear models confirmed that satisfaction and age are critical factors for the adoption and diffusion of technologies in old age.

Conclusions: The survey demonstrates that older people use digital technologies mainly for communication (46.4%) and information (37.7%), with mobile phones as the main device (77.5%). However, digital inclusion is selective, with significant difficulties (technical, cognitive, psychological) limiting use, especially in more demanding applications (e.g. online transactions). Although only 1/3 have a clear intention to increase use, 70% would recommend them to others, indicating both hesitation and recognition of their value. Family support is important but often insufficient, with a strong demand for state intervention. Satisfaction with use is a critical factor for future engagement, while age has a negative influence on intention to use. Technologies improve mood and social contacts, but require further optimization to enhance independence and access to health services.