Εισαγωγή: Η στεφανιαία νόσος αποτελεί την πιο κοινή αιτία νοσηρότητας και θνησιμότητας στους ηλικιωμένους παγκοσμίως. Η αύξηση του προσδόκιμου ζωής έχει οδηγήσει σε άνοδο του απόλυτου αριθμού περιστατικών στεφανιαίας νόσου, δημιουργώντας σημαντική επιβάρυνση στα συστήματα υγείας και τονίζοντας την ανάγκη για εξατομικευμένες και αποτελεσματικές στρατηγικές διαχείρισης.

Σκοπός: Η παρούσα διπλωματική εργασία θέτει ως στόχο την αξιολόγηση των ενδονοσοκομειακών επιπλοκών σε ρυθμισμένους και αρρύθμιστους ασθενείς με επιβεβαιωμένη στεφανιαία νόσο μετά από στεφανιογραφία. Ως ρυθμισμένοι ασθενείς ορίστηκαν εκείνοι με εργαστηριακές τιμές ολικής χοληστερόλης, HDL, LDL, σακχάρου νηστείας και γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης εντός των διεθνώς καθορισμένων ορίων για τα μεταβολικά νοσήματα. Επίσης, εξετάστηκε η συσχέτιση μεταξύ της ηλικίας και του αριθμού των στεφανιαίων αγγείων με βλάβη στο δείγμα. Και τέλος, εξετάστηκαν τα δημογραφικά χαρακτηριστικά των ασθενών, όπως η ηλικία, το φύλο και το επίπεδο εκπαίδευσης, οι αιμοδυναμικές βλάβες, τα συνυπάρχοντα νοσήματα και η φαρμακευτική αγωγή κατά την προσέλευση.

Μεθοδολογία: Η έρευνα διεξήχθη μετά από συλλογή και ανάλυση των δεδομένων από ασθενείς ηλικίας άνω των 65 ετών με τεκμηριωμένη ή πιθανή στεφανιαία νόσο, οι οποίοι προσήλθαν στο αιμοδυναμικό εργαστήριο του Γενικού Νοσοκομείου Μυτιλήνης «Βοστάνειο» από τον Σεπτέμβριο του 2021 έως και τον Απρίλιο του 2025 για διαγνωστική στεφανιογραφία ή προγραμματισμένη αγγειοπλαστική (PCI). Τα δεδομένα αντλήθηκαν από το πληροφοριακό σύστημα του νοσοκομείου, κωδικοποιήθηκαν σε excel και εισήχθησαν στο στατιστικό λογισμικό SPSS προς επεξεργασία.

Αποτελέσματα: Η πλειονότητα των 453 συμμετεχόντων άνω των 65 ετών στην έρευνα ήταν άνδρες (69,5%), ενώ οι γυναίκες αποτελούσαν το (30,5%) του δείγματος. Η μεγαλύτερη συμμετοχή παρατηρήθηκε στην ηλικιακή ομάδα 65–75 ετών (άνδρες 55,2%, γυναίκες 42,8%), ενώ οι ηλικίες άνω των 85 ετών είχαν πολύ μικρότερη εκπροσώπηση. Οι άνδρες είχαν μέση ηλικία 74,7 έτη, ενώ οι γυναίκες 75,8 έτη. Οι περισσότεροι συμμετέχοντες είχαν ολοκληρώσει μόνο την πρωτοβάθμια εκπαίδευση (δημοτικό). Στους παράγοντες κινδύνου, κυρίαρχη ήταν η αρτηριακή υπέρταση (84,1% στους άνδρες και 87% στις γυναίκες), με υψηλά ποσοστά δυσλιπιδαιμίας (64,4% στους άνδρες, 66,7% στις γυναίκες) και σακχαρώδους διαβήτη (39% στους άνδρες, 43,5% στις γυναίκες). Το κάπνισμα παρουσίαζε σημαντική διαφορά μεταξύ των φύλων, με μεγαλύτερη συχνότητα στους άνδρες. Σημαντική ήταν η παρουσία ιστορικού στεφανιαίας νόσου, ιδιαίτερα στους άνδρες (33,7%). Αναφορικά με τις στεφανιαίες βλάβες, η πρόσθια κατιούσα αρτηρία ήταν το πιο συχνά προσβεβλημένο αγγείο (47,7%), ακολουθούμενη από τη δεξιά στεφανιαία αρτηρία και την περισπωμένη. Το 69,8% των ασθενών ήταν μεταβολικά ρυθμισμένοι κατά την εισαγωγή. Οι ρυθμισμένοι ασθενείς παρουσίασαν σημαντικά λιγότερες στεφανιαίες βλάβες και μικρότερη συχνότητα ενδονοσοκομειακών επιπλοκών συγκριτικά με τους αρρύθμιστους (p<0,0001). Δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ ηλικίας και αριθμού στεφανιαίων βλαβών (p>0,05).

Συμπεράσματα: Τα αποτελέσματα της παρούσας μελέτης ανέδειξαν ότι οι ηλικιωμένοι ασθενείς που προσήλθαν εμφανίζουν αυξημένη επίπτωση και σοβαρότητα στεφανιαίας νόσου, με συχνή προσβολή πολλαπλών στεφανιαίων αγγείων. Επιπλέον, επιβεβαιώνεται ότι η παρουσία μεταβολικών παραγόντων κινδύνου όπως η υπέρταση, η δυσλιπιδαιμία και ο σακχαρώδης διαβήτης, καθώς και το χαμηλό εκπαιδευτικό και κοινωνικοοικονομικό επίπεδο, σχετίζονται με υψηλότερο κίνδυνο εμφάνισης στεφανιαίας νόσου με δυσμενότερες εκβάσεις. Οι ασθενείς με καλή μεταβολική ρύθμιση κατά την εισαγωγή είχαν σημαντικά λιγότερες στεφανιαίες βλάβες και μικρότερο ποσοστό ενδονοσοκομειακών επιπλοκών, γεγονός που υπογραμμίζει τη σημασία της έγκαιρης και αποτελεσματικής διαχείρισης των παραγόντων κινδύνου. Τέλος, δεν βρέθηκε στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της ηλικίας για ασθενείς άνω των 65 ετών και του αριθμού των στεφανιαίων αγγείων με βλάβη.

Introduction: Coronary artery disease is the most common cause of morbidity and mortality in the elderly worldwide. The increase in life expectancy has led to a rise in the absolute number of coronary artery disease cases, placing a significant burden on healthcare systems and highlighting the need for individualized and effective management strategies.
Objective: The aim of this thesis was to assess in-hospital complications in regulated and unregulated patients with confirmed coronary artery disease after coronary angiography. Regulated patients were defined as those with laboratory values of total cholesterol, HDL, LDL, fasting glucose, and glycated hemoglobin according to international guidelines for metabolic diseases. Additionally, the correlation between age and the number of affected coronary vessels in the sample was examined. Lastly, demographic characteristics such as age, gender, educational level, hemodynamic lesions, comorbidities, and medication upon admission were analyzed.
Methodology: The study was conducted through collection and analysis of data from patients over the age of 65 with confirmed or suspected coronary artery disease, who presented at the Hemodynamic Laboratory of the General Hospital of Mytilene “Vostanio” from September 2021 to April 2025 for diagnostic coronary angiography or scheduled percutaneous coronary intervention (PCI). Data were extracted from the hospital’s information system, coded in Excel, and processed using SPSS statistical software.
Results: The majority of the 453 participants over 65 years old were men (69.5%), while women comprised 30.5% of the sample. The largest participation was observed in the 65–75 age group (men 55.2%, women 42.8%), while those over 85 years old were underrepresented. The mean age for men was 74.7 years, and for women 75.8 years. Most participants had completed only primary education (elementary school). Among risk factors, arterial hypertension was dominant (84.1% in men and 87% in women), followed by high rates of dyslipidemia (64.4% in men, 66.7% in women) and diabetes mellitus (39% in men, 43.5% in women). Smoking showed a significant gender difference, being more prevalent among men. A significant presence of coronary artery disease history was found, especially in men (33.7%). Regarding coronary lesions, the left anterior descending artery was the most commonly affected vessel (47.7%), followed by the right coronary artery and the circumflex. A total of 69.8% of patients were metabolically regulated upon admission. Regulated patients exhibited significantly fewer coronary lesions and lower incidence of in-hospital complications compared to unregulated ones (p<0.0001). No statistically significant correlation was found between age and number of coronary lesions (p>0.05).
Conclusions: The findings of this study highlighted that elderly patients presenting at the hospital have increased incidence and severity of coronary artery disease, with frequent involvement of multiple coronary vessels. Furthermore, it was confirmed that the presence of metabolic risk factors such as hypertension, dyslipidemia, and diabetes mellitus, as well as low educational and socioeconomic status, are associated with higher risk and worse outcomes. Patients with proper metabolic regulation at admission had significantly fewer coronary lesions and lower rates of in-hospital complications, emphasizing the importance of timely and effective management of risk factors. Finally, no statistically significant correlation was found between age (for patients over 65 years) and the number of affected coronary vessels.