Τα εξωσώματα, ένας υπότυπος των εξωκυτταρικών κυστιδίων, εκκρίνονται από το σύνολο των κυττάρων και εμπλέκονται στην ενδοκυτταρική επικοινωνία, συμμετέχοντας τόσο σε φυσιολογικές όσο και σε παθολογικές διεργασίες. Τα εξωσώματα φαίνεται πως διαδραματίζουν ρόλο και στο κεντρικό νευρικό σύστημα όπου, από τη μία πλευρά, παρουσιάζουν ευεργετικές δράσεις συμβάλλοντας στην ανάπτυξη, την ενεργοποίηση και την αναγέννηση των νευρώνων, αλλά από την άλλη πλευρά φαίνεται να εμπλέκονται στην εμφάνιση και στην εξάπλωση διαφόρων νευροεκφυλιστικών ασθενειών, όπως η νόσος Alzheimer, η νόσος Parkinson, η αμυοτροφική πλευρική σκλήρυνση και η νόσος Huntington. Ακόμα, καθώς τα εξωσώματα ανιχνεύονται σε ποικίλα σωματικά υγρά, μπορούν να λειτουργήσουν ως βιοδείκτες για τη διάγνωση των παραπάνω ασθενειών, χάρη στην ικανότητά τους να αντανακλούν τις παθοφυσιολογικές συνθήκες του οργανισμού μέσω αλλαγών στη σύνθεσή τους. Σήμερα, υπάρχουν αρκετές διαθέσιμες μέθοδοι τόσο για την απομόνωση όσο και για τον χαρακτηρισμό (φυσικό και βιοχημικό) των εξωσωμάτων. Τα εξωσωματικά miRNA έχουν επίσης προσελκύσει σημαντικό ερευνητικό ενδιαφέρον καθώς φαίνεται να διαδραματίζουν ρόλο-κλειδί στις νευροεκφυλιστικές διεργασίες. Επίσης, τα εξωσώματα φαίνεται πως διαδραματίζουν σημαντικό ρόλο και στη θεραπεία των νευροεκφυλιστικών ασθενειών, ανοίγοντας νέους δρόμους για την ανάπτυξη καινοτόμων θεραπευτικών στρατηγικών. Η δυνατότητά τους να διαπερνούν τον αιματοεγκεφαλικό φραγμό τα καθιστά ιδιαίτερα ελκυστικά ως συστήματα χορήγησης φαρμάκων. Τέλος, οι σύγχρονες τεχνολογικές εξελίξεις στον τομέα της μηχανικής τροποποίησης των εξωσωμάτων επιτρέπουν την επιλεκτική στόχευση σε συγκεκριμένες θέσεις, ενισχύοντας τη δυνατότητα στοχευμένων θεραπειών για νευροεκφυλιστικές παθήσεις.
Exosomes, a subtype of extracellular vesicles, are secreted by all types of cells and are involved in intercellular communication, participating in both physiological and pathological processes. Exosomes also appear to play a role in the central nervous system, where, on the one hand, they exhibit beneficial effects by contributing to the development, activation, and regeneration of neurons; on the other hand, they seem to be implicated in the onset and progression of various neurodegenerative diseases, such as Alzheimer’s disease, Parkinson’s disease, amyotrophic lateral sclerosis (ALS), and Huntington’s disease. Furthermore, since exosomes are found in various body fluids, they can serve as biomarkers for the diagnosis of these diseases, due to their ability to reflect the body’s pathophysiological state through changes in their composition. Today, several reliable methods are available for exosomes. Exosomal miRNAs have also attracted significant research interest as they appear to play a key role in neurodegenerative processes. Exosomes also seem to play an important role in treating neurodegenerative diseases, opening new paths for developing innovative therapeutic strategies. Their ability to cross the blood–brain barrier makes them especially attractive as drug delivery systems. Finally, recent technological advances in the engineering of exosomes have enabled their selective targeting to specific sites, further enhancing the potential for targeted therapies in neurodegenerative disorders.
