Ο ρόλος των ΗΠΑ στο Κυπριακό την περίοδο 1963-1966 υπήρξε καθοριστικός στην προσπάθεια εξεύρεσης λύσης σε ένα εξαιρετικά πολύπλοκο ζήτημα. Ήταν ένα «ενοχλητικό πρόβλημα» που ανακινήθηκε σε μια περίοδο έξαρσης της ψυχροπολεμικής αντιπαράθεσης, απειλώντας να δυναμιτίσει τις διεθνείς ισορροπίες στην ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής. Οι γεωπολιτικές και στρατηγικές σκοπιμότητες των δυνάμεων της εποχής, αρχικά της Βρετανίας και στη συνέχεια των ΗΠΑ, σε συνδυασμό με τον φόβο επέκτασης της σοβιετικής επιρροής στην περιοχή, υπαγόρευσαν την προσέγγιση του ζητήματος μακριά από συναισθηματισμούς και ηθικούς φραγμούς. Η εθνοτική διαφορά ανάμεσα στην ελληνοκυπριακή και τουρκοκυπριακή κοινότητα, μετατράπηκε πολύ γρήγορα σε νατοϊκό πρόβλημα που έχρηζε άμεσης αντιμετώπισης, αφού η αντιπαλότητα μεταξύ των συμμάχων, Ελλάδας-Βρετανίας και Ελλάδας-Τουρκίας, απειλούσε τη συνοχή της Ατλαντικής Συμμαχίας, την ασφάλεια και την ειρήνη στην περιοχή.

Το Κυπριακό έθεσε σε δοκιμασία τις σχέσεις της Ελλάδας με τους συμμάχους της στο ΝΑΤΟ. Η απειλή ελληνοτουρκικής σύρραξης, κάποτε πραγματική και κάποτε προσχηματική, αποσοβήθηκε αρκετές φορές με την παρέμβαση των ΗΠΑ, η οποία πέρασε από την μη εμπλοκή στην ενεργητική μεσολάβηση, όχι πάντα προς όφελος των ελληνικών εθνικών επιδιώξεων που είχαν ως στόχο την ένωση της Κύπρου με την Ελλάδα. Οι λανθασμένες εκτιμήσεις της ελληνικής πλευράς για τις δυνατότητές της να διαχειριστεί κρίσιμα διπλωματικά ζητήματα, χωρίς να λαμβάνει υπόψη τον τουρκικό παράγοντα και τα συμμαχικά συμφέροντα, η εσωτερική πολιτική αστάθεια, η ασυνεννοησία και η καχυποψία ανάμεσα στην Κύπρο και το «Εθνικό Κέντρο», είχαν ως αποτέλεσμα να χαθούν ευκαιρίες επίλυσης του Κυπριακού, ή τουλάχιστον να δημιουργηθούν οι προϋποθέσεις για μελλοντική και οριστική επίλυσή του με έναν δίκαιο συμβιβασμό για όλες τις εμπλεκόμενες δυνάμεις. Με την εισβολή του 1974, το Κυπριακό ζήτημα παραμένει ένα ανεπίλυτο πρόβλημα που απλώς διευθετήθηκε τη δεδομένη στιγμή και παραμένει μια ανοικτή πληγή για Ελλάδα και Κύπρο.

The role of the US in the Cyprus issue during the period 1963-1966 was decisive in the effort to find a solution to an extremely complex issue. It was a "troublesome problem" that resurfaced at a time of heightened Cold War tensions, threatening to destabilize the international balance of power in the wider region of the Eastern Mediterranean and the Middle East. The geopolitical and strategic expediencies of the powers of the time, initially Britain and then the US, combined with fears of Soviet influence spreading in the region, dictated that the issue be approached without emotion or moral barriers. The ethnic difference between the Greek Cypriot and Turkish Cypriot communities quickly became a NATO problem that needed to be addressed immediately, as the rivalry between the allies, Greece-Britain and Greece-Turkey, threatened the cohesion of the Atlantic Alliance, security, and peace in the region.

The Cyprus issue put Greece's relations with its NATO allies to the test. The threat of a Greek-Turkish conflict, whether real or feigned, was averted on several occasions thanks to the change in US policy from non-intervention to active mediation, which was not always in favor of Greek national aspirations aimed at uniting Cyprus with the "National Center." Greece's misjudgments regarding its ability to manage critical diplomatic issues without taking into account the Turkish factor and the interests of its allies, combined with internal political instability, lack of coordination and mutual suspicion between Cyprus and Greece, led to missed opportunities to resolve the Cyprus issue or, at least, to promote a future and definitive solution through a fair compromise for all parties involved. With the 1974 invasion, the Cyprus issue remains an unresolved problem that was merely addressed at the time and continues to be an open wound for Greece and Cyprus.