Η εξωτερική πολιτική του ΠΑΣΟΚ την περίοδο 1981–1989 σε σχέση με τις ευρωπαϊκές κοινότητες.

PASOK's foreign policy in the period 1981–1989 in relation to the European Communities (Αγγλική)

  1. MSc thesis
  2. ΔΙΟΝΥΣΙΟΣ ΓΡΑΨΑΣ
  3. Νεώτερη και Σύγχρονη Ελληνική Ιστορία (ΣΕΙ)
  4. 19 Ιουλίου 2025
  5. Ελληνικά
  6. 66
  7. Χουρχούλης Διονύσης
  8. Διονύσιος Χουρχούλης, Σακκας Ιωάννης, Λούπας Αθανάσιος
  9. Εξωτερική πολιτική ΠΑΣΟΚ, Ευρωπαϊκή Οικονομική Κοινότητα,Ελληνική προεδρία 1983, Διπλωματία Ψυχρού Πολέμου
  10. Ο ελληνικός γεωγραφικός χώρος και το διεθνές σύστημα (1922-1989)
  11. 41
  12. 50
    • Σκοπός: Η εργασία είχε ως στόχο να αναδείξει τη στάση της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ (1981–1989) έναντι της Ευρωπαϊκής Οικονομικής Κοινότητας (ΕΟΚ) και να ερμηνεύσει την πολιτική της μέσα από τον φακό της «πολιτικής των αστερίσκων», ιδίως κατά την ελληνική προεδρία του 1983. Εξετάστηκε πώς η κυβέρνηση Παπανδρέου επιχείρησε να συμβιβάσει την ευρωσκεπτικιστική της ρητορική με την πρακτική συμμετοχή στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Σημασία: Η εργασία είχε σημασία για την κατανόηση των πρώτων εντάσεων μεταξύ ενός αριστερού, αντι-ευρωπαϊκού πολιτικού σχηματισμού και της αναγκαιότητας συμμετοχής σε μια ευρωπαϊκή ένωση που τότε μετασχηματιζόταν πολιτικά και θεσμικά. Ο όρος «πολιτική των αστερίσκων» χρησιμοποιήθηκε για να περιγράψει τη στρατηγική επιφύλαξης ή μερικής αποδοχής αποφάσεων, φαινόμενο που απαντάται και σε άλλα κράτη-μέλη αλλά παρουσιάστηκε με ιδιαίτερη ένταση στην ελληνική περίπτωση. Αποτελέσματα: Η ανάλυση έδειξε ότι το ΠΑΣΟΚ, αν και αρχικά είχε αναπτύξει έντονα αντιευρωπαϊκό λόγο, προσαρμόστηκε σταδιακά στο ευρωπαϊκό πλαίσιο, επιδιώκοντας παράλληλα να διατηρήσει την εσωτερική του πολιτική ταυτότητα. Καταγράφηκαν συγκεκριμένες περιπτώσεις διαφοροποίησης, όπως η στάση του ΠΑΣΟΚ στο θέμα της εγκατάστασης πυραύλων στην Ευρώπη και στο ζήτημα της κατάρριψης του κορεατικού τζάμπο το 1983. Αυτά τα παραδείγματα ανέδειξαν μια συγκρουσιακή αλλά υπολογισμένη προσέγγιση απέναντι στην ΕΟΚ και στο ΝΑΤΟ. Συμπεράσματα: Η εργασία κατέδειξε ότι η στάση της πρώτης κυβέρνησης του ΠΑΣΟΚ απέναντι στην ΕΟΚ χαρακτηρίστηκε όχι από μια συνεπή απόρριψη του ευρωπαϊκού εγχειρήματος, αλλά από έναν πολιτικό πραγματισμό που ενσωμάτωνε την ανάγκη διατήρησης της ιδεολογικής ταυτότητας με τη σταδιακή θεσμική ενσωμάτωση. Η λεγόμενη «πολιτική των αστερίσκων» λειτούργησε ως εργαλείο μετάβασης από τη ριζοσπαστική ρητορική του αντιευρωπαϊσμού προς μια πιο σύνθετη, επιλεκτική ευρωπαϊκή συμμετοχή, η οποία αντανακλούσε τις επιδιώξεις του ΠΑΣΟΚ για αναβάθμιση του διεθνούς ρόλου της Ελλάδας. Η ελληνική στάση, όπως τεκμηριώθηκε μέσα από κρίσιμα γεγονότα της δεκαετίας του 1980, όπως το θέμα των πυραύλων και η αντίδραση στην πτώση του κορεατικού τζάμπο, δεν υπήρξε απομονωμένη, αλλά ενταγμένη σε ένα ευρύτερο πλαίσιο αναδιατύπωσης της σχέσης Κέντρου–Περιφέρειας στην ΕΟΚ. Συνολικά, αναδείχθηκε ότι η εξωτερική πολιτική του ΠΑΣΟΚ λειτούργησε ως χώρος άσκησης εθνικής κυριαρχίας υπό νέες συνθήκες, με την ΕΟΚ να λειτουργεί όχι απλώς ως θεσμικό περιβάλλον, αλλά και ως πεδίο ιδεολογικής και γεωπολιτικής αναμέτρησης.
    • Purpose: The aim of this study was to highlight the stance of the first PASOK government (1981–1989) towards the European Economic Community (EEC) and to interpret its policy through the lens of the so-called “asterisk policy,” particularly during the Greek presidency of 1983. The research examined how the Papandreou administration sought to reconcile its eurosceptic rhetoric with the practical requirements of participation in European institutions. Significance: The study holds significance for understanding the initial tensions between a left-wing, anti-European political formation and the necessity of engaging with a European Union that was undergoing political and institutional transformation. The term “asterisk policy” was used to describe the strategy of reservation or partial acceptance of decisions—a phenomenon also found in other member states, but expressed with particular intensity in the Greek case. Findings: The analysis demonstrated that PASOK, despite its initially strong anti-European discourse, gradually adapted to the European framework while attempting to preserve its internal political identity. Specific cases of divergence were recorded, such as PASOK’s stance on the deployment of missiles in Europe and the downing of the Korean airliner in 1983. These examples revealed a confrontational yet calculated approach toward the EEC and NATO. Conclusions: The study showed that the stance of PASOK’s first government toward the EEC was not defined by a consistent rejection of the European project, but rather by a political pragmatism that balanced the preservation of ideological identity with gradual institutional integration. The so-called “asterisk policy” functioned as a transitional tool from radical euroscepticism to a more nuanced, selective European engagement, reflecting PASOK’s aspirations to elevate Greece’s international role. Greece’s position, as evidenced through key events of the 1980s—such as the missile issue and the Korean airliner incident—was not isolated, but part of a broader renegotiation of Center–Periphery relations within the EEC. Overall, the study highlighted that PASOK’s foreign policy operated as a vehicle for asserting national sovereignty under new geopolitical conditions, with the EEC serving not merely as an institutional framework, but also as a site of ideological and geopolitical contestation.
  14. Hellenic Open University
  15. Αναφορά Δημιουργού-Μη Εμπορική Χρήση 4.0 Διεθνές