Η παρούσα διπλωματική εργασία εξετάζει την αναπαράσταση του φύλου στα λογοτεχνικά κείμενα της ανανεωμένης Τράπεζας Θεμάτων του Λυκείου, εστιάζοντας στις αφηγήσεις που αφορούν τα μεταναστευτικά και προσφυγικά υποκείμενα. Μέσω της ανάλυσης των επιλεγμένων κειμένων, διερευνάται ο τρόπος, με τον οποίο αποδίδονται οι έμφυλες ταυτότητες, οι ρόλοι και οι δυναμικές εξουσίας σε ένα πλαίσιο που χαρακτηρίζεται από μετακινήσεις πληθυσμών, πολιτισμικές συγκρούσεις και κοινωνικοοικονομικές προκλήσεις. Παράλληλα, αναλύεται ο βαθμός, στον οποίο τα κείμενα αντανακλούν ή αναπαράγουν στερεοτυπικές αντιλήψεις για το φύλο, την εργασία και την κοινωνική ένταξη των μεταναστών/-τριών και των προσφύγων/-ισσών. Ιδιαίτερη έμφαση δίνεται στους θεματικούς άξονες που αναδεικνύονται μέσα από τα λογοτεχνικά έργα, καθώς και στις ελλείψεις ή στους περιορισμούς στην αποτύπωση της σύγχρονης μεταναστευτικής και προσφυγικής εμπειρίας. Επιπλέον, διερευνάται ο τρόπος, με τον οποίο οι επιλογές του Υπουργείου Παιδείας συμβάλλουν στη διαμόρφωση αντιλήψεων για το φύλο και τη μετανάστευση, μέσα από τις ερωτήσεις αξιολόγησης και τις υποδειγματικές απαντήσεις. Τα ευρήματα της έρευνας καταδεικνύουν την ανάγκη για μια πιο κριτική και συμπεριληπτική προσέγγιση στη σχολική λογοτεχνική εκπαίδευση, η οποία θα λαμβάνει υπόψη τις σύνθετες ταυτότητες και τις πολλαπλές μορφές ανισότητας που βιώνουν τα μεταναστευτικά και προσφυγικά υποκείμενα. Μέσα από αυτήν την προσέγγιση, μπορεί να προωθηθεί ένας πιο ουσιαστικός διάλογος σχετικά με τη διαπολιτισμικότητα, τη διαφορετικότητα και τη δικαιοσύνη, ενισχύοντας την ευαισθητοποίηση των μαθητών και των μαθητριών απέναντι σε κρίσιμα κοινωνικά ζητήματα.

This thesis examines the representation of gender in the literary texts of the new High School Examination Bank, focusing on narratives concerning migrant and refugee subjects. Through the analysis of selected texts, it explores how gender identities, roles, and power dynamics are depicted within a framework marked by population movements, cultural conflicts, and socio-economic challenges. At the same time, it investigates the extent to which these texts reflect or reinforce stereotypical perceptions of gender, labor, and the social integration of migrants and refugees. Particular emphasis is placed on the thematic axes that emerge from the literary works, as well as on the gaps or limitations in representing contemporary migration and refugee experiences. Additionally, the study examines how the education system and the choices of the Ministry of Education shape perceptions of gender and migration through the assessment questions and the model responses. The findings highlight the need for a more critical and inclusive approach to literary education in schools, one that takes into account the complex identities and multiple forms of inequality experienced by migrant and refugee subjects. Such an approach could foster a more meaningful dialogue on interculturality, diversity, and social justice, enhancing students’ awareness of crucial societal issues.